"Chúng tôi quan tâm đến yêu sách phi pháp của [Trung Quốc] đối với toàn bộ Biển Đông – vốn tác động trực tiếp và tiêu cực đến tất cả các quốc gia trong khu vực, từ sinh kế của họ, trong việc đánh bắt cá hay tiếp cận các nguồn tài nguyên thiên nhiên" – ông Aquilino nói. 

"Đó là những điều khiến tôi tin rằng việc thực thi biện pháp răn đe tổng hợp của chúng ta phải diễn ra ngay bây giờ và với tính cấp bách" – ông Aquilino nhấn mạnh.

Phát biểu tại Diễn đàn An ninh Aspen ở Colorado hôm 5-8, ông Aquilino cho biết có rất nhiều mối quan tâm khiến Indo-Pacom không thể lơ là, trong đó nhiều mối quan tâm tập trung vào các hoạt động của Trung Quốc, vốn thường không nhất quán với những phát ngôn của họ.

“Điều tôi quan tâm nhất chắc chắn không phải là lời nói, mà là hành động mà chúng tôi đã thấy [từ Bắc Kinh]" - ông Aquilino cho biết.

Theo ông Aquilino, các hành động của Trung Quốc đối với Hong Kong, cụ thể là việc không tuân theo cam kết về quyền tự trị được đảm bảo tại đặc khu này theo thỏa thuận năm 1997 với chính phủ Anh, là điều đáng lo ngại.

“Những hành động đó hoàn toàn không liên quan lời nói của Bắc Kinh nhằm tuân thủ thỏa thuận đã có. Chúng tôi cũng thấy những hành động tương tự khi nhìn vào biên giới Ấn Độ. Nếu nhìn vào những hành động liên quan người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương và những vi phạm đối với phẩm giá, sự tôn trọng và nhân quyền, chúng tôi quan tâm đến những hành động đó" – ông Aquilino nói thêm.

Liên quan vấn đề Biển Đông, vị đô đốc cho biết 10 quốc gia ven Biển Đông cùng nhiều quốc gia khác phụ thuộc vào tuyến đường giao thương hàng hải này, khẳng định rằng sự thịnh vượng của tất cả các nước phụ thuộc vào duy trì sự tự do tiếp cận các vùng nước tại Biển Đông.

Theo ông Aquilino, khoảng 1/3 lượng khí đốt tự nhiên lỏng và 1/4 thương mại toàn cầu đi qua Biển Đông. Các quốc gia ven Biển Đông cũng phụ thuộc  vào khu vực này để khai thác các nguồn tài nguyên, chẳng hạn đánh bắt cá.

“Điều này cực kỳ quan trọng đối với tất cả các quốc gia. Yêu sách phi pháp đối với toàn bộ Biển Đông đe dọa tất cả những điều đó. Khi chúng ta nói về Biển Đông, hiểu được tầm quan trọng của khu vực này là rất quan trọng" – ông Aquilino nói thêm.

Vị đô đốc cho biết Mỹ, một phần thông qua Indo-Pacom, làm việc với các đồng minh và đối tác trong khu vực nhằm giảm căng thẳng tại Biển Đông.

“Chúng tôi dành nhiều thời gian với các đồng minh và đối tác nhằm đảm bảo rằng trật tự dựa trên luật lệ quốc tế được duy trì và các yêu sách bất hợp pháp không đi kèm với thách thức. Tuy nhiên, Trung Quốc gần đây đã đơn phương đặt tên 80 thực thể địa lý trong khu vực, với một tuyên bố cố hữu đi kèm. Điều đó chỉ đi ngược lại những gì mà tất cả các quốc gia trong khu vực mong đợi, tin tưởng và những gì họ cần để duy trì sự thịnh vượng của mình" – ông Aquilino cho biết.

Theo ông Aquilino, Mỹ đã hoạt động ở Thái Bình Dương hơn 80 năm nay và sẽ tiếp tục làm như vậy, gồm cả việc duy trì các trật tự quốc tế đã được thống nhất dựa trên các quy tắc mà Mỹ và tất cả các quốc gia ở Thái Bình Dương phụ thuộc vào để đảm bảo sự phồn thịnh.

"Chúng tôi sẽ hoạt động ở đây nhằm đảm bảo rằng quyền tự do hàng hải cho tất cả các nước được duy trì và chúng tôi sẽ duy trì sự ổn định và hòa bình trong sự thịnh vượng chung của [khu vực]" – ông Aquilino khẳng định.