Làm chủ biển Đông từ góc nhìn lịch sử
22 Tháng Sáu 2013 7:06 CH GMT+7
Khởi đầu từ những giá trị của lịch sử và văn hóa, phát triển bằng một chiến lược kinh tế dài hạn và khoa học, đó là một định hướng đúng. Tuy nhiên trong thực tế, bên cạnh những thuận lợi về tiềm năng lớn để phát triển kinh tế biển, thì chúng ta cũng đang đứng trước những nguy cơ phải đối mặt với những thách thức không nhỏ, là một trong 5 nước ở Châu á sẽ bị thiệt hại nặng nề nhất do biến đổi khí hậu nếu không có những giải pháp phòng tránh hữu hiệu. Chính vì vậy mà Chiến lược biển Việt Nam ngay từ hôm nay cần coi việc đầu tư là một hoạt động có ý nghĩa và tầm quan trọng to lớn đối với phát triển bền vững. Đầu tư không chỉ vì hạnh phúc của hôm nay, mà còn phải góp phần xây dựng nền móng cho sự phát triển bền vững trong tương lai, đáp ứng được cuộc sống ổn định và hạnh phúc của các thế hệ mai sau...

Là một trong số các sự kiện chính của Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam 2013, chiều 7-6 vừa qua, tại TP Hà Tĩnh, Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài và Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam (Bộ Tài nguyên và Môi trường) phối hợp tổ chức Diễn đàn kinh tế biển Việt Nam lần thứ 4 với chủ đề “Phát triển kinh tế biển xanh: Triển vọng và thách thức” - một chủ đề khá mới mẻ nhưng rất có ý nghĩa đối với Việt Nam, đặc biệt là khi xác định chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia trong thời gian tới được đặt trên nền tảng tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Bên cạnh đó, trong bối cảnh Con người sống trên hành tinh chúng ta đang quan tâm chung đến 4 vấn đề chính: hòa bình, tự do, phát triển và môi trường; thì hướng tới một nền kinh tế xanh cũng đang là xu hướng chung của các nước trên thế giới hiện nay.
Với trên 3.260 km bờ biển, hơn 3.000 hòn đảo lớn nhỏ và 2 quần đảo ngoài khơi Hoàng Sa và Trường Sa, phần mặt tiền hướng ra biển Đông, dài hơn 3.444 km, hơn 1,278  triệu km2 vùng đặc quyền kinh tế, với 28 tỉnh, thành có biển, Việt Nam nằm trong số 10 quốc gia có chỉ số cao nhất về chiều dài bờ biển so với diện tích lãnh thổ trên thế giới (Bình quân cứ 100 km2 đất liền có 1 km bờ biển, cao gấp sáu lần chỉ số trung bình của thế giới). Không chỉ có vậy, bờ biển của Việt Nam lại mở ra cả ba hướng Đông, Nam và Tây Nam, nên bên cạnh những tiềm năng to lớn của một quốc gia biển đảo nói chung, sự phát triển kinh tế xanh ở Biển Đông cần được nhìn nhận là nền kinh tế hiện đại, tiến bộ trong một không gian thống nhất, với 3 vùng đặc trưng vĩ mô: vùng biển khơi với các quần đảo xa: Trường Sa, Hoàng Sa; vùng thềm lục địa và vùng ven bờ; Việt Nam còn có những ưu thế đặc biệt đối với giao lưu thương mại quốc tế. Với ý nghĩa và tầm quan trọng này, tại Hội nghị lần thứ IV Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X đã đề ra Nghị quyết về “Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020”, theo đó mục tiêu đề ra là phải phấn đấu để nước ta trở thành một quốc gia mạnh về biển, giàu lên vì biển, kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế - xã hội với bảo đảm quốc phòng, an ninh và bảo vệ môi trường.
Diễn đàn Kinh tế biển Việt Nam là sự kiện thường niên nằm trong chuỗi các sự kiện chính của Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam hàng năm hướng tới mục tiêu này. Qua ba lần tổ chức (từ năm 2010) đến nay, với những chủ đề cụ thể cho từng năm, Diễn đàn đã góp phần giúp cộng đồng hiểu rõ tiềm năng, triển vọng và thách thức trong mục tiêu phát triển kinh tế biển, thực hiện Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020; đồng thời tạo ra một kênh trao đổi thông tin, đối thoại chính sách thiết thực, giúp các cơ quan hoạch định chính sách, các cấp có thêm thông tin hữu ích để đưa ra các chính sách phù hợp hơn.
*
Trong suốt chiều dài lịch sử, nhiều nghiên cứu khoa học cũng như thực tiễn đã cho thấy rằng, quá trình phát triển kinh tế biển thường xảy ra những xung đột lợi ích giữa các ngành, lĩnh vực kinh tế như khai thác tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường, du lịch biển và bảo tồn hệ sinh thái, xử lý rác thải, đánh bắt và nuôi trồng thủy sản với bảo vệ đa dạng sinh học, xây dựng cảng biển, khu kinh tế ven biển với bảo vệ an sinh xã hội và môi trường, tranh chấp lãnh hải giữa các quốc gia, các địa phương. Chính vì vậy mà tư duy phát triển kinh tế trong một đất nước đang hội nhập ngày càng sâu rộng với thế giới. Toàn cầu hóa kinh tế quốc tế như Việt Nam hiện nay đòi hỏi không những phải biết phát huy lợi thế so sánh động của quốc gia, mà rất cần phát huy bản sắc, lợi thế tự nhiên và xã hội của từng vùng kinh tế, từng địa phương và của cả vùng lãnh thổ; trong đó yếu tố văn hóa và lịch sử cũng là những nội dung không thể bỏ qua.
Không phải đợi đến bây giờ, mà từ hàng trăm năm trước, ông cha ta đã từng chỉ ra rằng làm chủ được biển Đông, thì muôn đời đất trời nước Nam này sẽ vững vàng trong cảnh thanh bình thịnh trị lớn lao (Vạn lý Đông minh quy bả ác/ ức niên Nam cực điện long bình. Dịch nghĩa: Biển Đông vạn dặm giăng tay giữ/ Đất Việt muôn năm vững trị bình). Hai câu thơ trên của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm được nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Mai, Giám đốc Trung tâm Minh Triết Việt Nam dẫn ra trong một diễn đàn kinh tế thuần túy như diễn đàn này đã đem lại cho mọi thành viên tham gia, vốn là những nhà kinh tế và nhà quản lý một cảm quan mới lạ đầy gợi mở...
Theo diễn giả Nguyễn Khắc Mai thì trong quá trình đi tìm những giá trị Minh triết của tiền nhân, ông đã bắt gặp một giá trị của Nguyễn Bỉnh Khiêm mà ông gọi là Minh triết về làm chủ Biển Đông. Khái niệm này về sau đã được phát triển thành một chương tình hành động cụ thể mà ông và các cộng sự đang thực hiện.
Hai câu thơ vừa dẫn được trích từ bài Cự Ngao Đới Sơn trong Bạch Vân Am Thi Tập của danh sĩ Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491 - 1585), một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất của lịch sử cũng như văn hóa Việt Nam trong thế kỷ 16, mà người đời vẫn coi là nhà tiên tri số một trong lịch sử Việt Nam, đồng thời lưu truyền nhiều câu sấm ký được cho là bắt nguồn từ ông, gọi chung là “sấm Trạng Trình”

Nguyên văn bài thơ:

Bích tẩm tiên sơn triệt để thanh,
Cự ngao đới đắc ngọc hồ sinh.
Đáo đầu thạch hữu bổ thiên lực,
Trước cước trào vô quyển địa thanh.
Vạn lý Đông minh quy bả ác,
ức niên Nam cực điện long bình.
Ngã kim dục triển phù nguy lực,
Vãn khước quan hà cựu đế thành.
Bài thơ đã được nhà văn hóa Đinh Gia Khánh dịch như sau:
Non tiên ngâm tẩm nước trong xanh,
Bầu ngọc đội nên ngao lớn sinh.
Đầu ngẩng vá trời còn sức đá,
Chân đưa lặng sóng chẳng âm thanh.
Biển Đông vạn dặm quơ tay nắm,
Đất Việt muôn năm vững trị bình.
Ta muốn phù nguy ra sức giúp,
Quan hà thu lại cựu Đế thành.

Bài thơ được viết cách nay đã 5 thế kỷ mà cho đến hôm nay càng đọc càng thấy vẫn hết sức thời sự.  Tưởng là chỉ để nói cái chí của cụ Trạng Trình, nhưng càng đọc càng thấy lắng đọng trong đó một tư tưởng chiến lược một dự báo thiên tài: Biển Đông vạn dặm giang tay giữ, Đất Việt muôn năm vững trị bình... Nhiều người sau khi nghe câu thơ này đã có cảm xúc: “tưởng như cụ Trạng Trình đang nói với chính chúng ta hôm nay...”
Không chỉ là lời dự báo mang tính chiến lược, bài thơ của Nguyễn Bỉnh Khiêm còn làm lay động từ thẳm sâu của ý chí, tâm thức biển đảo của người Việt. Tự ngàn xưa, một bộ phận không nhỏ người Việt vốn đã là cư dân của văn hóa Biển - đảo. Chính vì vậy mà vạn dặm biển Đông phải quay về nắm lấy trong bàn tay chính là lời nhắc nhủ từ trong tiềm thức của cộng đồng Đó cũng là nguyện ước, là tâm huyết, là ý chí, là nghĩa vụ thiêng liêng, là một năng lực của người Việt, là tấm lòng của mọi thời đại. Làm được như vậy, mà phải làm được như vậy, làm chủ được Biển Đông, thì muôn đời bờ cõi, đất trời nước Nam này sẽ vững vàng trong cảnh thanh bình thịnh trị lớn lao! Đó không chỉ là lời dự báo thiên tài, là lời truyền dạy của tổ tiên, mà cho đến nay nó phải được coi là chiến lược, là triết lý hành động của dân tộc. Và nói quay về giữ trong bàn tay cũng có nghĩa là nói đến sự làm chủ một cách toàn diện nhất.
Cố nhiên ở mỗi thời đại, làm chủ Biển đông của người Việt Nam phải có những ứng xử phù hợp. Phải biết cách, biết dùng mọi phương thức, phương pháp khác nhau. Phải vận dụng cả “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” để giữ vững chủ quyền của mình trong mối tương quan với lân bang và thế giới. Song dù ở phương diện và thời đại nào đi nữa thì tinh thần làm chủ nói chung, và làm chủ Biển đông nói riêng, cần phải được thể hiện toàn diện trên ba lĩnh vực. Thứ nhất là làm chủ những vấn đề về lịch sử, pháp lý, cùng những gì liên quan đến sức mạnh vật chất, tinh thần, để bảo vệ chủ quyền biển đảo. Thứ hai là phải xây dựng một nền kinh tế biển hoàn chỉnh hữu hiệu; và Thứ ba là phải phát triển một cách mạnh mẽ và hài hòa cả khoa học lẫn văn hóa biển.
“Cả ba lĩnh vực trên chính là một sự liên hoàn, vừa là tiền đề, lại vừa có quan hệ nhân quả với nhau. Bảo vệ chủ quyền để phát triển kinh tế biển; và ngược lại, muốn phát triển kinh tế biển và bảo vệ chủ quyền hữu hiệu thì phải coi trọng xây dựng các ngành khoa học biển và văn hóa biển. Đó chính là năng lực của dân tộc để xây dựng và bảo vệ đất nước...”. Ông Nguyễn Khắc Mai đã nhấn mạnh trong lời phát biểu của mình.
*
Khởi đầu từ những giá trị của lịch sử và văn hóa, phát triển bằng một chiến lược kinh tế dài hạn và khoa học, đó là một định hướng đúng. Tuy nhiên trong thực tế, bên cạnh những thuận lợi về tiềm năng lớn để phát triển kinh tế biển, thì chúng ta cũng đang đứng trước những nguy cơ phải đối mặt với những thách thức không nhỏ, là một trong 5 nước ở Châu á sẽ bị thiệt hại nặng nề nhất do biến đổi khí hậu nếu không có những giải pháp phòng tránh hữu hiệu. Chính vì vậy mà Chiến lược biển Việt Nam ngay từ hôm nay cần coi việc đầu tư là một hoạt động có ý nghĩa và tầm quan trọng to lớn đối với phát triển bền vững. Đầu tư không chỉ vì hạnh phúc của hôm nay, mà còn phải góp phần xây dựng nền móng cho sự phát triển bền vững trong tương lai, đáp ứng được cuộc sống ổn định và hạnh phúc của các thế hệ mai sau...
(Văn nghệ số 24/2013)

STL (St)

____________________________
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
 

Quyền thụ đắc lãnh thổ tuyệt đối

Quá trình thụ đắc lãnh thổ đối với Hoàng Sa và Trường Sa được Việt Nam thực hiện bằng phương thức chiếm hữu thực sự, hoàn toàn hợp pháp. Việt Nam kiên quyết, kiên trì đấu tranh hòa bình vì quyền thụ đắc lãnh thổ tuyệt đối này.
CUỘC CHIẾN PHÁP LÝ TẠI BIỂN ĐÔNG: Bảo vệ trật tự dựa trên quy tắc tại Biển Đông - Thách thức đầy rẫy và 'mỏ neo' quý giá (Kỳ 1)
Vấn đề xác lập, bảo vệ các quyền hợp pháp của quốc gia trong Biển Đông (phần 3)
Cẩn thận yêu sách chủ quyền lịch sử- bẫy pháp lý Trung Quốc ở Biển Đông (phần 2)
Xây dựng những vùng biển hòa bình - Bài cuối: Việt Nam thể hiện vai trò chủ động và trách nhiệm

Tháng 8/2021, trong bài phát biểu tại phiên thảo luận mở cấp cao trực tuyến của Hội đồng Bảo an LHQ với chủ đề “Tăng cường an ninh biển: Một lĩnh vực hợp tác quốc tế”, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đưa ra 3 đề xuất nhằm thống nhất hành động toàn cầu để ứng phó kịp thời và hiệu quả với các thách thức an ninh biển, bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định trên biển, trên cơ sở tăng cường hợp tác quốc tế, củng cố lòng tin, tuân thủ luật pháp quốc tế, nhất là Hiến chương Liên hợp quốc và Công ước Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982).
Xây dựng những vùng biển hòa bình - Bài 3: Tạo dựng lòng tin để thúc đẩy COC
Xây dựng những vùng biển hòa bình - Bài 2: Nền móng thiết lập trật tự quốc tế mới trên biển
Xây dựng những vùng biển hòa bình - Bài 1: Cột mốc quan trọng của luật pháp quốc tế
Sách tranh cho các bé: 'Trường Sa! Biển ấy là của mình'

Hành trình phiêu lưu kỳ thú của chú cún Phong Ba ở đảo Trường Sa đã thu hút nhiều bạn nhỏ và cả ba mẹ đến theo dõi trong buổi ra mắt quyển sách tranh thiếu nhi 'Trường Sa! Biển ấy là của mình'.
Từ thác Bản Giốc, ải Nam Quan... đến Hoàng Sa, Trường Sa
Giải B Sách Quốc gia: Sách quý về quần đảo Trường Sa
"Bức họa Trường Sa"
 

 

Dự án thông tin về Biển Đông của Vietnam Bussines Consulting
Email: vnsea@mail.ru
Ghi rõ nguồn www.vnsea.net khi phát hành lại thông tin từ website này
Информационный портал VBC об Южно-Китайском море.
Copyright © 2012 Vnsea. Все права защищены.