Thời gian qua, Bắc Kinh liên tục đẩy mạnh hoạt động của lực lượng không quân tại Biển Đông bằng nhiều cuộc tập trận với nhiều loại máy bay quân sự bao gồm chiến đấu cơ đa nhiệm như J-10 hay J-11, oanh tạc cơ chiến lược tầm xa H-6, máy bay trinh sát KJ-500, máy bay săn ngầm KQ-200…

Cuối năm 2020, Đài CGTN của Trung Quốc đăng tải đoạn video có nội dung “khoe” rằng máy bay tiêm kích của nước này vừa bay liên tục 10 tiếng ở Biển Đông. Đó là “kỷ lục” mới của không quân nước này, trong khi “kỷ lục” trước đó là 8 tiếng 30 phút.

Với các máy bay ném bom chiến lược tầm xa như H-6 mà Trung Quốc đang có, thì việc thực hiện các chuyến bay liên tục 10 tiếng không hề quá khó, bởi tính chất của loại máy bay này khác với máy bay tiêm kích. Thế nhưng, việc thực hiện chuyến bay dài như vậy là thách thức lớn của máy bay tiêm kích, vì đòi hỏi năng lực của phi công và hệ thống hỗ trợ tương ứng, theo TS Satoru Nagao (Viện Nghiên cứu Hudson, Mỹ) nhận xét khi trả lời Thanh Niên.

Về mặt tác chiến, các máy bay ném bom tầm xa luôn cần sự hộ tống của máy bay tiêm kích. Cho nên, máy bay tiêm kích cũng phải nâng cao năng lực bay liên tục trong thời gian dài để đảm nhiệm việc bảo vệ máy bay ném bom tầm xa. Có như thế, thì lực lượng không quân Trung Quốc mới có thể đủ khả năng thực hiện các phi vụ tấn công tầm xa với máy bay ném bom.

Việc điều động máy bay tiêm kích để hỗ trợ oanh tạc cơ chính là cách thức mà Trung Quốc đại lục đang sử dụng để tăng cường răn đe ở eo biển Đài Loan.

Phản tác dụng

Nhận định về các hành động trên của Bắc Kinh khi trả lời Thanh Niên ngày 7.12, PGS Stephen Rober Nagy (Đại học Cơ Đốc giáo quốc tế - Nhật Bản, học giả tại Viện Nghiên cứu các vấn đề quốc tế của Nhật) cho rằng: “Trung Quốc tiếp tục thể hiện khả năng răn đe, điển hình như triển khai loại máy bay H-6J, vốn là loại oanh tạc cơ mới nhất được biên chế cho hải quân nước này, để can ngăn Mỹ và các đồng minh tìm cách kiềm chế Trung Quốc”.

“Tuy nhiên, dù động thái trên là đáng lo ngại đối với các quốc gia nhỏ ở Đông Nam Á, nhưng hoạt động răn đe lại phản tác dụng và lãng phí”, ông nhận xét thêm và giải thích: “Mỹ và các nước cùng chí hướng sẽ chỉ không phản ứng khi đối phương cư xử theo luật pháp quốc tế và ngừng bắt nạt các nước láng giềng. Các cuộc “diễu võ giương oai” mới nhất nhắm vào Đài Loan và các bên liên quan ở Biển Đông không tạo ra giá trị gì đáng kể trong chiến lược mà Bắc Kinh đang cố gắng thực hiện. Thay vào đó, các hành vi này có thể được coi là bằng chứng hiếu chiến và là bằng chứng khác cho thấy Bắc Kinh muốn định hình lại khu vực để nó phản ánh các đặc điểm và lợi ích của Trung Quốc.

PGS Nagy đánh giá: “Bắc Kinh nên nhận ra hành vi của Trung Quốc ngày càng bị các bên liên quan trong khu vực coi là nguy hiểm, khiêu khích và bá quyền. Các hành vi như thế sẽ chỉ phủ nhận chính chiến lược ngoại giao của Trung Quốc lâu nay về việc trấn an các nước láng giềng. Cứ thế, các nước láng giềng chỉ ngày càng ngờ vực Trung Quốc”.

Cộng đồng quốc tế lo ngại

Thực tế, các hành động của Trung Quốc ở Biển Đông đã khiến nhiều nước quan ngại. Reuters đưa tin Mỹ cùng EU mới đây lên tiếng bày tỏ quan ngại mạnh mẽ trước “các hành động đơn phương và có vấn đề” của Trung Quốc ở Biển Đông, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải liên hệ chặt chẽ để kiểm soát “sự cạnh tranh” với Bắc Kinh.

Nội dung trên được đưa ra trong tuyên bố chung sau cuộc hội đàm tại Washington giữa Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman và Tổng thư ký Cơ quan Đối ngoại EU Stefano Sannino hồi đầu tháng.

Thông cáo “nhấn mạnh tầm quan trọng của việc Mỹ và EU duy trì liên hệ liên tục và chặt chẽ về các phương pháp tiếp cận tương ứng khi chúng tôi đầu tư và phát triển nền kinh tế, hợp tác với Trung Quốc nếu có”.

Năm ngoái, Mỹ và nhiều nước châu Âu cũng đã đệ trình các văn bản lên LHQ để phản đối tuyên bố chủ quyền và các hành vi của Trung Quốc ở Biển Đông. Gần đây, Anh, Đức, Pháp… cũng đã triển khai chiến hạm đến vùng biển Thái Bình Dương nói chung, Biển Đông nói riêng, nhằm thể hiện sự phản ứng đối với hành động của Trung Quốc ở vùng biển này.

Phương Tây “xa lánh” Trung Quốc

Theo South China Morning Post, Liên minh Châu Âu ngày 8.12 sẽ công bố đề xuất mới có thể loại Trung Quốc và các nước có hành vi bắt nạt kinh tế khỏi thị trường EU. Vũ khí thương mại này nhắm vào các nước cố gắng can thiệp vào lựa chọn của EU hoặc 27 quốc gia thành viên bằng cách áp dụng hoặc đe dọa áp dụng biện pháp ảnh hưởng đến thương mại hoặc đầu tư.

EU có thể đáp trả bằng cách áp thuế, đặt ra hạn ngạch, giấy phép kinh doanh và hạn chế quyền tham gia các chương trình mua sắm công cùng thị trường đầu tư. Động thái này diễn ra trong bối cảnh Bắc Kinh bị cáo buộc chèn ép xuất khẩu của Lithuania sau khi nước này mở rộng quan hệ với Đài Loan.

Trung Quốc cũng đang vướng vào căng thẳng với Washington về Olympic Bắc Kinh 2022. Theo AFP, Trung Quốc ngày 7.12 tuyên bố sẽ trả đũa việc Mỹ quyết định tẩy chay Thế vận hội.

Theo thanhnien.vn