"Họ muốn lợi dụng dịp Giáng sinh làm vỏ bọc để ít nhất có thể tạm chặn đứng đà tiến công của chúng ta ở Donbass, đưa thêm thiết bị, đạn dược và lính động viên đến gần vị trí của chúng ta hơn", Tổng thống Zelensky nói trong bài phát biểu hàng đêm hôm 5/1.

Ông nhấn mạnh: "Để chấm dứt xung đột nhanh hơn, cần thứ gì đó toàn diện". Nhà lãnh đạo Ukraine nói thêm rằng, chiến sự sẽ kết thúc khi Nga tự nguyện rút quân hoặc bị đẩy lùi khỏi Ukraine.

Tuyên bố được đưa ra sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin ra lệnh cho quân đội Nga ngừng bắn nhân dịp Giáng sinh của Chính thống giáo trên khắp Ukraine từ ngày 6-7/1.

"Xét đến lời kêu gọi của Đức Thượng phụ Kirill, tôi chỉ thị cho Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Liên bang Nga thực hiện chế độ ngừng bắn dọc theo toàn bộ ranh giới giữa các bên ở Ukraine từ 12h ngày 6/1 đến 24h ngày 7/1", sắc lệnh của ông Putin do Điện Kremlin công bố nêu rõ.

"Do có một số lượng lớn công dân theo đạo Chính thống sống ở những khu vực đang diễn ra chiến sự, chúng tôi kêu gọi phía Ukraine tuyên bố ngừng bắn và để họ có cơ hội tham dự các buổi lễ vào đêm Giáng sinh cũng như ngày Giáng sinh Chính thống giáo", sắc lệnh cho biết thêm.

Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba cho rằng, "lệnh ngừng bắn đơn phương" của Nga "không thể và không đáng quan tâm".

"Tổng thống Zelensky đã đề xuất công thức hòa bình gồm 10 điểm rõ ràng. Nga đã phớt lờ và thay vào đó tiếp tục pháo kích Kherson vào dịp Giáng sinh, tập kích tên lửa và máy bay không người lái vào dịp Năm mới", ông Kuleba bình luận trên Twitter.

Ông Mykhailo Podolyak, cố vấn của Tổng thống Zelensky cũng bác bỏ kêu gọi ngừng bắn của Nga. Ông nhấn mạnh, "ngừng bắn tạm thời" chỉ xảy ra khi Nga rút quân khỏi lãnh thổ Ukraine. Trước đó, ông nói kêu gọi ngừng bắn dịp Giáng sinh của Moscow chỉ là "cái bẫy".

Về phía lực lượng ly khai thân Nga ở Ukraine, ông Denis Pushilin, người đứng đầu Cộng hòa nhân dân tự xưng Donetsk, cảnh báo sẽ đáp trả nếu Ukraine vi phạm lệnh ngừng bắn. Ông Pushilin khẳng định sẽ không để quân đội Ukraine có cơ hội cải thiện vị trí ở đường giao tranh trong dịp này.

Phản ứng của quốc tế

Đề xuất ngừng bắn tạm thời của Nga ở Ukraine cũng nhận những phản ứng trái chiều của cộng đồng quốc tế.

Tổng thống Mỹ Joe Biden (Ảnh: Reuters).

Liên hợp quốc hôm qua đã hoan nghênh động thái này của Moscow, hối thúc Nga, Ukraine chấm dứt hoàn toàn xung đột.

"Tổng thư ký Liên hợp quốc hoan nghênh việc tạm ngừng toàn bộ hoạt động thù địch giữa Nga, Ukraine trong dịp Giáng sinh của Chính thống giáo. Tuy nhiên, cũng phải lưu ý rằng điều này không thể thay thế một nền hòa bình lâu dài dựa trên Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế", người phát ngôn Stephane Dujarric nói với các phóng viên.

Ông Stephane Dujarric cho biết thêm, Liên hợp quốc sẵn sàng hỗ trợ kết thúc xung đột Ukraine. "Chúng tôi muốn thấy kết quả cuối cùng là chấm dứt cuộc chiến này và chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ các bên đạt mục tiêu đó".

Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden tỏ ra hoài nghi về lệnh ngừng bắn của Nga. Chủ nhân Nhà Trắng cho rằng, đây có thể chỉ là cách để Moscow "câu giờ" nhằm khôi phục lực lượng.

Chính quyền của ông Biden nhiều lần nêu rõ quan điểm, Mỹ sẽ tiếp tục viện trợ quân sự để giúp Ukraine có vị thế tốt nhất trên bàn đàm phán. Reuters dẫn nguồn thạo tin ngày 5/1 cho hay, gói viện trợ mới nhất trị giá khoảng 2,8 tỷ USD của Mỹ dành cho Ukraine sẽ bao gồm 50 xe chiến đấu Bradley.

Xung đột Nga - Ukraine đã bước sang tháng thứ 11 khi triển vọng hòa đàm giữa các bên vẫn mờ mịt. Trong cuộc điện đàm hôm 5/1 với ông Putin, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan kêu gọi Nga nên đơn phương ngừng bắn để tạo điều kiện cho các cuộc hòa đàm. "Những lời kêu gọi hòa bình và đàm phán nên được hậu thuẫn bằng một lệnh ngừng bắn đơn phương và tầm nhìn cho một giải pháp công bằng", ông Erdogan nói.

Đáp lại đề nghị này, chủ nhân Điện Kremlin một lần nữa khẳng định: "Nga vẫn để ngỏ đối thoại nghiêm túc, miễn là giới chức Ukraine đáp ứng các yêu cầu mà Nga đưa ra và chấp nhận thực tế mới về lãnh thổ".