Anh Phạm Khôi (bìa phải) làm việc cùng các chuyên gia nước ngoài và Việt Nam trên tàu Bình Minh 02 - Ảnh: Q.Việt

Những con tàu Trung Quốc lúc ấy cũng hung hăng cố tình phá hoại tàu Bình Minh 02 giống như hành động tàn bạo họ đang làm với các con tàu thực thi pháp luật và ngư dân Việt Nam ở Hoàng Sa bây giờ. Phạm Khôi kể suốt 20 năm rong ruổi khắp vùng biển thế giới, nhưng anh chỉ chứng kiến hành động bạo lực ngược ngạo này từ các con tàu Trung Quốc. Anh Khôi tâm sự thông thường tàu viễn dương từ những quốc gia xa lạ, chẳng hề quen biết, đi qua nhau cũng kéo hồi còi báo hiệu như lời chào thân thiện và chúc hải trình may mắn. Thế mà quốc gia láng giềng gần gũi như Trung Quốc lại có thể cậy tàu bè lớn cố tình đâm hỏng, thậm chí làm chìm tàu để giết hại ngư dân Việt Nam.

Vẫn đi trên con tàu Tổ quốc

Tôi gặp lại Phạm Khôi sau ba năm xảy ra sự kiện tàu Bình Minh 02 bị Trung Quốc phá hoại cáp khảo sát địa chấn đại dương. Vẫn rắn rỏi, vững vàng và luôn nở nụ cười điềm tĩnh... đó là ấn tượng đầu tiên khi tôi gặp lại anh. Đến lúc này, anh không thể nhớ mình đã rong ruổi bao nhiêu hải trình khảo sát địa chấn, giúp vẽ bản đồ đáy biển và thăm dò dầu khí ở Việt Nam. Tuy nhiên, nếu tính từ người cha của anh là Việt kiều Canada cũng làm thuyền trưởng thì hai cha con đã gắn bó với quê hương này suốt cả 20 năm. 

Từ những năm đầu 1990, ông Phạm Đình Trọng, cha của Khôi, một cựu thuyền trưởng dày dạn trên nhiều vùng biển thế giới, đã trở lại Việt Nam lái tàu cho ngành dầu khí. Phạm Khôi hoàn thành chương trình ĐH ở Canada, cũng lênh đênh các đại dương với đam mê dùng khảo sát địa chấn để thăm dò những bí ẩn dưới mặt đất. Anh có mặt ở Bắc cực, Nam cực, mải mê với những ngày sóng lặng Đại Tây Dương, vật vã với bão tố nhiệt đới Thái Bình Dương và cả những hiểm nguy trên biển Sừng châu Phi... Khi người cha trở về gắn bó với biển cả quê hương đã kéo theo con về. Tháng 10/2009, người kỹ sư trẻ Việt kiều Phạm Khôi đặt chân trở lại đất nước. Với hồ sơ dày dạn chuyên môn khảo sát địa chấn và kinh nghiệm làm việc trong điều kiện khắc nghiệt, anh được bổ nhiệm cương vị đội trưởng đội khảo sát địa chấn trên tàu Bình Minh 02. Ngoài đội ngũ vận hành tàu, đây là công việc quan trọng nhất trên con tàu khảo sát đáy đại dương này.

Thời kỳ đầu của tàu Bình Minh 02 do ông Phạm Đình Trọng đảm nhiệm trọng trách thuyền trưởng. Tuy nhiên, sau đó các thuyền trưởng Việt Nam đã thay thế vững vàng. Hồi Khôi mới làm việc trên tàu này, một số người nước ngoài như Mỹ, Anh, Nga, Malaysia, Canada giữ các vị trí chuyên môn quan trọng. Về sau, các bạn trẻ Việt Nam đã thay thế rất tốt. Khôi kể ngoài trách nhiệm đội trưởng phụ trách chuyên môn khảo sát địa chấn, anh còn quản lý chung trên tàu mà chưa bao giờ phải nặng đầu hay xảy ra chuyện gì phức tạp với đồng nghiệp trong nước. Mọi người đều có chuyên môn với ý thức trách nhiệm rất cao. Gần đây, ngoài làm việc tại vùng biển thuộc chủ quyền Việt Nam, tàu Bình Minh 02 cùng các thủy thủ và kỹ sư Việt đã nhận khảo sát đại dương cho một số nước khác. Họ đều tự tin làm việc và được đánh giá hiệu quả chuyên môn rất tốt.

Chính vì được đi nhiều nước, làm việc trên nhiều vùng biển khác nhau nên mọi người lại càng hiểu rõ và bức xúc với hành động xâm phạm chủ quyền đầy bạo lực của Trung Quốc. “Trước và sau khi xảy ra vụ cắt cáp khảo sát địa chấn năm 2011, tôi đã nhiều lần chứng kiến tàu hải giám lẫn tàu cá giả dạng của Trung Quốc bám theo, cố tình quấy nhiễu, cản trở trên biển. Những người bạn nước ngoài làm việc cùng chúng tôi rất ngạc nhiên, nhưng rồi mọi người đều bình tĩnh khi nhìn thái độ vững vàng, đúng mực mà dứt khoát của các đồng nghiệp Việt Nam” - Khôi nói.

Ước nguyện cùng sát cánh đồng bào

Khôi kể từ ngày tàu Bình Minh 02 bị cắt cáp khảo sát địa chấn trên biển cách đây ba năm, đội ngũ chuyên gia, kỹ sư do anh quản lý gần như vẫn nguyên vẹn. Mới cách đây không lâu, họ đã khảo sát ở lô gần sát vùng biển mà giàn khoan Hải Dương 981 đang xâm phạm chủ quyền Việt Nam. Tàu Trung Quốc quấy nhiễu, theo dõi, hăm dọa liên tục, nhưng mọi người vẫn bình thản giữ vững công việc của mình. Đặc biệt, đội tàu đi theo hỗ trợ tàu Bình Minh 02 cũng thực hiện rất tốt trách nhiệm để Trung Quốc không thể muốn làm gì thì làm. Nếu không có bản lĩnh của những con người này, chắc chắn tàu Bình Minh 02 sẽ không thể làm việc được trên vùng biển đầy “sóng dữ”...

Hôm Bình Minh 02 bị Trung Quốc cắt cáp chỉ thuộc phiên trực của một trong ba đội. Hai đội còn lại đang nghỉ ngơi sau các ca làm việc vất vả trên biển. Tuy nhiên, khi tàu Trung Quốc hành động phá hoại, tất cả mọi người đều tự nguyện thức dậy, sát cánh hỗ trợ nhau. Chính vì vậy, họ đã nhanh chóng khắc phục hậu quả phá hoại của Trung Quốc chỉ trong một ngày mà lẽ ra phải mất rất nhiều thời gian. Sau sự kiện này, tàu Bình Minh 02 đến nay vẫn đang tiếp tục khảo sát biển trong nước và cả ở một số vùng biển nước ngoài theo yêu cầu.

“Trước bạo lực áp đảo của Trung Quốc ở Hoàng Sa như thế, nhưng đồng bào mình là cảnh sát biển, kiểm ngư, kể cả ngư dân bình thường nhất vẫn không hề lùi bước. Ai đi biển cũng hiểu rằng chuyện tàu bè đụng nhau dù vô ý cũng là sự cố cực kỳ nghiêm trọng, chẳng người nào muốn lại bị lần thứ hai trong đời. Thế mà các con tàu to lớn của Trung Quốc cứ ngày đêm điên cuồng lao thẳng vào tàu Việt Nam. Nếu không có lòng can trường, sẵn sàng hi sinh cho Tổ quốc mình, chẳng có người đi biển nào chịu đựng nổi tình trạng bạo lực khủng khiếp này” - Khôi tâm sự.

Anh chia sẻ sự ấn tượng đặc biệt về đồng bào đang là ngư dân trên biển mà mình luôn được thấy trong những hành trình khảo sát đại dương. Khôi nói mình đã gắn bó suốt sáu năm trên con tàu Bình Minh 02 và nguyện ước sẽ tiếp tục được trụ lại quê hương. Ngày mai, Khôi sẽ lại ra khơi... 

QUỐC VIỆT

Theo TTO