Sáng ngày 20-7 tại Bali (Indonesia), các quan chức cấp cao ASEAN và Trung Quốc đã họp thảo luận về biển Đông. Ông Phạm Quang Vinh, trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam, Trưởng đoàn quan chức cao cấp ASEAN của Việt Nam (SOM Việt Nam), là điều phối viên cuộc họp cùng với nước chủ nhà Indonesia. Ông Lưu Chấn Dân, trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc, Trưởng SOM Trung Quốc, dẫn đầu đoàn Trung Quốc.
Cuộc họp đã nhất trí sơ bộ dự thảo Quy tắc hướng dẫn thực hiện Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) để đệ trình hội nghị bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc diễn ra vào ngày 21-7.
Hãng tin Reuters (Mỹ) ngày 20-7 dẫn lời một số quan chức ngoại giao Indonesia cho biết dự thảo đưa ra các nguyên tắc hành xử giữa hai bên trong bảo vệ môi trường biển, nghiên cứu khoa học, giao thông hàng hải, tìm kiếm cứu hộ và truy quét tội phạm xuyên quốc gia. Tuy nhiên, dự thảo không đề cập đến khai thác dầu khí.
Theo hãng tin Kyodo News (Nhật), dự thảo quy định: Tiến trình thực hiện các dự án và các hoạt động đã được thỏa thuận theo DOC phải được báo cáo hằng năm cho hội nghị cấp bộ trưởng ASEAN-Trung Quốc.
Trong cuộc họp báo sau cuộc gặp, trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Quang Vinh, Trưởng đoàn quan chức cao cấp ASEAN của Việt Nam, nhận định sự kiện các quan chức ASEAN và Trung Quốc thống nhất được dự thảo Quy tắc hướng dẫn thực hiện DOC là một bước đi ý nghĩa và là khởi đầu tốt cho hai bên tiếp tục đối thoại và hợp tác trên quan điểm củng cố thêm sự ổn định và tin tưởng trong khu vực.
Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giaoIndonesia Marty Natalegawa nhận định ông không chắc liệu ASEAN và Trung Quốc có thể hoàn tất định nghĩa về dự thảo Quy tắc hướng dẫn thực hiện DOC trong dịp này hay không.
Hãng tin AFP (Pháp) ngày 20-7 cho biết một số quan chức cao cấp của ASEAN tham gia soạn thảo dự thảo Quy tắc hướng dẫn thực hiện DOC thừa nhận dự thảo đã được làm nhẹ đi các nội dung có thể gây bất đồng giữa hai bên cũng như chứa đựng nhiều điểm chung chung hơn là cụ thể.
Phát biểu sau cuộc gặp trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân tại Bali, trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Kurt Campbell đã hoan nghênh thỏa thuận đạt được giữa ASEAN và Trung Quốc.
Cùng ngày, Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Takeaki Matsumoto cho biết tại Diễn đàn khu vực ASEAN lần thứ 18 vào ngày 23-7, ông sẽ kêu gọi Trung Quốc hạn chế mở rộng sự hiện diện ở biển Đông. Ông cũng sẽ nhấn mạnh đến tầm quan trọng của an ninh lãnh hải vì Nhật xem đường biển là tuyến giao thương quan trọng./.