Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov

Cuộc họp 4 bên giữa Nga, Mỹ, EU và Ukraine khởi động ngày hôm qua trong bối cảnh tình hình căng thẳng ở Ukraine tiếp tục leo thang. Ngay trước cuộc họp này, giới chức Mỹ hều hết đều cho biết, họ không mấy kỳ vọng vào kết quả của hội nghị.
 
Giới phân tích cũng nhận định, khả năng thành công của cuộc họp 4 bên về Ukraine là khá thấp bởi Nga với Mỹ và EU đến hội nghị này với mục tiêu hoàn toàn khác nhau. Trong khi phương Tây muốn củng cố tính hợp pháp của chính quyền lâm thời ở Kiev thì Nga muốn ủng hộ chế độ liên bang ở Ukraine.
 
Thậm chí nhiều người còn tin rằng, hội nghị 4 bên sẽ là nơi để các bên đổ lỗi, chỉ trích nhau thay vì tìm được tiếng nói chung trong việc tìm kiếm một giải pháp chính trị, ngoại giao cho cuộc khủng hoảng Ukraine.
 
Tuy nhiên, bất ngờ đã xảy ra khi Nga, Mỹ, EU và Ukraine đã thông qua được một tuyên bố chung về việc làm dịu căng thẳng trong cuộc khủng hoảng Ukraine. Tuyên bố này kêu gọi các nhóm vũ trang bất hợp pháp hạ vũ khí và tiến hành một chế độ ân xá rộng khắp.
 
4 bên đã nhất trí “khởi động ngay lập tức tiến trình đối thoại quốc gia trong khuôn khổ hiến pháp. Đó phải là một bước đi toàn diện và có trách nhiệm”, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết.
 
Điều quan trọng nhất trong thỏa thuận đạt được tại hội nghị Geneva là, các nước đều đồng ý rằng cuộc khủng hoảng ở Ukraine “phải được giải quyết bởi chính người dân Ukraine để nhằm chấm dứt xung đột”, trong đó có vấn đề liên quan đến “bắt giữ người biểu tình, chiếm đóng các toà nhà” và xa hơn là “bắt tay vào một cuộc cải cách hiến pháp thực sự”.
 
“Trong số những bước đi được áp dụng có việc giải trừ vũ khí của các nhóm vũ trang bất hợp pháp và trả lại toàn bộ các trụ sở chính quyền bị chiếm đóng. Một lệnh ân xá cho tất cả những người biểu tình phải được tiến hành ngoại trừ những người mắc tội nghiêm trọng”, Ngoại trưởng Lavrov cho hay.
 
Ai được, ai mất trong hội nghị 4 bên về Ukraine?
 
Có thể nói, cuộc họp ở Geneva về vấn đề Ukraine đã đưa 4 bên khác xa nhau về lập trường, quan điểm ngồi lại với nhau. Tuy nhiên, điều bất ngờ là chỉ trong vài giờ đồng hồ, họ đã đưa ra được một thỏa thuận khá toàn diện, đem đến hy vọng cho việc tháo gỡ cuộc khủng hoảng đang trên bờ vực của sự mất kiểm soát.
 
Nói theo lời của Ngoại trưởng Kerry thì Nga, Mỹ, EU và Ukraine đã có một “ngày làm việc hiệu quả”. Mỗi bên đều đạt được sự hài lòng nhất định về kết quả của hội nghị và không ai hoàn toàn thua thiệt trong cuộc họp này.
 
Về phía Nga, việc ký tuyên bố chung là một bước đi có ý nghĩa, giúp nước này củng cố hình ảnh của mình. Tuyên bố chung cũng giúp tăng thêm uy tín cho Moskva khi nước này chấp nhận giao việc giải quyết cuộc khủng hoảng ở Ukraine cho các thanh sát viên của Tổ chức An ninh và Hợp tác Châu Âu.
 
Ở trong nước, Nga đã gạt sang được một bên lời đe dọa áp dụng các biện pháp trừng phạt thêm nữa từ Washington và EU.
 
Nga cũng đã thúc đẩy được tiến trình thành lập chế độ liên bang ở Ukraine, mở rộng quyền cho các khu vực bên ngoài chính quyền trung ương. Dù tuyên bố chung không đề cập trực tiếp đến điều này nhưng cụm từ “tiến trình hiến pháp phải toàn diện, công khai và có trách nhiệm” được cho là ám chỉ đến điều đó.
 
Một chiến thắng quan trọng với Nga trong hội nghị 4 bên ngày hôm qua là các nước không đả động gì đến Crimea, bán đảo vừa được sáp nhập vào Nga hồi tháng trước. Điều đó cho thấy, các bên đã bắt đầu chấp nhận thực tế này.
 
Tuy nhiên, tuyên bố chung không nói gì về một trong những mong muốn quan trọng của Nga – đó là không kết nạp Ukraine vào NATO.
 
Đối với Ukraine, trong cuộc đối đầu giữa Nga và phương Tây, chính quyền lâm thời ở Kiev dường như đóng vai trò thứ yếu. Tuy nhiên, với tuyên bố chung ngày hôm qua trong đó kêu gọi tiến hành “một cuộc đối thoại quốc gia rộng khắp” mà trách nhiệm được đặt lên chính phủ lâm thời ở Kiev, ít nhiều, tính hợp pháp của chính quyền này được tăng lên.
 
Chính quyền lâm thời ở Kiev sẽ được thử thách qua một nhiệm vụ khó khăn là giải trừ vũ khí của các nhóm vũ trang bất hợp pháp và giải tán người biểu tình ra khỏi các tòa nhà chiếm đóng. Với lời cam kết của Ngoại trưởng Nga về việc không đưa quân vào đông Ukraine, Kiev có thời gian để giải quyết vấn đề trong nước.
 
Tuyên bố chung tại hội nghị 4 bên cũng đưa ra triển vọng về viện trợ tài chính cho Ukraine nếu nước này đáp ứng được các điều kiện cần thiết.
 
Về phía Mỹ, thỏa thuận đạt được ngày hôm qua đã giúp Washington thoát được tình thế khó khăn là phải áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt hay gây áp lực thêm nữa lên Nga.
 
Việc Mỹ không đề cập đến Crimea trong tuyên bố chung cho thấy, nước này đã không còn lo ngại về vấn đề này.
 
Cũng giống như với Mỹ, EU đã tránh được việc phải dùng đến biện pháp trừng phạt mà họ không hề muốn dùng đối với Nga sau khi hội nghị ở Geneva đạt được thỏa thuận.

Kiệt Linh - (tổng hợp)

Theo VnMedia