Cuộc điện thoại diễn ra hôm 28/03. Theo lời Nhà Trắng, Tổng thống Putin đã đích thân gọi cho ông Obama vào buổi tối, trong lúc ông này đang ở khách sạn Ritz Carlton tại Riyadh, thủ đô Arập Xêút, sau hai giờ dự quốc yến với Quốc vương Abdullah để xoa dịu Arập Xêút bớt giận Mỹ vì đã nương tay với Iran.

Trong cuộc điện đàm, hai nhà lãnh đạo đã bàn thảo giải pháp ngoại giao nhằm giảm căng thẳng cho cuộc khủng hoảng Ucraina. Theo đề xuất của Mỹ, vốn đã qua thảo luận với Ucraina và các quốc gia EU, giải pháp ngoại giao sẽ bao gồm việc triển khai các quan sát viên quốc tế để bảo đảm quyền lợi của cộng đồng nói tiếng Nga tại Ucraina. Đổi lại, Nga phải đối thoại với chính phủ Kiev cũng như Nga phải rút quân từ Crưm về căn cứ.

Giải pháp này đầu tuần trước đã được Ngoại trưởng Mỹ John Kerry trình bày với Bộ trưởng Ngoại giao Sergei Lavrov tại cuộc gặp ở The Hague, Hà Lan.

Hai tổng thống đồng ý sẽ dàn xếp để các nhà ngoại giao cao cấp của hai chính phủ “gặp nhau, thảo luận các bước kế tiếp”.

Nhà Trắng và Điện Kremlin đưa ra các bình luận khác nhau về nội dung cuộc đối thoại của 2 nguyên thủ. Sự diễn dịch khác biệt cho thấy rõ hơn hố ngăn cách giữa Moskva và Washington trong các vấn đề liên quan đến Ucraina.

Nhà Trắng nói cuộc điện đàm “thẳng thắn và bộc trực” và rằng Tổng thống Obama đòi người đồng nhiệm Putin phải có câu hồi đáp bằng văn bản đối với giải pháp ngoại giao do Mỹ đề nghị liên quan đến Ucraina.

Ông Obama nói với ông Putin rằng chính phủ lâm thời Ucraina đang tìm cách giảm căng thẳng của tình hình, cho dù Crưm đã sáp nhập vào Nga. Ông Obama kêu gọi ông Putin nhìn nhận nỗ lực ấy.

Phía Điện Kremlin thì nói trong cuộc điện đàm, nhà lãnh đạo Nga đã nhắc nhở người đứng đầu chính quyền Mỹ thực trạng tiếp diễn lan tràn sự lộng hành của bọn cực đoan không bị trừng phạt, thực hiện những hành động tấn công và đe dọa làm cư dân hoảng sợ.

Tổng thống Nga cũng đã lưu ý đến thực tế vòng phong tỏa bên ngoài Pridnestrovie (khu vực tự trị Moldova, nơi Nga có quân đồn trú), gây hệ lụy phức tạp khó khăn rõ rệt với điều kiện sống của người dân trong khu vực.

Động thái di chuyển quân của Nga gần lãnh thổ phía Đông của Ucraina - được NATO gọi là "củng cố quân sự khổng lồ" - làm dấy lên lo sợ rằng mối quan tâm của ông Putin tới Ucraina không chỉ giới hạn ở Crưm.

Cuộc điện đàm đêm 28/03 giữa hai nguyên thủ Nga và Mỹ cho thấy có thể có tiến trình hướng tới giải pháp ngoại giao - trong lúc lo ngại về việc Nga tiếp tục can thiệp vào vùng phía Đông Ucraina ngày càng gia tăng.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov hôm qua nói trên đài truyền hình nhà nước rằng Moskva tuyệt đối không có ý định và không hề muốn đưa binh sĩ vượt qua biên giới vào Ucraina.

Giới truyền thông phương Tây bình luận rằng riêng hành động tự ý gọi điện thoại của Tổng thống Putin đã cho thấy ông đang muốn cầu hòa. Theo họ, nhà lãnh đạo nước Nga đang muốn tránh một cuộc phong tỏa kinh tế có thể leo thang từng bước một trong thời gian tới. Kế nữa, ông Putin cũng lo ngại tình trạng dân Ucraina và các nước thuộc khối Liên Xô cũ đang nghiêng về phía phương Tây. Từ đó, Liên minh châu Âu có thể thu hút được nhiều nước mới ở phía Ðông hơn, để tạo thành một khối lớn có quyền lợi đối lập ngay bên cạnh Nga. Và cuối cùng, theo ý kiến các nhà phân tích được giới truyền thông Mỹ dẫn lời, thì vụ khủng hoảng Ukraina đã đẩy châu Âu và Mỹ gần nhau hơn. Đây là điều Nga không mong muốn.

S.Phương

Theo Petrotimes