Philippines Daily Inquirer ngày 13/12 đưa tin, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte thăm chính thức vương quốc Campuchia 2 ngày, bắt đầu từ hôm nay.

Ông Duterte được lên kế hoạch hội đàm với Nhà vua Norodom Sihamoni và đàm phán song phương với Thủ tướng Hun Sen.

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, ảnh: Philippines Daily Inquirer.

Vấn đề Biển Đông có thể sẽ là một nội dung trong chương trình nghị sự với ông Hun Sen, trong đó ông Duterte dự kiến thúc đẩy thượng tôn pháp luật, giải quyết hòa bình các tranh chấp ở Biển Đông.

Tờ báo Philippines nhận định: Campuchia là một đồng minh của Trung Quốc, nhiều lần ngăn chặn các nỗ lực nhắc đến Phán quyết Trọng tài 12/7 tại bất kỳ diễn đàn nào của ASEAN.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines cho hay, quốc gia này khá hài lòng với tuyên bố của ASEAN về Biển Đông tại hội nghị thượng đỉnh gần đây nhất.

Cá nhân người viết cho rằng, ông Rodrigo Duterte hiểu rất rõ "giá trị thật" của ASEAN trong vấn đề Biển Đông, đặc biệt là trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt giữa Trung Quốc với Hoa Kỳ.

Thực tế những động thái can thiệp nội bộ ASEAN từ Trung Quốc là điều không thể phủ nhận, nhưng giải quyết nó lại là bài toán nan giải, khi Bắc Kinh có những đòn bẩy rất mạnh về kinh tế, địa chính trị, địa chiến lược.

Do đó, lựa chọn đối thoại trực tiếp với Trung Quốc trên khuôn khổ luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982 được cụ thể hóa bởi Phán quyết Trọng tài trở thành lựa chọn của Philippines.

Thiết nghĩ, bằng cách này ông Duterte đang thực hiện Phán quyết Trọng tài, thành quả của chính quyền tiền nhiệm Aquino. Đồng thời Manila cũng hóa giải được nước cờ can thiệp nội bộ ASEAN của Bắc Kinh.

Chí ít, ông Duterte đã tìm cách tháo ngòi nổ, xóa bỏ những cái cớ thúc đẩy Trung Quốc leo thang hơn nữa ở Biển Đông, duy trì hiện trạng hòa bình và ổn định.

Đấu tranh bảo vệ luật pháp quốc tế và quyền lợi hợp pháp ở Biển Đông là một quá trình lâu dài, trong khi khả năng phòng thủ của Philippines lại quá yếu, đối thoại khôn khéo có lẽ là lựa chọn khôn ngoan nhất.

Tuy nhiên, với việc tỉ phú Donald Trump đắc cử Tổng thống Hoa Kỳ, Biển Đông tới đây có thể có những diễn biến mới bởi sự thay đổi chính sách từ Nhà Trắng.