Ngày 24/8 đánh dấu 6 tháng kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Từ những cuộc tấn công chớp nhoáng của Nga ở miền Bắc và miền Đông Ukraine, cho đến khi Nga vấp phải sự kháng cự mạnh mẽ, cuộc xung đột bây giờ đã trở thành cuộc chiến tiêu hao mà không có bên chiến thắng.
Đạn pháo khai hỏa ở Donbass, Ukraine (Ảnh: Reuters).
"Ở giai đoạn này, cả Ukraine và Nga, dường như đang thua cuộc. Vấn đề bây giờ là ai sẽ thua trước và ai sẽ thua sau", nhà bình luận Steve Ganyard nói với ABC News.
Theo ông Ganyard, khó có thể dự đoán cuộc chiến sẽ kéo dài bao lâu, có thể vài tháng hoặc nhiều năm nữa. Ông cho rằng "cuộc chiến đang diễn ra rất chậm và không bên nào có khả năng tiến hành các cuộc tấn công lớn".
Câu hỏi cuộc xung đột Nga - Ukraine kéo dài bao lâu sẽ phụ thuộc vào một số yếu tố.
Đối với Nga, việc triển khai quân trên bộ để giữ vững các vùng lãnh thổ mà Moscow đang kiểm soát trong bối cảnh thiếu nhân lực là một thách thức. Nga dường như đang gặp khó khăn trong việc tuyển các quân nhân đủ tiêu chuẩn để tham gia cuộc chiến tại Ukraine.
Đối với Ukraine, sự hỗ trợ liên tục từ phương Tây sẽ là chìa khóa quan trọng, bao gồm việc cung cấp các vũ khí chính xác cao như hệ thống pháo phản lực cơ động cao HIMARS mà lực lượng Ukraine đã sử dụng để tấn công các mục tiêu của Nga ở sau chiến tuyến.
Mặc dù xung đột vẫn tiếp diễn, nhưng sự ủng hộ của phương Tây đối với Ukraine có thể suy giảm do tác động của cuộc chiến. Ngoài ra, cuộc xung đột kéo dài bao lâu còn phụ thuộc vào khả năng chống chọi của nền kinh tế Nga và Ukraine.
"Khi cả hai nền kinh tế đều gặp khó khăn, khi quân đội hai nước đều bị trừng phạt và suy yếu, câu hỏi đặt ra là bên nào có thể đứng vững và bên nào có thể thua cuộc sau cùng", chuyên gia Ganyard nhận định.
Sau khi xem xét các yếu tố trên, một số kịch bản đã được đưa ra để dự đoán kết cục của cuộc chiến.
Nga giành quyền kiểm soát Donbass, Ukraine từ bỏ lãnh thổ
Theo ông Ganyard, "kịch bản tốt nhất" đối với Nga là quân đội nước này sẽ tiếp tục gia tăng đà tiến công ở vùng Donbass và giữ vững các vị trí mà Nga đã kiểm soát trước các cuộc tấn công của Ukraine. Nếu Ukraine không có đủ vũ khí để đẩy lùi Nga hoặc không thể cầm cự trong bối cảnh nền kinh tế đang xuống dốc, điều đó có thể khiến Kiev phải chấp nhận một giải pháp hòa bình.
"Nơi mà Nga đang đẩy mạnh tiến công từ phía đông sang phía tây, được coi là giỏ bánh mì của Ukraine. Đó không chỉ là nơi tập trung hầu hết ngành công nghiệp, mà còn phần lớn ngành nông nghiệp giàu có, với tất cả hàng hóa được vận chuyển xuống sông Dnipro. Nếu Nga tiếp tục theo đuổi kế hoạch này, họ sẽ gần như khiến nền kinh tế Ukraine sụt giảm một nửa", ông Ganyard dự đoán.
Ukraine giành lại lãnh thổ ở Donbass, Nga chấm dứt chiến sự
Nếu Ukraine cố gắng giành lại một số vùng lãnh thổ ở Donbass, nơi lực lượng Nga đã kiểm soát kể từ khi xung đột bắt đầu nổ ra, điều đó có thể gây áp lực buộc Moscow phải chấm dứt chiến sự để tránh những rắc rối lớn hơn.
"Nếu Nga bắt đầu thua cuộc và gánh chịu những tổn thất nặng nề hơn, nếu Ukraine có thể giành lại các vùng lãnh thổ mà Nga đã kiểm soát, đến một lúc nào đó Nga có thể quyết định dừng cuộc chiến, tuyên bố chiến thắng và giữ những gì còn lại ở những vùng lãnh thổ mà Nga đã kiểm soát", ông Ganyard nói.
Lính Ukraine tác chiến ở Donbass (Ảnh: Reuters).
Ukraine giành lại lãnh thổ ở Donbass, Nga leo thang xung đột
Theo nhà phân tích Ganyard, Nga có thể phản ứng quyết liệt hơn nếu bị mất các vùng lãnh thổ mà Moscow đã giành quyền kiểm soát kể từ khi xung đột bắt đầu nổ ra.
"Ukraine càng giành được nhiều lợi thế, tình hình càng trở nên nguy hiểm hơn vì Nga có thể phản ứng theo hướng "leo thang để giảm leo thang". Chúng ta từng nghe thuật ngữ này trước đây, đề cập đến việc sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật trên chiến trường", ông Ganyard cho biết thêm.
Ukraine tăng cường tiến công ở miền Nam, gây sức ép với Nga
Kherson, thành phố cảng ở phía bắc bán đảo Crimea, là thành phố lớn đầu tiên của Ukraine thất thủ sau khi Nga mở chiến dịch quân sự. Thành phố này là chìa khóa giúp Ukraine tiếp cận Biển Đen và vận chuyển hàng hóa. Ông Ganyard cho rằng, nếu Ukraine phản công ở Kherson và đe dọa Crimea, vùng lãnh thổ sáp nhập vào Nga từ năm 2014, điều đó có thể mang lại cho Ukraine lợi thế trên bàn đàm phán.
"Ukraine sẽ tiếp tục đe dọa Crimea để có thể gây áp lực với Nga, chẳng hạn đe dọa cắt nguồn cung nước ngọt tới Crimea", ông Ganyard dự đoán.
"Còn rất nhiều điều chưa biết về những gì sắp xảy ra. Vào mùa thu và mùa đông tới, có thể có một số biến chuyển trong các cuộc đàm phán. Nhưng ở thời điểm hiện tại, không bên nào có thể đủ khả năng từ bỏ các hoạt động quân sự như những gì đang diễn ra", ông Ganyard đánh giá.