Nguồn tin của báo Yomiuri Shimbun cho biết, chính phủ Nhật Bản đang phối hợp với các nước trong nhóm G7 để cùng đưa ra tuyên bố chung liên quan đến phán quyết về vụ kiện Biển Đông do Philippines khởi xướng.

Theo các nguồn tin, dù phán quyết cuối cùng của Tòa án Trọng tài Thường trực (PCA) ngày 12/7 như thế nào, các nước G7 sẽ yêu cầu Bắc Kinh tuân thủ luật pháp quốc tế qua việc chứng tỏ tầm quan trọng của giải quyết tranh chấp bằng những công cụ pháp lý.

Ngoài ra, G7 cũng sẽ tiếp tục yêu cầu Trung Quốc đưa ra những giải pháp hòa bình để giải quyết tranh chấp.

PCA tổ chức phiên điều trần kín ở Hà Lan để nghe Philippines giải trình các luận điểm quanh vụ kiện Trung Quốc từ ngày 7 tới 13/7/2015. Ảnh:PCA

Trước đó, tại cuộc họp thượng đỉnh của lãnh đạo G7 hồi tháng 5, nhóm cũng ra tuyên bố tái khẳng định tầm quan trọng của việc "tìm kiếm những biện pháp hòa bình để giải quyết tranh chấp, bao gồm các quy trình pháp lý như tòa án trọng tài".

Tuy tuyên bố này của G7 không nêu cụ thể đến Trung Quốc, họ đã đề cập đến tình hình căng thẳng gia tăng ở Biển Đông và biển Hoa Đông đồng thời yêu cầu các bên tuân thủ những phán quyết của các tòa án quốc tế.

Vào ngày 29/6, tòa PCA ra thông báo cho biết tòa sẽ đưa ra phán quyết vào ngày thứ ba, 12/7 vào khoảng 11h giờ CEST (khoảng 16h giờ Hà Nội)".

Nhiều tháng trước khi PCA ra phán quyết, Trung Quốc liên tục rêu rao rằng nước này hiện nhận được sự ủng hộ từ 60 nước trong vụ kiện yêu sách "đường lưỡi bò".

Philippines đâm đơn kiện về yêu sách "đường lưỡi bò" của Trung Quốc. Đồ họa:BBC

Không chỉ vậy, Trung Quốc còn ngang nhiên yêu cầu Philippines ngừng thúc đẩy tiến trình tố tụng vụ kiện đồng thời kêu gọi đàm phán song phương. Bắc Kinh cũng luôn lớn tiếng nói không công nhận thẩm quyền xét xử của PCA về vụ Philippines kiện Bắc Kinh về yêu sách “đường 9 đoạn”.

Trung Quốc ngang ngược tuyên bố chủ quyền với 80% diện tích Biển Đông thông qua yêu sách "đường 9 đoạn" hay "đường lưỡi bò". Nước này cũng liên tục bồi lấp, xây dựng loạt cơ sở hạ tầng trên các đảo nhân tạo và âm mưu quân sự hóa Biển Đông.

Ngày 22/1/2013, Philippines đệ đơn lên PCA, kiện cách Trung Quốc giải thích và áp dụng Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982. Manila tranh luận rằng yêu sách “đường 9 đoạn” của Trung Quốc là không có hiệu lực vì nó vi phạm UNCLOS về vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) và hải phận.

Vụ kiện còn liên quan tới hàng chục mỏm đá, đảo san hô, bãi cát và đá ngầm, ví dụ bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham.

Theo giới quan sát, phán quyết của PCA nếu có lợi cho Philippines cũng đồng nghĩa với việc khiến Trung Quốc mất mặt trên trường quốc tế và có thể tạo cho Mỹ nhiều lý do để hỗ trợ đồng minh Philippines.

Việc Trung Quốc "phớt lờ" phán quyết của PCA cùng việc nước này quyết định leo thang căng thẳng trên Biển Đông sẽ chỉ dẫn tới sự hiện diện lớn hơn của quân đội Mỹ tại khu vực, theo chiến dịch thực thi “quyền tự do hàng hải”./.