Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) đưa tin, trong bản báo cáo được công bố hôm 16/10, Viện Sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á (AMTI) ở Washington cho rằng, tàu vỏ sắt Yuemaobinyu 42212 của Trung Quốc đâm chìm tàu cá Philippines ở Biển Đông vào ngày 9/6 khi đang trên đường làm nhiệm vụ bảo vệ các tuyên bố chủ quyền phi lý của Bắc Kinh trong khu vực. Việc đâm chìm tàu cá Philippines được Trung Quốc thực hiện có chủ đích chứ không đơn thuần là tai nạn, theo AMTI.
Tàu cá Philippines bị tàu Trung Quốc đâm chìm trên Biển Đông hồi tháng Sáu. (Ảnh: EPA)
Căng thẳng giữa Trung Quốc và Philippines bùng phát sau vụ việc hôm 9/6, một tàu Trung Quốc được cho đã tấn công tàu cá FB Gimver 1 của Philippines khiến tàu này bị chìm ở khu vực bãi Cỏ Rong (trong quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam) trên khu vực Biển Đông. Đáng nói, sau vụ tấn công, tàu Trung Quốc nhanh chóng rời khỏi hiện trường để mặc 22 ngư dân Philippines chơi vơi trên biển. Rất may, một tàu của Việt Nam hoạt động gần đó đã cứu toàn bộ ngư dân Philippines.
Sau vụ việc tàu cá Philippines bị đâm chìm ở Biển Đông, phía Trung Quốc đã có nhiều tuyên bố nhằm hạ nhiệt căng thẳng giữa hai nước. Cụ thể, đại sứ quán Trung Quốc ở Manila khẳng định tàu Trung Quốc đã cố gắng cứu ngư dân Philippines nhưng buộc phải bỏ chạy sau khi bị “7 – 8 tàu cá Philippines bao vây”.
Dư luận Philippines đã tỏ ra vô cùng tức giận về việc chính quyền của Tổng thống Rodrigo Duterte quá mềm mỏng trước những hành động ngang ngược và hoạt động bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông. Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Teodoro Locsin Jnr cũng đã gửi công hàm phản đối tới chính quyền Bắc Kinh.
Cả Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc cùng chính phủ Philippines đã tiến hành các cuộc điều tra sau vụ việc trên.
Vào ngày 28/8, Bộ Ngoại giao Philippines còn cho công bố một phần bức thư viết tay của Bộ Nông nghiệp Trung Quốc bao gồm lời xin lỗi từ phía thuyền trưởng của tàu Yuemaobinyu. Bắc Kinh cũng cam kết yêu cầu thuyền trưởng của tàu Yuemaobinyu đền bù thỏa đáng cho phía tàu cá Philippines.
Song theo AMTI, họ đã tìm ra được bằng chứng nhằm chứng minh tàu Yuemaobinyu có thể nằm trong lực lượng gìn giữ và bảo vệ những tuyên bố chủ quyền đơn phương của Trung Quốc ở Biển Đông.
“Những tư liệu thực tế không chứng minh tàu Yuemaobinyu 42212 nằm trong đội tàu của dân quân biển Trung Quốc. Nhưng hành động của tàu Yuemaobinyu 42212 đã chứng minh con tàu này không hành động chỉ như một tàu đánh cá thương mại thông thường. Điều này làm dấy lên nghi vấn, tàu Yuemaobinyu 42212 đã cố tình đâm tàu cá Philippines”, báo cáo của AMTI nhấn mạnh.
Thuật ngữ “dân quân biển” được luật pháp Trung Quốc quy định khi nhắc tới các tàu cá tham gia vào lực lượng bán quân sự của nước này.
Thậm chí, AMTI nghi ngờ tên của tàu Yuemaobinyu 42212 đã được Trung Quốc thay đổi trong khoảng thời gian từ tháng 5/2018 – 4/2019. Theo đó, con tàu này trước đó mang tên Yuedianyu 42212 và từng tham gia hoạt động nghiên cứu cho chính phủ Trung Quốc, do thuyền trưởng Liang Jin điều khiển. Ông Liang Jin cũng được xác định chính là thuyền trưởng của tàu Yuemaobinyu 42212 đã đâm chìm tàu cá Philippines ở Biển Đông hồi tháng Sáu.
Ngoài ra, AMTI cho biết theo truyền thông địa phương, tàu Yuemaobinyu 42212 khởi hành từ cảng Bohe thuộc thành phố Mậu Danh của tỉnh Quảng Đông, nơi các tàu cá nằm trong sách lực lượng dân quân biển của Trung Quốc.
Cụ thể, AMTI dẫn lại một bài báo hồi năm 2016 đăng trên Maoming Online News có nhắc tới việc 160 dân thường tham gia vào đợt huấn luyện tại cảng Bohe do sư đoàn quân sự, cơ quan hàng hải và cơ quan ngư nghiệp của thành phố tổ chức.
Còn theo dữ liệu từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), hải quân Trung Quốc hiện nắm trong tay số lượng tàu nhiều nhất thế giới với 300 chiến hạm vào năm 2018, trong khi Mỹ có 290 tàu chiến.
Theo infonet.vn