Nhật báo The Australian ngày 9/4 đăng bài xã luận với tiêu đề “Bắc Kinh thử thách Mỹ trên Biển Đông” với nhận xét cho rằng sự giận dữ ở Philippines về việc Trung Quốc triển khai hàng trăm tàu dân quân biển giả dạng tàu đánh cá, bất chấp luật pháp quốc tế là chính đáng.
Báo Australia hối thúc Mỹ có các biện pháp cứng rắn hơn đối với Trung Quốc ở Biển Đông. (Ảnh chụp màn hình)
Việc Washington điều nhóm tác chiến tàu sân bay USS Theodore Roosevelt hùng hậu của Hạm đội 7 tới Biển Đông trong bối cảnh căng thẳng gia tăng do nỗ lực mới gây hấn của Bắc Kinh nhằm khẳng định quyền sở hữu đối với lãnh thổ không thuộc về nước này, cũng là hành động chính đáng.
Trong những ngày qua, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana đã cáo buộc Trung Quốc đang tìm cách “chiếm các vùng đất bên trong vùng biển Philippines" và “sự hiện diện liên tục của các lực lượng dân quân biển Trung Quốc trong khu vực cho thấy ý định của Trung Quốc chiếm thêm (các khu vực thuộc Philippines). Họ đã làm điều này trước đây”.
Ông Lorenzana đang muốn đề cập Bãi cạn Scarborough và Đá Vành Khăn, đã bị Trung Quốc chiếm giữ vào năm 2012 và 1995 trong các hoạt động tương tự.
Chính quyền của Tổng thống Joe Biden đã nhanh chóng cam kết hỗ trợ mạnh mẽ Philippines trong tình thế căng thẳng trên. Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan tái khẳng định mạnh mẽ “khả năng áp dụng Hiệp ước Phòng thủ tương hỗ Mỹ-Philippines” đối với khu vực Biển Đông và những căng thẳng xung quanh Đá Ba Đầu.
Theo The Australian, những âm mưu phi pháp của Trung Quốc nhằm đe dọa Philippines và chiếm đóng thêm lãnh thổ ở Biển Đông, nơi hơn 1/3 hoạt động thương mại của thế giới đi qua, là một phép thử cho quyết tâm của chính quyền Biden chống lại sự "bắt nạt".
Trong hơn một thập kỷ, Trung Quốc đã có nhiều hoạt động để thiết lập quyền thống trị ở các vùng biển xung quanh Philippines, Việt Nam, Malaysia, Indonesia và Đài Loan, xây dựng các cơ sở quân sự và quấy rối và bắt nạt các quốc gia khác.
Nhật báo hàng đầu của Australia đánh giá rằng hành động gây hấn của Trung Quốc đối với Philippines là biểu hiện mới nhất cho thấy Bắc Kinh coi thường trật tự thế giới dựa trên luật lệ cũng như việc Tòa Trọng tài Thường trực Liên hợp quốc (PCA) ở La Hay bác tuyên bố chủ quyền của họ đối với 90% Biển Đông vào năm 2016.
Đối đầu với Trung Quốc đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ của các quốc gia Bộ tứ (Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Australia) và các quốc gia Đông Nam Á có chủ quyền bị đe dọa hoặc chiếm đoạt bằng sự xâm lược không ngừng trên biển của Trung Quốc.
Tờ báo trên nhận định Tổng thống Joe Biden có trách nhiệm nặng nề trong việc đối phó với hành động gây hấn của Bắc Kinh đối với Philippines. Trung Quốc sẽ theo dõi chặt chẽ để xem phản ứng của ông như thế nào.
Áp dụng lại những gì đã được thực hiện dưới thời của các cựu Tổng thống Barrack Obama và Donald Trump, bao gồm những tuyên bố cứng rắn và điều tàu chiến đi qua các đảo tranh chấp - là chưa đủ để ngăn cản Trung Quốc chấm dứt hành động gây hấn hiện nay.