Cuộc xung đột Nga - Ukraine chuẩn bị bước sang năm thứ hai, song tình hình chiến sự vẫn bế tắc. Đã 6 tuần trôi qua kể từ khi Ukraine giành lại quyền kiểm soát vùng chiến lược Kherson, nhưng từ đó đến nay có rất ít hoạt động ở tiền tuyến. Vẫn chưa có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy một cuộc phản công mới của Ukraine, trong khi điều kiện thời tiết dường như không thuận lợi khi mặt đất lầy lội khiến việc điều động lực lượng quân sự gặp khó khăn.
Binh sĩ Ukraine khai hỏa pháo ở Zaporizhzhia (Ảnh: Getty).
"Tình hình đang bế tắc", Kyrylo Budanov, người đứng đầu cơ quan tình báo quân sự Ukraine, nói với BBC tuần trước.
Nếu đánh giá trên của quan chức Ukraine là chính xác, điều này sẽ không có lợi cho Kiev trong bối cảnh nước này đang cần duy trì động lực tấn công vào mùa xuân tới. Tuy vậy, lãnh đạo chính trị của cả hai quốc gia đã phát đi tín hiệu rõ ràng về mong muốn phá vỡ thế bế tắc bằng những mục tiêu mới cho năm 2023.
Bài phát biểu năm mới của Tổng thống Volodymyr Zelensky nhấn mạnh, mục tiêu dài hạn của Ukraine là giành chiến thắng trong cuộc xung đột với Nga. Đáng chú ý, ông Zelensky hai lần đề cập đến mục tiêu giải phóng Melitopol, thành phố chiến lược trong cuộc xung đột. Việc kiểm soát thành phố này sẽ cắt đứt đường nối giữa bán đảo Crimea và quân đội Nga ở miền Đông Ukraine.
Ukraine đã nhiều lần cho thấy lực lượng quân sự nước này sẵn sàng linh hoạt về mặt chiến thuật, thăm dò điểm yếu của Nga và tìm kiếm một bước đột phá. Tuy nhiên, các khu vực khác mà Ukraine đang gây sức ép, gần Kreminna và theo hướng Svatove ở phía bắc Lugansk, không có ý nghĩa chiến lược như vậy. Trong khi đó, ở khu vực Donbass miền Đông, xung quanh thành phố Bakhmut, Ukraine vẫn ở thế phòng thủ, hứng chịu các đợt tập kích của Nga khi Moscow ngày càng giành được nhiều thắng lợi trong và xung quanh tiền tuyến.
Vị trí các khu vực tại Ukraine tuyên bố sáp nhập vào Nga (Ảnh: AJ).
Trong thông điệp năm mới, Tổng thống Vladimir Putin cho biết mục tiêu của chiến dịch quân sự tại Ukraine là nhằm bảo vệ "người dân trong các lãnh thổ lịch sử ở các khu vực mới của Liên bang Nga", ám chỉ 4 khu vực mà Moscow đã tuyên bố sáp nhập vào tháng 9. Ông Putin dường như ngụ ý rằng, Nga sẽ tìm cách kiểm soát hoàn toàn các khu vực sáp nhập. Điều này cũng giải thích lý do các cuộc tấn công của Nga vào Bakhmut vẫn tiếp tục trong suốt mùa thu và mùa đông.
Tuy vậy, tốc độ tiến công chậm của Nga ở Bakhmut là một trong những dấu hiệu cho thấy lực lượng quân sự nước này dường như thiếu sức mạnh tấn công. Lãnh đạo cơ quan tình báo quân sự Ukraine Budanov cho biết Nga đã tăng mức đạn pháo bắn ra, từ 60.000 đạn pháo mỗi ngày (mức cao nhất do Ukraine thống kê vào tháng 8) lên "19.000-20.000 đạn pháo". Điều này lý giải việc Nga muốn bổ sung thêm nguồn vũ khí từ nước ngoài.
Phần lớn nỗ lực quân sự của Nga tập trung vào việc tập kích các cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine, dẫn đến tình trạng mất điện ngày càng kéo dài ở các thành phố quan trọng. Cũng có những dấu hiệu cho thấy Nga đang giảm tốc độ tiến công. Nga đã bắn khoảng 20 tên lửa hành trình vào Ukraine trong đêm giao thừa, ít hơn nhiều so với mức 80-100 tên lửa mà Moscow đã phóng vào các ngày trong tháng 10 và tháng 11, và 69 tên lửa đã được bắn vào các mục tiêu Ukraine hồi đầu tháng 12.
Các hệ thống phòng không của Ukraine, với sự hỗ trợ của phương Tây, dường như đang được cải thiện, đặc biệt trong việc đối phó với các máy bay không người lái của Nga. Hôm 1/1, lực lượng không quân Ukraine tuyên bố bắn hạ tất cả 32 máy bay không người lái được phóng từ nửa đêm.
Tình hình chiến sự vẫn nguy hiểm và khó dự đoán, nhưng cuộc tấn công của Nga vào mạng lưới năng lượng của Ukraine không làm suy yếu quyết tâm của Kiev.
Bài phát biểu của Tổng thống Putin đã nói rõ rằng, Nga đang chuẩn bị cho một cuộc chiến lâu dài. Khoảng một nửa trong số 300.000 quân được Nga huy động vào năm ngoái vẫn chưa được triển khai ở tiền tuyến và Ukraine cảnh báo một đợt huy động mới có thể diễn ra trong vài ngày tới. Ngay cả khi kho vũ khí của Nga đang sụt giảm, Ukraine vẫn có thể gặp khó khăn hơn trong bất kỳ cuộc phản công nào trong tương lai, nếu Moscow triển khai lực lượng một cách hiệu quả.