“Trận địa” thúng chai giữa Biển Đông (bài 2)
Saturday, February 22, 2020 10:26 PM GMT+7
Biên phòng - Nghề khai thác mực xà (mực khơi) được xếp vào “ngoại hạng” về sức chịu đựng sóng gió, kiên cường bám trụ 3 tháng liên tục và độ bao phủ rộng khắp vùng biển Việt Nam. Trở thành nghề “độc nhất vô nhị” trên thế giới, chỉ có người dân Quảng Ngãi, Quảng Nam, Đà Nẵng... mới dùng thúng chai câu mực trong đêm ở giữa đại dương. Nghề khai thác mực xà Đà Nẵng đã bị “xóa sổ” hoàn toàn, còn lại Quảng Nam, Quảng Ngãi. Nếu như không có những chính sách hỗ trợ kịp thời thì e rằng, một ngày không xa, nghề khai thác mực xà sẽ biến mất.

Bài 2: Sinh mạng “treo” đầu ngọn sóng

Chiếc tàu dài 14m không được xếp vào danh mục tàu đánh cá xa bờ, vậy mà chiếc thúng chai nho nhỏ được ngư dân ứng dụng vào khai thác ở những vùng biển xa nhất Việt Nam. Tính mạng của họ như “treo” đầu ngọn sóng dữ và số người chết giữa biển cũng được xếp đầu bảng trong nghề khai thác biển.

j1gb_12b

Các “đô đốc” thúng chai chuẩn bị hành nghề giữa đại dương mênh mông vào ban đêm. Ảnh: Ngư dân cung cấp

“Đối với nghề lưới vây, câu cá ngừ đại dương, mấy ông làm ruộng xuống tàu đi biển vài hôm là bắt chước làm được, sau vài tuần, họ đã làm rành việc. Với nghề câu mực xà, muốn trở thành “đô đốc” thúng chai thực sự, phải trải qua một năm làm “tài lọt” (nấu cơm), làm đủ thứ trên tàu, rồi đứng trên tàu tập câu kiếm tiền, ông chủ không trả đồng lương nào. Người thuyền trưởng nào đã trải qua “tài lọt” và “đô đốc” thúng chai, thì mới gọi là thuyền trưởng mực xà lão luyện” - Thuyền trưởng Bùi Mông, ở huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi, nêu kinh nghiệm.

Nỗi sợ “lạc thúng”

Tất cả những người hành nghề mực xà đều rất sợ hai từ “lạc thúng”, bởi vì ban đêm giữa Biển Đông, có muôn vàn biến cố xảy ra không kịp trở tay. Chẳng hạn, đang câu gặp những cơn tố lốc đi qua sẽ làm lật úp thúng, nhấn chìm rất nhiều người. Trước khi lên cầm lái thuyền trưởng, ông Mông đã kinh qua “tài lọt” và “đô đốc” thúng chai, nên ông nhớ đời: “Lúc trước, mọi người ngồi câu trên thúng chai cách xa “tàu mẹ” từ 5-20 hải lý, không có bộ đàm, không có tín hiệu gì cả, đi “như câm”, “như điếc” giữa đại dương. Chỉ có duy nhất chiếc đèn dầu dẫn dụ mực tới. Khoảng 5 giờ sáng, “tàu mẹ” chạy đi vớt thúng lên tàu. Hôm đó, gió Tây Nam thổi cấp 3-4, đèn hết dầu tắt, tôi nhìn thấy mờ mờ “tàu mẹ” đi vớt mấy thúng phía trước. Gió thổi mạnh đẩy thúng tôi trôi xa lạc mất “tàu mẹ”. Nhưng số tôi may mắn, đến 2 giờ chiều thì “tàu mẹ” tìm ra được”.

Ông Mông cũng đã hai lần bị lật úp thúng trong đêm. Cũng may, đồng đội ở gần nhanh chóng đến cứu. Nhờ chịu khó làm ăn và tích góp chút vốn, ông Mông mua chiếc tàu trở thành ông chủ và thuyền trưởng: “Mình đã trải qua “tài lọt” và “đô đốc” thúng chai, nên hiểu nghề lắm. Ban đêm không dám ngủ, thường xuyên cho tàu chạy đi canh chừng mấy ông câu. Vậy mà sự cố xảy ra, ông “tài lọt” cứng tay của tàu tôi xuống thúng đi câu, hắn ngủ quên, thúng trôi mất dạng, tui bỏ làm biển chạy tàu đi tìm hết 7 ngày 7 đêm vẫn không ra. Vào bờ báo với gia đình toàn bộ sự việc, ông bố lập bàn thờ và tổ chức nghi lễ khấn vái ngoài bờ biển”.

Cả chủ tàu và người thân của “tài lọt” mất tích đang làm lễ mở cửa mã, tình cờ có điện thoại ở bên nhà hàng xóm reo lên, đầu dây nhận ra người hàng xóm, nên kêu chủ nhà qua nghe máy. “Nghe nói thằng Vương gọi về, tui bỏ bó hương (giang), nhảy qua hàng rào, lao vào nhà nghe điện thoại. Đầu dây bên kia nói: “Con Vương đây, chú Mông”. Cháu cứ cầm điện thoại nghe, tui chạy qua gọi ông bố qua nghe tiếng con cho an tâm.

Nghe xong quay về dẹp bàn thờ, lễ cúng, chạy đi mua bia về uống ăn mừng” - Thuyền trưởng Mông kể chuyện ly kỳ.

gmb4_12a

Ông Nguyễn Ngọc Quý sau chuyến tai nạn trên tàu câu mực xà, được Trạm quân y đảo Trường Sa (tỉnh Khánh Hòa) cứu chữa.  Ảnh: Hải Luận 

Gần 10 ngày, kể từ ngày “lạc thúng”, Vương mới về Quảng Ngãi, kể lại sự tình với mọi người. Tàu đang câu mực ở Trường Sa (tỉnh Khánh Hòa) bị trôi 3 ngày 3 đêm trên biển, không có nước uống 2 ngày, ngày thứ 3 trời mưa nên hứng được nước uống. Đói phải ăn mực sống đã bốc mùi thối. Thúng bị trôi xuống vùng biển Cà Mau, gặp được tàu đánh cá tỉnh Kiên Giang cứu vớt. Vương phải ở lại trên tàu chờ khi tàu khai thác xong mới vào bờ, chủ tàu cho tiền xe về quê. Thuyền trưởng Mông nói giọng buồn: “Bị “lạc thúng” với “tàu mẹ”, đại phước đại đức mới gặp tàu đánh cá hoặc tàu hàng cứu vớt, phần nhiều bị chết giữa biển, có khi gặp lại thúng, người đã chết khô từ lâu rồi”.

Ca phẫu thuật trên đảo Trường Sa

Giai đoạn đầu phát triển tàu mực xà, đa số tàu nhỏ phải “chứa” 30-40 lao động. Họ phải làm việc từ 3 giờ chiều đến 9 giờ sáng hôm sau, câu mực, xẻ mực phơi, dọn dẹp tàu, ăn cơm... Mỗi ngày, lao động mực xà chỉ ngủ từ 2-4 giờ, mỗi chuyến biển kéo dài từ 2-3 tháng, 80% thời gian trong năm họ phải ăn ở trên tàu và làm việc trên thúng chai. Kiếm được chỗ ngủ trên tàu cho thẳng chân, thẳng tay là một rất xa xỉ. “Chiếc tàu dài 14-17m, chở theo 25-35 thúng chai, rồi can, phi đựng nước ngọt, thùng chứa mấy chục ngàn lít dầu, lương thực, thực phẩm... Bạn kiếm được chỗ ngủ “đẹp” thường hay nổ ra tranh giành nhau quyết liệt. Có những anh đang ăn cơm, lẽ ra ăn thêm chén nữa mới đủ no, nhưng vì khát ngủ quá, nên bỏ đũa trước để chạy đến giành chỗ ngủ “đẹp”. Có anh bí quá, chui xuống chồng thúng ngủ. Khi tàu quay vào bờ, lo dọn bớt đồ để có chỗ xếp mấy chục tấn mực khô, nên thùng, can, phi treo đầy hai bên tàu dày đặc, nhìn giống như đoàn cải lương” - Thuyền trưởng Mông thấm thía gian khổ.

Lúc tôi đang nói chuyện với ông Huỳnh Trọng Thân, Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá xã Bình Chánh, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi, thấy có một người bị cụt một cánh tay. Qua hỏi chuyện, ông Nguyễn Ngọc Quý mới kể. Năm 2017, tàu ông vào trú gió ở đảo Đá Lát, huyện Trường Sa. Tại đây, tay ông Quý bị dây cô roa máy tàu cuốn vào dập cánh tay. Mọi người trên tàu xúm lại băng bó cho ông, tăng tốc chạy tàu 3 giờ đến đảo Trường Sa Lớn cấp cứu. Các bác sĩ phẫu thuật chẩn đoán bị thương rất nặng, cần phải cắt cánh tay để đảm bảo tính mạng. Ngay lập tức, thiết lập cầu truyền hình phẫu thuật từ đảo Trường Sa với  Bệnh viện Quân y 175 (TP Hồ Chí Minh): “Bác sĩ chỉ gây tê tôi ở tay, người tôi rất tỉnh táo, thấy rõ trên màn hình bác sĩ ở Viện 175 chỉ đạo các bác sĩ của Trạm quân y đảo Trường Sa phẫu thuật cắt tại vị trí nào, cách đắp da lên đầu cánh tay như thế nào. Nằm điều trị tại Trạm quân y đảo Trường Sa được 1 ngày 1 đêm, sau đó, các bác sĩ chuẩn bị thuốc, dịch truyền, pha thuốc. Bác sĩ gọi 3 ngư dân trên tàu vào phòng hướng dẫn cách thay dịch truyền, cách cho tôi uống thuốc, kể cả một số lưu ý cần thiết. Tàu tôi chạy liên tục 3 ngày 3 đêm mới đến cảng Cam Ranh, vợ tôi đã thuê xe chờ sẵn và chở thẳng vào Viện 175. Đến cổng bệnh viện, đã thấy bác sĩ Cường (bác sĩ hướng dẫn phẫu thuật qua truyền hình) đứng đón và khám cho tôi. Nằm điều trị tại Viện 175 thời gian 20 ngày, họ không lấy một đồng nào hết. Nếu như không có quân y đảo Trường Sa cứu giúp, mạng của tôi e khó giữ nổi”.

Dù bị cụt một cánh tay, ông Quý hiện nay vẫn xuống tàu mực xà đi biển hàng tháng trời. “Tôi bị tai nạn nên giao tàu cho con điều hành, tôi đi theo làm “tài lọt”, có sự cố gì trên biển, mình sẽ có kinh nghiệm giúp tụi nó xử lý kịp thời” - Ông Quý chia sẻ. 

(còn tiếp)

Bài 3: Vì sao tàu mực xà Đà Nẵng bị xóa sổ?

____________________________
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
 

Quyền thụ đắc lãnh thổ tuyệt đối

Quá trình thụ đắc lãnh thổ đối với Hoàng Sa và Trường Sa được Việt Nam thực hiện bằng phương thức chiếm hữu thực sự, hoàn toàn hợp pháp. Việt Nam kiên quyết, kiên trì đấu tranh hòa bình vì quyền thụ đắc lãnh thổ tuyệt đối này.
CUỘC CHIẾN PHÁP LÝ TẠI BIỂN ĐÔNG: Bảo vệ trật tự dựa trên quy tắc tại Biển Đông - Thách thức đầy rẫy và 'mỏ neo' quý giá (Kỳ 1)
Vấn đề xác lập, bảo vệ các quyền hợp pháp của quốc gia trong Biển Đông (phần 3)
Cẩn thận yêu sách chủ quyền lịch sử- bẫy pháp lý Trung Quốc ở Biển Đông (phần 2)
Xây dựng những vùng biển hòa bình - Bài cuối: Việt Nam thể hiện vai trò chủ động và trách nhiệm

Tháng 8/2021, trong bài phát biểu tại phiên thảo luận mở cấp cao trực tuyến của Hội đồng Bảo an LHQ với chủ đề “Tăng cường an ninh biển: Một lĩnh vực hợp tác quốc tế”, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đưa ra 3 đề xuất nhằm thống nhất hành động toàn cầu để ứng phó kịp thời và hiệu quả với các thách thức an ninh biển, bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định trên biển, trên cơ sở tăng cường hợp tác quốc tế, củng cố lòng tin, tuân thủ luật pháp quốc tế, nhất là Hiến chương Liên hợp quốc và Công ước Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982).
Xây dựng những vùng biển hòa bình - Bài 3: Tạo dựng lòng tin để thúc đẩy COC
Xây dựng những vùng biển hòa bình - Bài 2: Nền móng thiết lập trật tự quốc tế mới trên biển
Xây dựng những vùng biển hòa bình - Bài 1: Cột mốc quan trọng của luật pháp quốc tế
Sách tranh cho các bé: 'Trường Sa! Biển ấy là của mình'

Hành trình phiêu lưu kỳ thú của chú cún Phong Ba ở đảo Trường Sa đã thu hút nhiều bạn nhỏ và cả ba mẹ đến theo dõi trong buổi ra mắt quyển sách tranh thiếu nhi 'Trường Sa! Biển ấy là của mình'.
Từ thác Bản Giốc, ải Nam Quan... đến Hoàng Sa, Trường Sa
Giải B Sách Quốc gia: Sách quý về quần đảo Trường Sa
"Bức họa Trường Sa"
 

 

Dự án thông tin về Biển Đông của Vietnam Bussines Consulting
Email: vnsea@mail.ru
Ghi rõ nguồn www.vnsea.net khi phát hành lại thông tin từ website này
Информационный портал VBC об Южно-Китайском море.
Copyright © 2012 Vnsea. Все права защищены.