Quy chế pháp lý của các cấu trúc trên biển
26 Tháng Mười 2015 8:35 SA GMT+7
Cuộc tọa đàm “Quy chế pháp lý của các cấu trúc trên biển” đã diễn ra tại Học viện Ngoại giao Việt Nam để đưa lại cái nhìn rõ nét hơn về những tranh chấp đang diễn ra trên Biển Đông, nơi các cấu trúc địa chất rất phong phú và đa dạng.

TS. Nguyễn Toàn Thắng tại buổi tọa đàm.

Trong khuôn khổ buổi tọa đàm diễn ra chiều 23/10, diễn giả TS. Nguyễn Toàn Thắng, Trưởng Bộ môn Công pháp quốc tế, Khoa Pháp luật quốc tế, Đại học Luật Hà Nội đã phân tích và làm rõ quy chế pháp lý của các cấu trúc trên biển gồm đảo, đá và bãi nửa nổi nửa chìm.
 
Theo TS. Nguyễn Toàn Thắng, Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982 dựa vào sự lên xuống của thủy triều để xác định một cấu trúc là đảo, đá hay bãi nửa nổi nửa chìm, từ đó thiết lập các vùng biển bao quanh các vùng đất này.
 
Điều 121 khoản 1 của UNCLOS quy định, đảo là vùng đất tự nhiên được bao bọc bởi nước biển, vẫn nhô lên khỏi mặt nước khi thủy triều lên cao nhất, có các vùng lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa như đất liền.
 

Quy chế pháp lý của đảo.

TS Nguyễn Toàn Thắng nhấn mạnh, điều kiện quan trọng nhất để một cấu trúc được công nhận là đảo phải là yếu tố “tự nhiên”, tức những cấu trúc do con người xây dựng, thiết lập sẽ không bao giờ được coi là đảo. Sự phân biệt này là đặc biệt cần thiết trong bối cảnh khoa học công nghệ không ngừng phát triển khiến việc xây dựng công trình nhân tạo gần bờ, xa bờ không còn quá phức tạp với các quốc gia.
 
Tuy nhiên, một trong những khó khăn trong việc xác định một cấu trúc là gì đến từ việc hiện nay có nhiều phương pháp xác định thủy triều. Bản thân UNCLOS cũng không quy định rõ ràng. Do đó, việc áp dụng phương pháp nào phụ thuộc vào ý chí của quốc gia, gây nên sự phức tạp trong trường hợp xảy ra tranh chấp.
 
Nếu một cấu trúc thỏa mãn là đảo, và gần bờ, đảo đó được coi là điểm cơ sở để xác định đường cơ sở. Nếu là đảo xa bờ, đảo đó có đầy đủ các vùng biển như đất liền.
 
Việc xác định một đảo là gần bờ hay xa bờ cũng phụ thuộc vào cách giải thích của các quốc gia ven biển. Theo quan điểm hiện nay, đảo được xem là gần bờ khi cách đường cơ sở khoảng 24 hải lý, hợp thành từ 12 hải lý của đất liền và 12 hải lý của đảo. Tuy nhiên, đây chỉ là con số tham khảo, không mang tính ràng buộc.
 

Cách xác định bãi nửa nổi nửa chìm, đá, đảo dựa vào thủy triều.

Một cấu trúc theo điều 121, khoản 3 của UNCLOS được xác định là đá khi cấu trúc đó dù nổi trên mặt nước biển vào thời điểm thủy triều lên cao nhất song không thích hợp cho con người đến ở hoặc không phù hợp cho điều kiện kinh tế. Đá không có vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa.
 
Hiện vẫn còn nhiều tranh cãi trong việc xác định cơ sở của việc “thích hợp cho người đến ở”: dựa vào diện tích hay dựa vào tiềm năng của cấu trúc (như nước ngọt)...
 
So với đảo, đá, bãi nửa nổi nửa chìm có vai trò hạn chế hơn trong việc thiết lập các vùng biển, phụ thuộc vào vị trí của cấu trúc này so với đất liền hoặc đảo. Nếu cách đất liền hoặc đảo một khoảng trong giới hạn lãnh hải, bãi nửa nổi nửa chìm được xác định làm điểm cơ sở. Ngược lại, bãi nửa nổi nửa chìm được coi chỉ là phần đáy biển nhô lên, ở trong vùng nào có quy chế của vùng đó.
 
Ngoài ra, trong khuôn khổ buổi tọa đàm, TS. Nguyễn Toàn Thắng cũng cho biết, việc xây dựng các công trình nhân tạo trên các đá hay bãi nửa nổi nửa chìm dù là vì các mục đích hàng hải, dân sinh, du lịch... cũng không làm thay đổi quy chế của cấu trúc tự nhiên ban đầu. Bởi nếu tính theo sự phát triển khoa học công nghệ, quy chế của các cấu trúc sẽ luôn thay đổi. Các quốc gia chỉ có thể thiết lập vùng an toàn 500m quanh các công trình nhân tạo.
 
Trong phần hỏi đáp, một người tham dự tọa đàm đặt câu hỏi trong vụ kiện Philippines – Trung Quốc, giả định tòa Trong tài Thường trực (PCA) xác định có thẩm quyền, liệu có thể viện dẫn việc Trung Quốc yêu sách trái phép thiết lập vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa bao quanh cấu trúc ở quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam, dù với cấu trúc Okinotorishima có diện tích tương tự Trung Quốc lại yêu sách là đá (Nhật Bản yêu sách là đảo) hay không, và việc viện dẫn này có tác dụng gì hay không?
 
Trả lời câu hỏi này, TS. Nguyền Toàn Thắng cho hay có thể viện dẫn trường hợp trên với tính chất tham khảo để thấy rằng quan điểm của quốc gia không đồng nhất với những thực thể tương tự nhau. Nhưng các thực thể liệu có giống nhau hay không, nếu được yêu cầu, tòa mới tiến hành xem xét.
 
Toạ đàm “Quy chế của các cấu trúc trên biển” là buổi tọa đàm pháp lý thứ hai trong chuỗi các buổi tọa đàm pháp lý của năm học 2015-2016 do Khoa Luật Quốc tế, Học viện Ngoại giao tổ chức. Các buổi tọa đàm pháp lý thu hút sự tham gia của các chuyên gia, học giả nghiên cứu về các vấn đề như tranh chấp Biển Đông...
____________________________
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
Bullet  
 

Xây dựng những vùng biển hòa bình - Bài cuối: Việt Nam thể hiện vai trò chủ động và trách nhiệm

Tháng 8/2021, trong bài phát biểu tại phiên thảo luận mở cấp cao trực tuyến của Hội đồng Bảo an LHQ với chủ đề “Tăng cường an ninh biển: Một lĩnh vực hợp tác quốc tế”, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đưa ra 3 đề xuất nhằm thống nhất hành động toàn cầu để ứng phó kịp thời và hiệu quả với các thách thức an ninh biển, bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định trên biển, trên cơ sở tăng cường hợp tác quốc tế, củng cố lòng tin, tuân thủ luật pháp quốc tế, nhất là Hiến chương Liên hợp quốc và Công ước Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982).
Xây dựng những vùng biển hòa bình - Bài 3: Tạo dựng lòng tin để thúc đẩy COC
Xây dựng những vùng biển hòa bình - Bài 2: Nền móng thiết lập trật tự quốc tế mới trên biển
Xây dựng những vùng biển hòa bình - Bài 1: Cột mốc quan trọng của luật pháp quốc tế
Sách tranh cho các bé: 'Trường Sa! Biển ấy là của mình'

Hành trình phiêu lưu kỳ thú của chú cún Phong Ba ở đảo Trường Sa đã thu hút nhiều bạn nhỏ và cả ba mẹ đến theo dõi trong buổi ra mắt quyển sách tranh thiếu nhi 'Trường Sa! Biển ấy là của mình'.
Từ thác Bản Giốc, ải Nam Quan... đến Hoàng Sa, Trường Sa
Giải B Sách Quốc gia: Sách quý về quần đảo Trường Sa
"Bức họa Trường Sa"
 

 

Dự án thông tin về Biển Đông của Vietnam Bussines Consulting
Email: vnsea@mail.ru
Ghi rõ nguồn www.vnsea.net khi phát hành lại thông tin từ website này
Информационный портал VBC об Южно-Китайском море.
Copyright © 2012 Vnsea. Все права защищены.