“Tài gỡ mìn” của ông Kerry không thay đổi được vấn đề nổi cộm ở khu vực là tranh chấp biển đảo

Dưới danh nghĩa đồng minh của một số nước châu Á và là cường quốc có lợi ích cốt lõi ở Thái Bình Dương, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tới Bắc Kinh với đề nghị Trung Quốc giảm bớt các yêu sách chủ quyền lãnh thổ.

Tuy nhiên, sau 2 ngày (từ 14 - 15/02) tiếp kiến và hội đàm với các lãnh đạo cấp cao Trung Quốc, trong đó có cả Chủ tịch Tập Cận Bình, Thủ tướng Lý Khắc Cường, Uỷ viên Quốc vụ viện phụ trách đối ngoại Dương Khiết Trì, Ngoại trưởng Vương Nghị, cả hai vấn đề đầu bảng trong chương trình nghị sự của ông Kerry - những căng thẳng tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông và Hoa Đông đều không đạt được bất kỳ bước đột phá nào.

Điểm lại, hai bên chỉ đạt được một cam kết duy nhất - sẽ hợp tác chặt chẽ hơn nữa trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Trong tuyên bố chung ngày 15/2, chính phủ hai nước đồng ý về các bước để thực hiện các cam kết kiềm chế lượng khí thải nhà kính, bao gồm cả việc giảm lượng khí thải xe và nâng cao hiệu quả năng lượng trong các toà nhà.

Bên cạnh đó, theo Ngoại trưởng Mỹ Kerry, Bắc Kinh đã đồng ý chuẩn bị sẵn sàng sử dụng mối quan hệ với CHDCND Triều Tiên, gây áp lực để kéo đồng minh Bình Nhưỡng trở lại bàn đàm phán về phi hạt nhân hoá trên bán đảo Triều Tiên.

Ngoài ra, cũng có thông tin về việc ông Kerry đã nhắc lại lời mời Hải quân Trung Quốc tham gia cuộc tập trận Rimpac (Vành đai Thái Bình Dương) vào cuối năm nay. “Mỹ hi vọng Trung Quốc có thể cử 2 tàu tham dự cuộc tập trận hải quân lớn nhất thế giới này, nhưng Bắc Kinh vẫn chưa trả lời”.

Shi Yinhong, một giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Nhân dân Trung Quốc nhận định: “Chuyến thăm Trung Quốc của ông Kerry chỉ tạo cơ hội cho hai bên làm rõ sự khác biệt của họ về những vấn đề tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông và Hoa Đông”.

Trong khi đó, chuyên gia Jin Canrong, cũng thuộc Đại học Nhân dân Trung Quốc, cho rằng, ngay từ đầu đã dự kiến được là hai bên sẽ không đạt được sự đồng thuận về các vấn đề khu vực trong chuyến đi của ông Kerry. Tuy nhiên, đây là chuyến thăm quan trọng với cả Bắc Kinh và Washington, để chuẩn bị cho cuộc họp sắp tới giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Barack Obama tại một hội nghị thượng đỉnh về an ninh hạt nhân ở The Hague (Hà Lan) cuối tháng 3 tới.

Có thể thấy, “tài gỡ mìn” của ông Kerry không thay đổi được vấn đề nổi cộm ở khu vực là tranh chấp biển đảo. Mỹ cứ việc cảnh báo và Trung Quốc vẫn “bỏ ngoài tai”.

Bắc Kinh vẫn khăng khăng đòi hỏi chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông, thậm chí với cả những lãnh hải rất xa với vùng duyên hải của mình, gây lo ngại đặc biệt cho các láng giềng của mình. Và căng thẳng nhất vẫn là tranh chấp chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư với Nhật Bản.

Ở trong nước, truyền hình Trung Quốc cho chiếu những bộ phim về thời kỳ Nhật xâm lược Trung Quốc trong những năm 1930, khơi gợi lại mối hận thù sâu sắc với quân phiệt Nhật trong người dân.

Ở ngoài nước, các nhà ngoại giao Trung Quốc vốn nổi tiếng là kín đáo, giờ đây lại bắt đầu làm mưa làm gió trong một cuộc chiến khác - cuộc chiến truyền thông. Trong một bài báo được đăng trên tờ Daily Telegraph mới đây, Đại sứ quán Trung Quốc tại London đã mượn hình ảnh nhân vật xấu Lord Voldemort trong truyện Harry Potter để lên án những tư tưởng hữu khuynh của Thủ tướng Nhật Shinzo Abe.

Xem ra, theo Le Figaro, Trung Quốc đang ngày càng tự tin hơn vào chính mình. Bắc Kinh đang sử dụng nghệ thuật “quyền lực mềm” và trở thành “đối thủ” đáng gờm đối với Mỹ trong khu vực, bất chấp chính sách “xoay trục” sang châu Á của Mỹ.

Minh Châu

Theo Petrotimes