Trong tuyên bố đưa ra vào tối 9/6, sau cuộc đối thoại 2+2 trực tuyến, Bộ trưởng Ngoại giao và Quốc phòng của Australia và Nhật Bản đã nhắc lại “những quan ngại sâu sắc về tình hình Biển Đông và tái khẳng định sự phản đối mạnh mẽ của Nhật Bản và Australia đối với những nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng”. Australia và Nhật Bản cũng “phảni đối các yêu sách và hoạt động trên biển của Trung Quốc không phù hợp với Công ước của LHQ về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982)”.

Bộ trưởng Quốc phòng Australia Peter Dutton (bên trái) và Bộ trưởng Ngoại giao Australia Marise Payne (người đeo kính) tham gia cuộc đối thoại 2+2 với người đồng cấp Nhật Bản. (Ảnh: ABC News)

Trong tuyên bố chung, Australia và Nhật Bản cũng “chia sẻ những lo ngại về những diễn biến tiêu cực gần đây và những sự cố nghiêm trọng ở Biển Đông, bao gồm việc tiếp tục quân sự hóa các thực thể đang có tranh chấp, sử dụng tàu tuần duyên, lực lượng dân quân biển một cách nguy hiểm, cũng như nỗ lực phá vỡ hoạt động khai thác tài nguyên của các nước khác”.

Trong bối cảnh này, cả Australia và Nhật Bản đều thể hiện sự lo ngại đối với Luật Cảnh sát biển của Trung Quốc đồng thời tái khẳng định “phán quyết của Tòa trọng tài về Biển Đông năm 2016 là quyết định cuối cùng và có giá trị ràng buộc đối với các bên” cũng như khẳng định “tầm quan trọng của việc tôn trọng tự do hàng hải và hàng không” và nhấn mạnh tất cả các tranh chấp cần được giải quyết một cách hòa bình, theo UNCLOS.

Tuyên bố chung giữa Bộ trưởng Ngoại giao, Quốc phòng của Australia và Nhật Bản cũng kêu gọi mọi Quy tắc ứng xử ở Biển Đông cần phải nhất quán với UNCLOS, không phương hại đến chủ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên không tham gia bộ Quy tắc này hoặc quyền của tất cả các quốc gia theo luật pháp quốc tế. Bộ Quy tắc này cũng được hy vọng sẽ củng cố khu vực bao trùm hiện có, củng cố cam kết của các bên về việc ngừng các hành động có thể là phức tạp hoặc leo thang căng thẳng./.