Ông Duterte (ngồi đối diện màn hình vi tính) chủ trì cuộc họp Nội các đầu tiên. Ảnh: Văn phòng Thông tin Malacanang
Trưa 30/6, dưới sự chủ trì của Chánh án Tối cao, ông Rodrigo Duterte đã tuyên thệ nhậm chức, thay ông Benigno Aquino, bắt đầu nhiệm kỳ 6 năm làm Tổng thống thứ 16 của Philippines.
Trong bài phát biểu ngắn gọn sau đó, vị Tổng thống nhiều tuổi nhất lịch sử Philippines (71 tuổi) nhấn mạnh sẽ đấu tranh liên tục và không khoan nhượng trong vấn đề chống tham nhũng, tội phạm đường phố, vấn nạn ma túy…
Điều đáng quan tâm là ông Duterte hoàn toàn không đề cập gì tới vấn đề Biển Đông đang được dư luận hết sức quan tâm chú ý, nhất là trong bối cảnh PCA chuẩn bị ra phán quyết về vụ kiện của Philippines đối với “đường lưỡi bò” liếm gần trọn Biển Đông của Trung Quốc.
Tuy nhiên, cuộc họp đầu tiên dưới sự chủ trì của ông Duterte, tân Nội các Philippines đã đặt trọng điểm thảo luận vào vấn đề tranh chấp Biển Đông và cách thức ứng phó sau khi PCA ra phán quyết vào ngày 12/7 tới.
Ngoại trưởng Philippines Perfector Yasay Jr. cho biết sau khi có kết quả phán quyết, việc đầu tiên mà Philippines làm là nghiên cứu ảnh hưởng, hậu quả của nó và đối với Philippines, nó có ý nghĩa như thế nào.
Trong một phát biểu được ABS-CBN News dẫn lời, ông Yasay dự đoán kết quả phán quyết có thể sẽ chọc tức Trung Quốc, đặt Philippines trước thử thách và họ (Trung Quốc) sẽ không cho ngư dân Philippines tới đánh cá ở bãi cạn Scarborough (Hoàng Nham/Panatag).
Vì thế, “khi phán quyết được đưa ra, chúng tôi sẽ tiến hành tham vấn. Chúng tôi sẽ nghiên cứu nó và thông báo cho Tổng thống cũng như Nội các”, ông Yasay nói.
Về phần mình, tân Tổng thống Philippines cho biết ông sẽ tìm kiếm một phương thức “hạ cánh mềm” sau khi PCA ra phán quyết. Tiếp sau, theo Reuters, ông Duterte nhấn mạnh rằng mình thực sự không muốn tuyên bố một cuộc chiến tranh nào với bất cứ ai.
Trước đó, vào ngày 27/6, ông Duterte cho biết nếu trong 2 năm sau khi PCA ra phán quyết mà phía Philippines không có lợi gì từ phán quyết đó, ông sẽ cùng Trung Quốc khởi động lại đối thoại song phương giải quyết tranh chấp liên quan.