Miền đông Ukraine tan hoang vì nội chiến

Cách nay đúng một năm (06/04/2014), các tòa nhà hành chính tại Lugansk, Donetsk và Kharkov ở miền đông Ukraine bị một nhóm người có vũ trang và bịt mặt tấn công. Từ đó, cuộc chiến lan rộng và kéo dài ở khắp các tỉnh miền đông Ukraine. Một năm và một cuộc chiến sau đó, câu chuyện đó dường như vẫn còn mới mẻ đối với người dân vùng này. Thỏa thuận Minks 2 đã được ký cách đây gần 2 tháng (12/02/2015) dưới sáng kiến của Pháp và Đức, bao gồm 13 điểm nhằm chấm dứt xung đột cũng chẳng được bên nào tôn trọng. Theo giới quan sát, chính tiến trình chính trị mới là trở ngại chính cho hòa bình đông Ukraine.

Kiev vừa thông qua hai đạo luật chấp nhận quy chế đặc biệt cho các vùng phía đông, nhưng phải tuân theo các quy định về luật tổ chức bầu cử của Ukraine, đồng thời phải cho truyền thông Kiev được phát sóng tự do trên vùng lãnh thổ ly khai. Một điều kiện mà phe nổi dậy không chấp nhận được. Phía Nga cho rằng Kiev đã không thật tâm đối thoại với phe ly khai, vốn bị xem như là những tên "khủng bố". Cùng lúc này, lênh phong tỏa kinh tế của Kiev vẫn còn hiệu lực tại các vùng lãnh thổ do phe ly khai kiểm soát, bất chấp thỏa thuận Minks.

Trong đánh giá của Moskva, Tổng thống Ukraine Poroshenko đã bị suy yếu, không có khả năng tiến hành cải cách kinh tế và dễ "ngả theo phe chủ chiến" bất cứ lúc nào để bảo vệ quyền lực của mình. Kremlin còn chỉ trích Paris và Berlin đã không gây áp lực để thuyết phục được đối tác Ukraine phải "tôn trọng các thỏa thuận". Trong lúc này, số thiệt hại nhân mạng tiếp tục gia tăng. Trong ngày 06/04/2015 đã có thêm bốn lính Ukraine thiệt mạng tại vùng Lugansk. Nhưng đáng lo nhất là tại cảng biển Mariupol tại vùng Azov. Giả thuyết một vụ tấn công ồ ạt của quân ly khai thường xuyên được nhắc đến.

Có thể nói, một năm sau cuộc nội chiến này, tương lai của vùng miền đông Ukraine vẫn rất mịt mù. Một năm sau ngày xung đột bùng nổ, miền đông Ukraine bị tan hoang vì bom đạn, mọi hạ tầng cơ sở từ nhà máy sản xuất cho đến sân bay quốc tế đều tê liệt. Phần lãnh thổ do Kiev kiểm soát tuy không bị chiến tranh nhưng kinh tế khủng hoảng phải trông nhờ vào viện trợ của châu Âu và các định chế tài chính quốc tế với nhu cầu dự kiến cho 4 năm tới là 40 tỷ USD.

Theo AFP, uy tín của chính phủ Kiev xuống thật thấp và không còn hy vọng được NATO đón nhận làm thành viên mà lý do chính là không chinh phục lại được các tỉnh bị mất.

Còn xét trên phương diện cuộc đối đầu Nga-phương Tây, các nhà phân tích nhận định rằng Nga thắng nhiều hơn thua. Kể từ khi nổ ra cuộc chiến này, nước Nga đã bị phương Tây cấm vận làm suy sụp nền kinh tế. Nhưng đổi lại, Tổng thống Putin đã đầy lùi được viễn ảnh Kiev gia nhập NATO, trừng phạt “cái tội” chính quyền Ukraine bỏ Nga theo Mỹ và châu Âu.

Về cá nhân Tổng thống Putin, ông đạt kỷ lục tỷ lệ dân chúng tín nhiệm sau khi Crưm sáp nhập trở về Nga. Theo một kết quả thăm dò ý kiến của viện Levada, 72% dân Nga ủng hộ hành động của ông Putin và 57% mong muốn ông tranh cử nhiệm kỳ 4 vào năm 2018.

Tuy Mỹ và châu Âu ban hành một loạt biện pháp trừng phạt đánh vào những điểm yếu của kinh tế Nga và đã góp phần vào việc làm cho đồng rub mất giá nhưng phương Tây không trục xuất Nga ra khỏi hệ thống giao dịch ngân hàng SWIFT. Kinh tế Nga, sau một năm đen tối, đã bắt đầu có dấu hiệu hồi sinh.

Một dấu hiệu cho thấy quan hệ giữa Nga với phương Tây có chiều hướng hòa dịu. Theo thông báo của Điện Kremli, lần đầu tiên từ 10 năm nay, Tổng thống Putin sẽ sang Mỹ tham dự Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc sắp tới.

Nh.Thạch (tổng hợp)

Theo TNO