Trong bài phát biểu của mình tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 38 và 39 cùng các Hội nghị cấp cao liên quan ngày 26/10, Tổng thống Duterte nhấn mạnh ASEAN đã đi một chặng đường dài trong việc giữ hòa bình và thúc đẩy thịnh vượng khu vực và không được cho phép những các quốc gia có lợi ích khác nhau làm cho nỗ lực này thất bại. ASEAN cần tiếp tục con đường này phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm cả phán quyết của Tòa trọng tài năm 2016, văn kiện đã vô hiệu hóa yêu sách của Trung Quốc đối với vùng biển tranh chấp.

Tổng thống Philippines tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN và các hội nghị liên quan theo hình thức trực tuyến. Nguồn: Cung điện Tổng thống

Tổng thống Duterte một lần nữa khẳng định lại cam kết của Philippines trong việc giúp hoàn thiện Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) một cách "hiệu quả và thực chất" tại các vùng biển tranh chấp. Liên quan đến Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC), nhà lãnh đạo Philippines kêu gọi các nước chuyển các cam kết thành hành động để củng cố lòng tin đã vun đắp trong nhiều năm.

Tại các hội nghị, ghi nhận 2017-2027 là Thập kỷ Bảo vệ Môi trường Biển và Bờ biển ở Biển Đông, Tổng thống Duterte cũng nhắc lại lời kêu gọi của Philippines về những nỗ lực toàn diện nhằm bảo vệ và gìn giữ đa dạng sinh học và môi trường biển.

Tại các hội nghị cấp cao ASEAN và các hội nghị liên quan, Tổng thống Rodrigo Duterte cũng nhấn mạnh các vấn đề khu vực khác, bao gồm cuộc khủng hoảng ở Myanmar. Tổng thống Duterte kêu gọi những người đồng cấp ASEAN sát cánh với Myanmar trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng một cách hòa bình vì lợi ích của người dân. Ông cũng kêu gọi các bên ở Myanmar "tham gia đối thoại mang tính xây dựng", đồng thời nhấn mạnh Đặc phái viên ASEAN phải được phép đến đất nước này "để gặp gỡ tất cả các bên liên quan."

Trong các bài phát biểu của mình, nhà lãnh đạo Philippines cho rằng, lộ trình của các nước ASEAN hướng tới phục hồi sau đại dịch Covid-19 còn dài và nhiều thách thức trong bối cảnh cả khu vực Đông Nam Á vẫn chịu nhiều tác động từ dịch bệnh này. Các nước ASEAN phải đảm bảo việc triển khai toàn diện và theo giai đoạn của Khuôn khổ phục hồi toàn diện ASEAN, đồng thời kêu gọi nhanh chóng thành lập Trung tâm ASEAN ứng phó các tình huống y tế khẩn cấp và dịch bệnh mới nổi.

Tối ngày 26/10, tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN – Mỹ, Tổng thống Philippines “hoan nghênh sự hiện diện của Tổng thống Joe Biden tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Mỹ đầu tiên của ông và nhấn mạnh mối quan hệ lâu đời giữa ASEAN và Mỹ”. Tổng thống Philippines nhấn mạnh sự cần thiết của đối thoại chính trị bền vững, gắn kết kinh tế và quan hệ văn hóa - xã hội để tăng cường hơn nữa quan hệ Đối tác Chiến lược ASEAN - Mỹ.

Tổng thống Duterte cũng bày tỏ sự đánh giá cao với Mỹ trong việc hào phóng cung cấp vaccine cho ASEAN, bao gồm cả Philippines. Nhà lãnh đạo Philippines nhấn mạnh, để chống lại đại dịch Covid-19 thành công, ASEAN cần tăng cường hơn nữa hợp tác song phương, khu vực và quốc tế để đảm bảo khả năng tiếp cận phổ biến đối với vaccine và thuốc Covid-19.

Cùng ngày, tại Hội nghị cấp cao ASEAN - Trung Quốc, Tổng thống Philippines chỉ ra rằng hợp tác ASEAN - Trung Quốc "năng động” đã giúp củng cố vị thế hai bên trong việc giải quyết các thách thức liên quan đến việc chống lại đại dịch Covid-19, giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu và quản lý các vấn đề địa chính trị. Trong khi đó, tại Hội nghị cấp cao ASEAN - Hàn Quốc, Tổng thống Rodrigo Duterte nhấn mạnh, thỏa thuận thương mại tự do giữa Philippines và Hàn Quốc là “cần thiết để phục hồi nền kinh tế”.

Tổng thống Philippines Duterte tham dự Hội nghị cấp cao các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) lần thứ 38 và 39 cùng các hội nghị liên quan theo hình thức trực tuyến dưới sự chủ trì của Brunei./.