"Sẽ là điều đúng đắn và mang tính biểu tượng nếu tổ chức các cuộc bỏ phiếu vào ngày 4/11, Ngày Thống nhất Dân tộc Nga", Thư ký Hội đồng đảng Nước Nga Thống nhất Andrey Turchak cho biết hôm 7/9.
Binh sĩ Nga tại Donetsk, miền Đông Ukraine (Ảnh: Getty).
Ông Turchak nói rằng, sau khi kết thúc các cuộc trưng cầu dân ý, "Donetsk, Lugansk và nhiều thành phố khác của Nga cuối cùng sẽ trở về quê nhà của họ. Và Thế giới Nga, hiện bị chia cắt bởi các biên giới chính thức, sẽ khôi phục sự toàn vẹn".
"Chúng tôi sẽ chuẩn bị cho ngày này, thậm chí chúng tôi đã sẵn sàng cho cuộc trưng cầu dân ý diễn ra ngay bây giờ", Kirill Stremousov, một quan chức cấp cao thân Nga ở tỉnh Kherson, nói với hãng thông tấn Nga TASS sau thông báo của đảng cầm quyền.
Tổng thống Vladimir Putin ngày 6/9 đã thông qua học thuyết đối ngoại mới dựa trên lý tưởng "Thế giới Nga". Đây là khái niệm thể hiện sự ủng hộ đối với những người nói tiếng Nga trên toàn thế giới.
Văn kiện "Chính sách đối ngoại" dài 31 trang, được xuất bản hơn 6 tháng sau cuộc chiến ở Ukraine, nói rằng Nga nên "bảo vệ và thúc đẩy các truyền thống và lý tưởng của Thế giới Nga".
Chính quyền thân Nga ở các khu vực Zaporozhye, Kharkov và Kherson, cũng như Donetsk và Lugansk từng nói về khả năng tổ chức các cuộc trưng cầu dân ý về việc sáp nhập vào Nga, nhưng cho đến nay vẫn chưa có bên nào ấn định ngày chính thức.
Tại vùng Donbass, miền Đông Ukraine, các lực lượng Nga đã kiểm soát nhiều khu vực và tổ chức các cuộc trưng cầu dân ý tại đây. Moscow hồi tháng 2 đã công nhận độc lập của 2 vùng lãnh thổ ly khai Donetsk và Lugansk ở Donbass.
Người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng John Kirby ngày 24/8 cho biết, "chính quyền Nga đã chỉ thị cho các quan chức chuẩn bị tổ chức các cuộc trưng cầu dân ý" ở Kherson, Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và đặc biệt là Kharkov, thành phố lớn thứ hai của Ukraine.
Hồi tháng 6, ông Leonid Slutsky, Chủ tịch Ủy ban Các vấn đề Quốc tế của Duma Quốc gia (Hạ viện) Nga, cho biết 4 tỉnh của Ukraine gồm Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhzhia có thể tổ chức trưng cầu dân ý vào mùa hè này để quyết định việc có sáp nhập vào Nga hay không.
Người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng cảnh báo Mỹ và cộng đồng quốc tế sẽ không xem các cuộc trưng cầu dân ý do Nga tổ chức tại các vùng lãnh thổ của Ukraine là hợp pháp. Quan chức Mỹ cho rằng có rất ít sự ủng hộ từ người dân Ukraine tại những khu vực chuẩn bị tổ chức trưng cầu dân ý.
Giới chức Ukraine cho biết các cuộc trưng cầu dân ý để sáp nhập vào Nga sẽ không có cơ sở pháp lý và đối mặt với phản ứng mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế.
Tổng thống Volodymyr Zelensky tuyên bố Ukraine vẫn giữ lập trường không nhượng bộ lãnh thổ cho Nga. Ông Zelensky cảnh báo nếu Nga vẫn tiến hành các cuộc trưng cầu dân ý, nước này sẽ không có bất kỳ cơ hội đàm phán nào với Ukraine.