Hãng Kyodo dẫn nguồn thạo tin từ chính phủ Nhật Bản cho hay, Mỹ cuối tháng trước dường như đã điều động một lượng lớn tiêm kích tới khu vực Biển Hoa Đông mà Trung Quốc và Nhật Bản đang tranh chấp chủ quyền.
Các tiêm kích Mỹ bay cùng máy bay tiếp liệu hồi năm 2016 (Ảnh minh họa: AP).
Diễn biến này được mô tả là "rất hiếm khi xảy ra" khi một số tiêm kích Mỹ đã bay gần lãnh thổ Trung Quốc bằng cách băng qua "đường trung tuyến" - khái niệm mà Nhật Bản đề xuất dùng để phân chia vùng đặc quyền kinh tế của Tokyo và Bắc Kinh trên biển Hoa Đông. Trung Quốc được cho đã điều động tiêm kích để cảnh báo các máy bay Mỹ.
Theo nguồn tin, đây có thể được xem là hoạt động phô diễn lực lượng lớn chưa từng có của phi đội máy bay chiến đấu Mỹ ở gần Trung Quốc đại lục. Nguồn tin cũng nói rằng, chiến dịch của Mỹ kéo dài một tuần từ ngày 24/6.
Kyodo cho hay, một số máy bay Mỹ được cho đã xuất phát từ một đơn vị từ phía nam đảo Jeju ở miền nam Hàn Quốc đến quần đảo Senkaku ở biển Hoa Đông. Quần đảo này hiện do Nhật Bản kiểm soát nhưng Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền và gọi bằng tên Điếu Ngư. Có 7-8 máy bay được điều động làm nhiệm vụ mỗi ngày và thường thực hiện tiếp liệu không đối không.
"Khoảng 10% số tiêm kích được điều động làm nhiệm vụ bay qua 'đường trung tuyến' về phía Trung Quốc", nguồn tin cho biết. Nhật Bản cũng tham gia vào nhiệm vụ nhưng chỉ điều máy bay cảnh báo sớm chứ không triển khai tiêm kích.
Tuần trước, Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố sẽ có cuộc trao đổi với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong vài ngày tới. Chương trình nghị sự dự kiến giữa 2 lãnh đạo sẽ bao gồm cách để tránh những cuộc đụng độ bất ngờ giữa 2 nền quân đội.
Theo các nguồn tin, Mỹ dường như đã thông báo trước với Nhật Bản về việc thực hiện chiến dịch nói trên, và nói rằng Washington đang muốn gây áp lực lên Trung Quốc - bên đang gia tăng các hoạt động quân sự gần đảo Đài Loan.
Trung Quốc coi Đài Loan là lãnh thổ phải được thống nhất bằng mọi giá, kể cả dùng vũ lực.
Ngoài ra, một nguồn tin nhận định, chiến dịch của Mỹ dường như cũng nhằm đánh giá khả năng phản ứng của Bắc Kinh với kịch bản tương tự trong tương lai.
Các tiêm kích của Nhật Bản và Trung Quốc vẫn ở 2 bên của "đường trung tuyến" trong chiến dịch, nguồn tin cho biết. Nhật Bản coi "đường trung tuyến" là đường phân giới với Trung Quốc nhưng Bắc Kinh nhiều lần tuyên bố vùng đặc quyền kinh tế của họ vượt ra xa đường nói trên.