Hoạt động quân sự của Trung Quốc trong vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) Đài Loan thiết lập đã giảm mạnh kể từ khi các nhà lãnh đạo Mỹ và Nhật ra tuyên bố chung tái khẳng định tầm quan trọng của hoà bình và ổn định ở eo biển Đài Loan trong hội nghị thượng đỉnh ngày 16-4, trang Nikkei Asia đưa tin.
Oanh tạc cơ H-6K của Trung Quốc. Ảnh: REUTERS
Chính quyền Bắc Kinh dường như đang chùn bước trước các động thái có thể gây hấn với chính quyền Washington về các vấn đề liên quan đến Đài Loan sau khi Mỹ và Nhật đưa ra tuyên bố chung.
Theo Nikkei Asia, Trung Quốc đã liên tục điều các tiêm kích và máy bay quân sự vào vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) Đài Loan thiết lập kể từ ngày 1-1 đến ngày 16-4, với tần suất 5 ngày mỗi tuần. Tổng cộng 257 máy bay quân sự - trong đó chủ yếu là tiêm kích J-10 và J-16 - đã bay áp sát đảo Đài Loan với số lượng trung bình 3 máy bay mỗi phi vụ.
Nikkei Asia đưa tin rằng Trung Quốc đã cho triển khai các đợt áp sát Đài Loan quy mô lớn với ít nhất 10 máy bay quân sự trong vòng 9 ngày. Trong đó có sáu đợt xâm nhập diễn ra trong vòng ba tuần trước khi Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Nhật Yoshihide Suga ra tuyên bố chung ngày 16-4. Đây là lần đầu tiên lãnh đạo Mỹ - Nhật đề cập tới Đài Loan trong một tuyên bố chung kể từ năm 1969.
Trung Quốc có xu hướng sẽ điều các tàu sân bay xung quanh đảo Đài Loan bất cứ khi nào chính quyền Washington can thiệp nhiều hơn vào hòn đảo này. Ngày 12-4, Trung Quốc đã triển khai đợt áp sát với số lượng kỷ lục 25 máy bay vào vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) của Đài Loan.
Hành động này của chính quyền Bắc Kinh diễn ra ngay sau khi Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cảnh báo rằng bất kỳ cố gắng thay đổi hiện trạng nào đối với Đài Loan bằng vũ lực đều sẽ phạm phải một sai lầm nghiêm trọng.
Kể từ ngày 16-4, trung bình mỗi ngày chỉ có khoảng hai máy bay quân sự Trung Quốc tiến vào vùng nhận dạng phòng không Đài Loan thiết lập, và không ghi nhận đợt áp sát nào có từ 10 máy bay trở lên tham gia.
Ông Tô Tử Vân - một chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh (INDSR) có trụ sở tại Đài Loan - cho biết tuyên bố của ông Biden và ông Suga có tác động rõ ràng khi các hành động quân sự của Bắc Kinh đối với Đài Loan đã giảm dần cả về quy mô và tần suất sau hội nghị thượng đỉnh ngày 16-4.
Ông cho rằng Trung Quốc muốn tránh gây căng thẳng với Mỹ về các vấn đề liên quan đến Đài Loan sau tuyên bố chung của Mỹ và Nhật. Tuy nhiên, Trung Quốc rất có thể sẽ chuyển hướng "gia tăng các hoạt động khiêu khích trên Biển Đông".
Cụ thể, vào ngày 31-5, phi đội 16 vận tải cơ của Trung Quốc đã áp sát không phận của Malaysia trên đảo Borneo. Các máy bay này chỉ chuyển hướng sau khi Malaysia cho triển khai chiến đấu cơ của chính mình để đáp trả.
Lực lượng không quân Malaysia cho biết đây là mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh quốc gia của họ. Tuy nhiên, Trung Quốc khẳng định các cuộc diễn tập của lực lượng không quân nước này là một hoạt động thường xuyên, tuân thủ nghiêm ngặt theo luật pháp quốc tế và không ảnh hưởng đến chủ quyền của các nước láng giềng.