Tuy nhiên, các nước khu vực, trước hết là Việt Nam và Philippines, không chấp nhận tham vọng của Trung Quốc. Dần dần cùng với việc ngày càng thấy rõ cái giá của vấn đề – hàng tỉ đôla thu nhập vào ngân sách quốc gia nhờ khai thác tài nguyên hóa thạch ở Biển Đông – cuộc tranh chấp tưởng chừng chỉ thuần túy mang tính chất khu vực đang biến thành xung đột toàn cầu. Sự việc là ở chỗ đằng sau các nước Đông Nam Á trong cuộc đối đầu với Trung Quốc ngày càng thấy rõ bóng dáng nước Mỹ, mà họ quyết tâm ngăn chặn sự bành trướng của Trung Quốc. Đối với Mỹ, điều này đặc biệt có ý nghĩa mang tính nguyên tắc, bởi ngoài nguồn tài nguyên dầu khí, Biển Đông còn là tuyến đường chiến lược quá cảnh của dầu mỏ thế giới, đường qua lại của hàng trăm con tàu chuyên chở dầu mỏ từ Trung Đông đến Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và thậm chí đến vùng bờ biển Thái Bình Dương của nước Mỹ.
Trong bối cảnh đối đầu và tranh chấp lãnh thổ ngày càng tăng ở khu vực, nước Nga rơi vào tình thế phức tạp. Đứng trước đợt căng thẳng mới của cuộc xung đột ở vùng biển này, điện Kremli buộc phải thực hiện sự lựa chọn, mà cái giá của nó có thể là rất cao. Quan hệ đặc biệt đối tác chiến lược với Bắc Kinh cho đến thời gian gân đây đã buộc Nga phải nhìn vào Trung Quốc và thậm chí giảm hợp tác với các nước khác cũng rất gần gũi với mình, thí dụ như Việt Nam. Nhân đây xin nói rằng Việt Nam vẫn là một trong những đối tác thương mại hết sức quan trọng của Nga, mà hiện nay Nga đang cung cấp tàu ngầm, tầu ngư lôi, máy bay và nhiều thứ khác. Trong khi đó Bắc Kinh rõ ràng bảo với Nga rằng sự hiện diện của nước này tại khu vực tranh chấp là không nên.
Nhưng nếu Moskva nghe theo lời kêu gọi này thì có nghĩa là làm cho lợi ích quốc gia của mình ở châu Á phụ thuộc vào lợi ích của Trung Quốc. Cái giá của vấn đề đối với Nga trong trường hợp này không chỉ “mất thể diện” ở châu Á, mà còn mất những hợp đồng rất có lợi trị giá hàng tỉ đôla. Nếu Nga từ bỏ ý định tiến vào khu vực, thì vùng thềm lục địa thực sự “đầy vàng” này cũng không vắng người. Sẽ có mặt nhiều người khác, trước hết là các công ty Mỹ. Hơn nữa, nếu nhìn một cách thực tế vào quan hệ Nga-Trung Quốc, có thể thấy rõ là việc các công ty Nga đến hoạt động tại vùng thềm lục địa của biển Hoa Nam sẽ giúp Nga có được thêm chủ bài khi giải quyết các vấn đề tranh chấp khác trong quan hệ với Trung Quốc./.
D.Mosyakov