Diễn biến căng thẳng

Nhiều tàu của Ukraine trước đó đã di chuyển giữa 2 cảng của nước này: Từ Odessa ở Biển Đen đến Mariupol ở biển Azov. Tuyến đường biển duy nhất kết nối 2 cảng này chính là eo biển Kerch. Chính quyền Kiev nói rằng họ đã thông báo trước cho Moscow rằng các tàu hải quân của họ sẽ đi qua khu vực này. Tuy nhiên Moscow khẳng định rằng Kiev chưa hề thông báo trước cho họ.

Dù cho cả Ukraine và Nga đều có quyền tự do hàng hải trên eo biển Kerch theo một hiệp ước năm 2003, nhưng có những quy định kỹ thuật về việc di chuyển của tàu thuyền đi qua khu vực này. Mọi tuyến đường trong khu vực này được kiểm soát bởi cảng biển Crimea, và mọi con tàu đi qua cần phải thông báo với cơ sở này về đường di chuyển và điểm đến, và phải được sự chấp thuận mới có thể đi qua eo biển Kerch - theo Hãng RT.

Vào khoảng 7h00 sáng hôm Chủ nhật tuần trước (giờ Moscow), 2 tàu pháo hạm và 1 tàu kéo của hải quân Ukraine đã băng qua đường biên giới trên biển của Nga, thuộc vùng Biển Đen và hướng tới eo biển Kerch. Các tàu này không tuân thủ quy định - theo Cơ quan An ninh liên bang Nga.

Giới chức Nga đã liên tục yêu cầu các tàu của Ukraine rời khỏi vùng biển thuộc chủ quyền của họ, nhưng các tàu này phớt lờ, tiếp tục đi vào vùng biển tạm thời bị cấm di chuyển.

Trong khi đó, vào lúc 11h30 cùng ngày (giờ Moscow), có thêm 2 tàu Ukraine khác rời khỏi cảng Berdyansk trên biển Azov và tiến về eo biển Kerch từ phía khác, nhưng sau đó quay đầu và trở về cảng.

Một tàu chở hàng cỡ lớn được hộ tống bởi một số tàu quân sự Nga đã được cử đi chặn tuyến đường biển duy nhất băng qua eo biển Kerch vì các lý do an ninh. Quân đội Nga cũng cử 1 phi cơ chiến đấu, trong lúc tình hình khá căng thẳng. Một số đoạn video mà Hãng RT đăng tải cho thấy một số tàu Ka-52 của Nga đang di chuyển dưới Cầu Crimea. Sau đó, họ gia nhập nhóm phi cơ chiến đấu Su-25.

Các tàu của Ukraine lúc này tiếp tục hành trình, bất chấp cảnh báo từ chính quyền Nga. Hải quân Ukraine nói rằng các tàu quân sự nói trên di chuyển từ cảng Odessa tới cảng Mariupol ở biển Azov, và là một phần trong kế hoạch chuyển giao được lên kế hoạch sẵn. Họ cũng tuyên bố rằng đã thông báo trước cho chính quyền Nga về hành trình này.

Hội đồng Bảo an họp khẩn

Sau khi sự việc xảy ra, Cơ quan An ninh liên bang Nga (FSB) đã lên án hành động của tàu Ukraine là “khiêu khích”. Chính quyền Nga sau đó công bố một đoạn video, cho thấy các tàu của Ukraine đang đi rất sát với các tàu của Nga.

Vào khoảng nửa đêm Chủ nhật, FSB đã đưa ra một tuyên bố, nói rằng các chiến hạm của Nga đã buộc phải nổ súng sau khi 3 tàu Ukraine phớt lờ “các yêu cầu tạm dừng hợp pháp” của họ, và tiếp tục “các hoạt động nguy hiểm”.

3 thủy thủ của Ukraine đã bị thương và được hỗ trợ y tế, trong khi các con tàu trên bị bắt giữ. Nhóm tàu trước đó di chuyển tới biển Azov từ phía khác cũng quay đầu trở về cảng.

Hôm 26/11, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói rằng chính quyền Kiev đã sử dụng “hành động kẻ cướp” để đạt được mục đích của họ. “Ukraine ban đầu đã đưa ra một hành động khiêu khích, sau đó lại chơi trò sức mạnh, và cuối cùng lại cáo buộc bên còn lại là hung hăng” - bà Zakharova nói.

Cũng trong hôm đầu tuần, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko đã chỉ thị cho Hội đồng an ninh và Quốc phòng Ukraine (NSDC) tổ chức cuộc họp khẩn về việc áp đặt thiết quân luật. Hội đồng này đã thực thi. Quốc hội Ukraine sẽ mở cuộc bỏ phiếu để phê chuẩn việc áp đặt thiết quân luật.

Tổng thống Poroshenko tuyên bố rằng, thiết quân luật không có nghĩa rằng họ sẽ triển khai binh sỹ lập tức, thêm rằng họ không lên kế hoạch tổ chức hoạt động tấn công nào.

Về phần mình, Nga đã kêu gọi mở cuộc họp bất thường tại Hội đồng Bảo an LHQ trong hôm đầu tuần. Chương trình nghị sự của cuộc họp chỉ bao gồm một vấn đề duy nhất: “Duy trì hòa bình và an ninh quốc tế”.    

Khánh Duy