Cách đây 13 tháng, Mỹ điều nhiều tàu chiến áp sát Syria chuẩn bị không kích quân của Tổng thống Bashar al-Assad sau các cáo buộc sử dụng vũ khí hóa học chống lại dân thường. Các tàu khu trục chở theo hàng chục tên lửa Tomahawk là nòng cốt của lực lượng này, song Lầu Năm Góc cũng tính đến việc phát động không kích từ những căn cứ ở Thổ Nhĩ Kỳ, châu Âu hoặc đội tàu ngầm thường xuyên ẩn hiện trong khu vực. Tuy nhiên, cuối tháng 08/2013, Tổng thống Barack Obama hoãn lại cuộc tấn công, với lý do ông muốn Quốc hội bỏ phiếu về việc này. 2 tuần sau, Nga và Mỹ đạt thỏa thuận tiêu hủy vũ khí hóa học Syria, chặn đứng cuộc không kích của Washington.

Kế hoạch tác chiến ở Syria lại vừa được đặt ra sau khi ông Obama phê chuẩn mở rộng không kích tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) vào hôm qua. Lần này, mục tiêu không phải là quân chính phủ Syria mà là các tay súng IS đối địch với Damascus.

Bàn đạp tấn công

Mỹ đã phát động chiến dịch không kích hạn chế ở Iraq từ ngày 08/08, với tỷ lệ trung bình chưa đầy 10 vụ/ngày, so với hàng trăm vụ/ngày trong các cuộc xung đột trước đây ở khu vực. Tuy nhiên, tần suất các phi vụ xuất kích dự kiến sẽ gia tăng đáng kể sau quyết định của tổng thống Mỹ.

Việc mở rộng hoạt động không kích đòi hỏi quyền tiếp cận thêm nhiều đường băng hơn trong khu vực. Ngoài tàu sân bay USS George H.W.Bush hiện có mặt ở vịnh Ba Tư, các chiến đấu cơ Mỹ trong thời gian qua trông cậy vào 3 căn cứ không quân al-Dhafra (UAE), Ali al-Salem (Kuwait) và al-Udeid (Qatar) để phát động không kích IS ở Iraq, theo AFP. Hiện chưa rõ Thổ Nhĩ Kỳ có sẵn lòng cho phép Mỹ sử dụng căn cứ không quân Incirlik làm bàn đạp truy quét IS ở Syria hay không.

Nhờ vị trí Syria nằm gần Địa Trung Hải hơn so với Iraq, Mỹ có thể xem xét thêm vài lựa chọn khác, kể cả điều các máy bay cất cánh từ những căn cứ ở châu Âu. Ngoài ra, tờ The Washington Post dẫn lời một sĩ quan hải quân tiết lộ Mỹ hiện có nhiều tàu chiến trong khu vực. Nếu các tên lửa Tomahawk được sử dụng, chúng có thể được bắn từ tàu khu trục USS Cole hiện có mặt ở Địa Trung Hải.

Nguy cơ ở Syria

Bất kỳ cuộc không kích nào ở Syria nhiều khả năng cũng sẽ tập trung vào các lãnh thổ do IS kiểm soát ở phía đông. Theo các chuyên gia quân sự, Lầu Năm Góc có thể sẽ trông cậy vào máy bay không người lái (UAV) để tấn công các mục tiêu IS, tương tự các vụ không kích những phần tử al-Qaeda ở Pakistan, Yemen và Somalia trong nhiều năm qua. Hiện chưa rõ ông Obama có điều chiến đấu cơ có người lái đến Syria hay không bởi các phi công sẽ đối mặt với nguy cơ bị bắn hạ trong các khu vực do IS hoặc quân chính phủ Syria kiểm soát. IS được cho là sở hữu một số tên lửa phòng không vác vai sau khi chiếm căn cứ không quân Tabqa ở Syria.

Nếu chính phủ Syria để yên cho lực lượng Mỹ tấn công kẻ thù chung IS, chiến dịch không kích của Lầu Năm Góc sẽ tương đối đơn giản. Các chiến đấu cơ như F-15E Strike Eagle của không quân hoặc F/A-18E/F Super Hornet của hải quân sẽ được tự do hoạt động. Tuy nhiên, vấn đề sẽ trở nên phức tạp hơn nhiều nếu lực lượng phòng không Syria chủ động nhắm bắn máy bay Mỹ. Damascus từng tuyên bố mọi hoạt động không kích ở Syria mà không được phép của nước này đều sẽ bị xem là xâm lược trong khi ông Obama hoàn toàn không tính đến việc hợp tác với chính quyền Assad trong chiến lược mới công bố. Quân đội Mỹ khi đó sẽ phải phát động một chiến dịch toàn diện và nhiều rủi ro hơn để làm suy yếu và tiêu diệt hệ thống phòng không và không quân Syria. Oanh tạc cơ tàng hình B-2 Spirit và tiêm kích cơ tàng hình F-22 Raptor sẽ phải vào cuộc để dọn đường cho các chiến đấu cơ thông thường, theo Viện Hải quân Mỹ. Các máy bay tác chiến điện tử EA-18G Growler và EA-6B Prowler cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong những chiến dịch như thế.

Việc oanh tạc các mục tiêu ở Syria cũng đòi hỏi thông tin tình báo về hoạt động của những tay súng IS. Đây là một thách thức lớn với Washington, vốn gặp nhiều khó khăn trong việc tìm hiểu chính xác những gì đang diễn ra trong lòng phe nổi dậy Syria thời gian qua. Lầu Năm Góc cần triển khai những nhóm biệt kích nhỏ, bao gồm các đặc vụ CIA, thâm nhập vào cả miền bắc Iraq và miền đông Syria để thu thập thông tin tình báo và đánh dấu mục tiêu. Với 35.000 quân đóng ở Trung Đông, Mỹ cũng có thể triển khai lực lượng thông thường để hỗ trợ hậu cần cho các chiến dịch.

Sơn Duân

Theo TNO