Ukraine muốn đẩy sớm việc ký thỏa thuận với EU trong tình hình chính trị phức tạp hiện nay

Trước đó (10/03), ông Arseniy Yatsenyuk cho biết, đã chỉ thị cho các cơ quan chịu trách nhiệm cấp kinh phí càng sớm càng tốt (13 triệu USD) cho những binh sỹ đang bảo vệ trên lãnh thổ nước Cộng hòa tự trị Crimea. Việc này diễn ra sau khi nhà chức trách Crimea cho biết, Kiev đã đóng cửa hệ thống hoạt động điện tử của Kho bạc và đóng băng các tài khoản của khu tự trị này. Ngày 09/03, ông Arseniy Yatsenyuk tuyên bố, Kiev sẽ không giao "một xăngtimét" lãnh thổ nào cho Nga. Cũng trong ngày 09/03, Ngoại trưởng tạm quyền Ukraine Andriy Deshchytsya cho biết, Kiev sẽ ký thỏa thuận liên kết với Liên minh châu Âu (EU) vào ngày 17 hoặc 21/03. Cùng ngày 09/03, Ngoại trưởng Anh William Hague tuyên bố, việc Nga can thiệp vào Crimea là một bài tính sai lầm nghiêm trọng và Moskva có thể phải đối mặt với những hậu quả về kinh tế trừ phi có thể tìm ra được một giải pháp ngoại giao.

Ngày 10/03, Thủ tướng Cộng hòa tự trị Crimea Sergei Aksyonov tuyên bố, sẽ tạo cơ hội cho người dân tại khu tự trị này lựa chọn sử dụng hộ chiếu Nga hay Ukraine trong trường hợp Crimea sáp nhập vào Liên bang Nga sau cuộc trưng cầu dân ý diễn ra vào ngày 16/03; đồng thời khuyến khích sử dụng cả tiếng Nga và tiếng Tarta Crimea. Giới bình luận đã cảnh báo về nguy cơ đụng độ ở Crimea sẽ gia tăng khi các cuộc tuần hành của những người biểu tình ủng hộ và chống Nga đang diễn ra khắp khu tự trị này. Ngày 09/03, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates nhận định, các biện pháp trừng phạt đối với Nga sẽ không ngăn cản được Moskva hành động “theo lịch trình”. Cũng trong ngày 09/03, cựu Thủ tướng Đức Gerhard Schroder đã gọi chính sách về Ukraine của Liên minh châu Âu (EU) là một sai lầm khi đặt Kiev vào tình thế “phải lựa chọn”.

Ngày 10/03, Russia Today cho biết, trong cuộc điện đàm với Thủ tướng Đức Angela Merkel và Thủ tướng Anh David Cameron, Tổng thống Putin đã nhấn mạnh, các bước đi do chính quyền hợp pháp của Crimea tiến hành hiện phù hợp với luật pháp quốc tế và đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người dân trên bán đảo này. Ông Putin cũng bày tỏ quan ngại về chính quyền hiện nay ở Ukraine thiếu hành động để hạn chế hành vi hung hăng của những kẻ dân tộc cực đoan và các lực lượng cấp tiến ở thủ đô Kiev và nhiều khu vực khác. Trong khi đó, có tin nói rằng, cả Nga và Ukraine đều ồ ạt triển khai quân tới Crimea. Bộ Quốc phòng Ukraine chưa xác nhận chính thức về tin này. Trong khi đó, hãng Interfax dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng tạm quyền Ukraine Ihor Tenyukh cho biết, quân đội nước này chưa có kế hoạch triển khai lực lượng vũ trang tới Crimea và đang tiến hành các cuộc tập trận tại căn cứ quân sự.

Trên tài khoản Facebook, người đứng đầu Trung tâm truyền thông Bộ Quốc phòng Ukraine tại Crimea, ông Vladislav Seleznev dẫn các nguồn tin tại Kerch cho biết, lính thủy đánh bộ của hải quân Ukraine tại thành phố này đã được Nga trao thời hạn tới ngày 16/03 để "suy nghĩ và đưa ra quyết định về nơi họ sẵn sàng phục vụ" hay viết báo cáo tương ứng. Trước đó (09/03), người đứng đầu đơn vị bảo vệ bờ biển Hạm đội Biển Đen (Nga), Thiếu tướng Alexander Ostrikov đã nhiều lần tới gặp binh sỹ "mũ nồi đen" của Ukraine. Và thủy thủ Ukraine được hứa trả lương theo tiêu chuẩn của Liên bang Nga cùng các ưu đãi khác. Trong khi đó, Kiev đã sa thải Bộ trưởng Nội vụ và Cảnh sát trưởng khu vực Crimea với lý do "phản bội lợi ích chung của Ukraine, vi phạm lời thề và làm mất uy tín" của lực lượng này.

Ngày 10/03, Bộ Ngoại giao Nga đã chỉ trích chính phủ và phương tiện truyền thông phương Tây làm ngơ trước các hành động gây hoảng loạn ở Đông Ukraine, trong đó có một cuộc tấn công bằng súng vào một cuộc biểu tình ủng hộ Nga tại thành phố Kharkov. Đồng thời cáo buộc chính quyền mới ở Kiev đã ngăn cản 7 nhà báo Nga nhập cảnh Ukraine với những lý do “không hợp lý”. Trong khi đó, nhà phân tích chính trị nổi tiếng người Brazil Pepe Escobar cho rằng, NATO không muốn hải quân Nga thường trú tại Sevastopol (có giá trị đến năm 2042), nên ra sức phản đối việc Cộng hòa tự trị Crimea sáp nhập vào Liên bang Nga. Hãng RIA Novosti dẫn lời Phó Thủ tướng Nga phụ trách quốc phòng Dmitry Rogozin cho rằng, những đe dọa công khai của Mỹ và NATO cho thấy sự cần thiết phải trang bị cho quân đội Nga các loại vũ khí hiện đại. Trong một diễn biến liên quan, Tổng thống Ukraine bị phế truất Viktor Yanukovych sẽ ra tuyên bố tại miền Nam nước Nga trong ngày 11/03 và đây sẽ là tuyên bố công khai đầu tiên của ông trong vòng 1 tuần qua.

                                                                                                                             Tân Hồng-Tiên Du

Theo Petrotimes