Tổng thống Mỹ Obama bắt tay người đồng cấp Philippines Aquino tại dinh tổng thống Malacanang ngày 28/4/2014. Ảnh: Inquirer

Ngày 11/11, Đại sứ Mỹ tại Philippines, ông Philip Goldberg, thông báo dù Biển Đông có thể không được đưa vào chương trình nghị sự tại Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), Tổng thống Barack Obama và lãnh đạo Philippines Benigno Aquino III sẽ thảo luận về vấn đề này trong cuộc họp song phương vào sáng 17/11, bên lề sự kiện, Phil Star đưa tin.

Ông Goldberg cho hay, lãnh đạo hai nước cũng sẽ bàn về Hiệp định Hợp tác Quốc phòng Nâng cao (EDCA), vốn được ký kết vài ngày trước khi ông Obama thăm Manila hồi tháng 4/2014.

Theo đại sứ Goldberg, dù không muốn đoán trước về mục đích, kết quả của đàm phán song phương, ông chắc chắn cuộc gặp sẽ “củng cố mối quan hệ giữa Mỹ và Philippines”.

Đại sứ Mỹ tại Philippines nói thêm, Washington đang mong đợi Tòa án Tối cao Philippines ra phán quyết có lợi về tính chất hợp hiến của EDCA. EDCA cho phép quân đội Mỹ có quyền đồn trú luân phiên tại các trung tâm quân sự và triển khai máy bay, tàu chiến từ Philippines. Quân đội Mỹ cũng có thể xây trại bên trong các căn cứ quân sự lớn của lực lượng vũ trang Philippines (AFP), đồng thời lưu trữ hoặc đặt thiết bị quân sự tại quốc gia Đông Nam Á.  

Trước đó, phía Mỹ muốn vấn đề Biển Đông được đề cập chính thức hoặc bên lề Hội nghị thượng đỉnh APEC (diễn ra từ 17-19/11 tại Manila). Tuy nhiên, hôm 11/11, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi cho rằng Hội nghị thượng đỉnh APEC "không phải nơi thích hợp để bàn về Biển Đông".

Để chuẩn bị cho chuyến đi của ông Tập Cận Bình tới Philippines thành công, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã lần đầu công du Manila. Ông Vương nhấn mạnh, Bắc Kinh hy vọng Philippines có thể đưa ra lựa chọn khôn ngoan hơn trong việc tìm kiếm giải pháp cho tranh chấp trên Biển Đông.