"Theo tôi, chúng ta đang thấy thứ dường như là cơ sở hạ tầng vô cùng quan trọng cho các hoạt động không gian của quân đội Trung Quốc, cơ sở này có vẻ ngày càng mở rộng", Ankit Panda, chuyên gia cấp cao tại Viện nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Carnegie Endowment, nhận định.

Đường băng trên được xây dựng từ năm 2016, gần bãi thử vũ khí hạt nhân trước kia của Trung Quốc ở Lop Nur, Tân Cương. Năm 2020, giới quan sát tin rằng một máy bay không gian tuyệt mật của Trung Quốc đã hạ cánh ở đây.

Không ai biết chính xác máy bay không gian đó như nào, nhưng nó được cho là giống tàu vũ trụ Space Shuttles - con tàu từng đưa các phi hành gia của Mỹ vào vũ trụ, nhưng kích thước nhỏ hơn.

"Tôi không thể nói chắc chắn, nhưng có lẽ nó không đủ lớn để chở theo người", Jonathan McDowell, nhà thiên văn học thuộc Trung tâm Vật lý thiên văn Harvard và Smithsonian, người theo dõi các vệ tinh và tàu vũ trụ, nói. Ông cho biết thêm, Mỹ có 2 máy bay vũ trụ tương tự. Tàu vũ trụ X-37b thực hiện các nhiệm vụ tuyệt mật của Không quân Mỹ. Ông McDowell tin rằng, các chương trình của X-37b có thể được sử dụng để thử nghiệm công nghệ tiên tiến cho các vệ tinh quân sự.

Ngoài máy bay vũ trụ của Trung Quốc hạ cánh xuống hồi tháng 9 năm ngoái, đường băng này hầu như để không. Có những thứ dường như là nhà tạm dành cho đội hậu cần ở mặt đất vào những thời điểm hiếm hoi phải có mặt ở địa điểm này. Tuy nhiên, hình ảnh vệ tinh gần đây về các cơ sở mới đang được xây dựng có thể cho thấy vai trò của đường băng đang được mở rộng.

Việc xây dựng dường như bắt đầu từ mùa hè năm 2020 và có hình thù tương tự các tòa nhà ở các căn cứ quân sự khác của Trung Quốc. Hiện chưa rõ mục đích sử dụng của các cơ sở mới đó.

"Đây có thể là văn phòng dành cho các sĩ quan, nếu đây thực sự là nơi đóng quân thường xuyên của quân đội, mà cũng có thể là nhà ở tạm", ông Panda nhận định. Ông cho rằng, đường băng khổng lồ nằm ở giữa sa mạc có thể sẽ sớm "nhộn nhịp" hơn.

Theo ông Panda, với vị trí xa xôi hẻo lánh, đây có thể là khu vực lý tưởng để quân đội Trung Quốc thử nghiệm những vũ khí tối mật như thiết bị không người lái tầm cao, máy bay ném bom… "Bạn biết những thứ mà Mỹ có thể thử nghiệm tại một địa điểm bí mật như Khu vực 51", ông nói. Khu vực 51 là tên gọi gắn liền với một khu vực quân sự tuyệt mật của Không quân Mỹ ở Nevada.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington hiện chưa đưa ra bình luận về các thông tin trên. Về phần mình, ông Panda cho biết, ông sẽ chú ý đến những công nghệ mới mà Bắc Kinh có thể ra mắt trong các cuộc duyệt binh sắp tới bởi nó có thể là manh mối để tìm hiểu về các động thái của Trung Quốc ở cơ sở tuyệt mật trên.