Mới đây vào tháng 5, Trung Quốc bị tố dùng chiến đấu cơ J-16 đe dọa, gây nguy hiểm cho máy bay săn ngầm Úc P-8 Poseidon ở Biển Đông. Bộ Quốc phòng Úc cho biết chiến đấu cơ Trung Quốc đã cắt ngang phía trước máy bay do thám của Úc và thả túi chứa các mảnh nhôm vào động cơ máy bay.

Trong khi đó, phía Trung Quốc cáo buộc máy bay của Úc đã đe dọa an ninh và chủ quyền của Trung Quốc, và chính quyền Canberra đã phát tán "thông tin sai lệch".

Chỉ huy Hạm đội 7 của Mỹ tuyên bố việc đảm bảo các tuyến đường biển luôn thông thoáng là nhiệm vụ "đầu tiên và quan trọng nhất" của hải quân nước này.

"Các tuyến đường biển là huyết mạch của nền kinh tế của chúng ta. Việc duy trì các tuyến đường biển mở và vận tải biển có thể hoạt động là điều cực kỳ quan trọng để giữ cho nền kinh tế vận hành", ông Thomas nhấn mạnh.

Theo Hội nghị của Liên Hiệp Quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD), khoảng 80% khối lượng thương mại toàn cầu được vận chuyển bằng đường biển trong năm 2021. Trong đó, Biển Đông có một số tuyến đường vận chuyển thương mại nhộn nhịp nhất thế giới.

Ông Thomas cũng khẳng định hoạt động "tự do hàng hải" của Mỹ và các quốc gia khác phù hợp với Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển (UNCLOS) 1982. 

Ông cho rằng các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với Biển Đông cần phải bị "thách thức".

"Nếu bạn không thách thức các tuyên bố đó, chúng sẽ trở thành chuẩn mực. Mọi người sẽ cứ chấp nhận nó. Và rồi đột nhiên, họ có thể tuyên bố như toàn bộ Biển Đông là lãnh hải của họ", ông Thomas nói.

Dù các vụ ngăn chặn trên không của Trung Quốc có tăng lên, nhưng ông Thomas cho biết những pha tiếp cận nguy hiểm trên không vẫn hiếm khi xảy ra.