Trong buổi lễ kỷ niệm 20 năm quan hệ ASEAN và Trung Quốc tại Jakarta hôm 6.7, trưởng phái đoàn thường trực của Indonesia tại ASEAN, ông Ngurah Swajaya nhấn mạnh, việc xây dựng niềm tin giữa các bên cần tiếp tục đóng vai trò quan trọng để giải quyết những căng thẳng, trong đó có tranh chấp ở Biển Đông.
Indonesia cần thúc đẩy Trung Quốc đàm phán đa phương
Trước thềm diễn đàn an ninh khu vực ARF sắp diễn ra tại Bali từ 16 – 23.7, nhiều chuyên gia cho rằng Indonesia cần phát huy vai trò chủ tịch đương nhiệm của ASEAN để thúc đẩy việc tìm ra giải pháp giải quyết tranh chấp Biển Đông. Trên Jakarta Post, chuyên gia về ASEAN, bà Dewi Fortuna Anwar cho rằng, Indonesia trong vai trò chủ tịch cần thúc đẩy đàm phán đa phương giữa Trung Quốc và các bên liên quan. Về phía ASEAN, bà Anwar nhận định, cần tổ chức hội thảo hay các cuộc thảo luận về chủ đề Biển Đông như là một phần của các Biện pháp xây dựng niềm tin (CBM) trong Tuyên bố DOC mà Trung Quốc và ASEAN đã ký hồi năm 2002.
Trong buổi lễ kỷ niệm quan hệ Trung Quốc – ASEAN nói trên, trước đông đảo đại diện các nước tại ASEAN và các học giả, đại sứ của Trung Quốc Tong Xiaoling khẳng định, Trung Quốc cam kết phát triển mối quan hệ hoà bình và thịnh vượng với hiệp hội.
Sau khi nhiều đại biểu nêu bật quan hệ tốt đẹp giữa hai bên 20 năm qua, bà Anwar nói: “Chúng ta cần lưu ý đến sự phát triển vũ khí quốc phòng của các nước trong khu vực, và sự kiện đáng chú ý nhất là sự xây dựng lực lượng quân sự của Trung Quốc”.
Với quan điểm khác nhau, trong khi ASEAN chủ trương giải quyết tranh chấp Biển Đông ở mức độ khu vực, Trung Quốc vẫn khăng khăng phương án đàm phán song phương, bà Anwar cho rằng, “Tranh chấp đang trở nên tồi tệ hơn ở Biển Đông rõ ràng đang gây tổn hại đến quan hệ Trung Quốc và ASEAN”.
Trung Quốc không nên làm rõ đường chữ U bằng cách “đe doạ”
Kết thúc hội thảo hai ngày về Biển Đông tại Manila hôm 6.7, đông đảo các học giả quốc tế lại một lần nữa thúc giục Trung Quốc làm rõ yêu sách của nước này ở Biển Đông.
Bày tỏ quan điểm về đường chữ U của Trung Quốc, Li Mingjiang, phó giáo sư tại viện Nghiên cứu quốc tế của trường S. Rajaratnam (Singapore) cho rằng, “nó quá mơ hồ”. Ông cho rằng, nếu Trung Quốc có thể làm rõ yêu sách, giải thích rõ đường chín đoạn, thì sẽ có ích cho cả họ và các nước liên quan khác, cũng như các nước ở ngoài khu vực có đi qua Biển Đông. Ông Li nhấn mạnh rằng, Trung Quốc không nên gây áp lực hay đe doạ các nước khác để làm rõ yêu sách của mình, mà cần đàm phán và giải quyết bằng hoà bình. Ông nói: “Gây áp lực thực sự không phải là cách tiếp cận tốt, đặc biệt ở hoàn cảnh hiện tại, khi Trung Quốc cảm thấy mình mạnh hơn. Áp lực, theo tôi, chỉ làm giật lùi tiến trình. Vì thế, làm cho các bên tin tưởng, đàm phán, trao đổi sẽ là cách tốt hơn. Các bạn cần giải thích cho Trung Quốc rằng, mọi thứ đã thay đổi, bối cảnh khu vực đã thay đổi”.
Dường như áp lực của thế giới đối với Trung Quốc đang ngày càng gia tăng, khi mới đây Nhật Bản đã chính thức lên tiếng, bày tỏ quan ngại về tình hình ở Biển Đông.
Trong chuyến thăm Trung Quốc hôm đầu tuần 4.7, ngoại trưởng Nhật Takeaki Matsumoto đã gặp gỡ với phó Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình, uỷ viên quốc vụ Đới Bỉnh Quốc và bộ trưởng Ngoại giao Dương Khiết Trì. Ông Matsumoto nói, Nhật hy vọng các nước liên quan đến căng thẳng ở Biển Đông có thể hợp tác.
Báo Mainichi của Nhật Bản nhận định, là một nước nghèo tài nguyên, Nhật phụ thuộc rất nhiều các nguồn nhập khẩu từ Trung Đông và Úc, đi qua khu vực Biển Đông. Nếu các tranh chấp trở nên căng thẳng hơn, các nguồn hàng nhập khẩu của Nhật Bản sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.
Trong nỗ lực tìm kiếm giải pháp cho tranh chấp Biển Đông, trong hai ngày 7 và 8.7, ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario thăm Trung Quốc. Mặc dù mục đích của chuyến thăm là thúc đẩy quan hệ song phương, nhưng ngoại trưởng del Rosario bày tỏ mong muốn sẽ thảo luận vấn đề Biển Đông, mặc dù “đây không phải là toàn bộ quan hệ của Philippines với Trung Quốc”.
Tổng thống Philippines Benigno Aquino đã yêu cầu bộ trưởng Albert del Rosario phải tìm cách giải quyết hoà bình các tranh chấp lãnh thổ trong chuyến thăm hai ngày này. Tổng thống Philippines cũng cho biết, ông mong sẽ đến thăm Trung Quốc trong năm nay.
Nguồn: SGTT