Theo hãng thông tấn Kyodo News, chính phủ Nhật cho biết Thủ tướng Nhật Yoshihide Suga và người đồng cấp Ấn Độ Narendra Modi ngày 24-9 đã bày tỏ "sự phản đối mạnh mẽ" đối với những nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng hàng hải, ám chỉ sự quyết đoán của Bắc Kinh trong các vùng biển ở khu vực.
Nhật, Ấn Độ 'phản đối mạnh mẽ' nỗ lực đơn phương thay đổi hiện trạng hàng hải. Ảnh: KYODO
Hội nghị thượng đỉnh trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo tại Washington hôm 24-9 diễn ra trước thềm cuộc họp của nhóm “Bộ Tứ an ninh (QUAD)” – với sự tham gia của các nhà lãnh đạo Mỹ, Úc, Ấn Độ và Nhật để thảo luận các vấn đề được cho là sẽ nhằm đẩy lùi ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Theo Kyodo News, trong cuộc hội đàm kéo dài 45 phút, ông Suga đã ca ngợi ông Modi là "một đối tác quan trọng" hướng tới hiện thực hóa một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương "tự do và rộng mở", đồng khẳng định tầm quan trọng của an ninh hàng hải.
Hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí hợp tác chặt chẽ song phương cũng như với các thành viên QUAD để xây dựng một trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, theo Bộ Ngoại giao Nhật.
Trong bối cảnh đó, hai nhà lãnh đạo đã "chia sẻ sự phản đối mạnh mẽ đối với các hành vi cưỡng bức kinh tế và các nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực ở Biển Đông và biển Hoa Đông" – thông cáo báo chí của Bộ Ngoại giao Nhật nêu rõ.
Thông báo này dường như cho thấy rằng hai nhà lãnh đạo đang liên kết hơn trong việc đối mặt những thách thức mà Bắc Kinh đặt ra.
Trong cuộc điện đàm hồi tháng 4, Bộ Ngoại giao Nhật chỉ đề cập rằng ông Suga "bày tỏ quan ngại nghiêm trọng về việc Trung Quốc tiếp tục và tăng cường các nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng" ở Biển Đông và biển Hoa Đông, mà không nói rõ về phản ứng của ông Modi.
Nhật và Ấn Độ cũng nhất trí tiếp tục làm việc để đối phó đại dịch COVID-19 và tìm cách sớm tổ chức các cuộc đàm phán an ninh liên quan các bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng của hai bên, theo Bộ Ngoại giao Nhật.
Ông Suga cũng nói với nhà lãnh đạo Ấn Độ rằng ông lên án mạnh mẽ việc Triều Tiên gần đây bắn thử tên lửa đạn đạo vào vùng đặc quyền kinh tế của Nhật, gọi đây là hành động vi phạm các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Trong những năm gần đây, Bắc Kinh đã trở nên quyết đoán hơn về yêu sách của họ đối với quần đảo Senkaku (cách Nhật gọi) / Điếu Ngư (cách Trung Quốc gọi).
Nước này cũng tiếp tục quân sự hóa phi pháp các đảo nhân tạo ở Biển Đông bất chấp việc các yêu sách chủ quyền phi lý của mình đã bị phán quyết về Biển Đông của Tòa Trọng tài năm 2016 bác bỏ.