Bộ Ngoại giao Philippines cho biết đã cảnh báo Trung Quốc về "lằn ranh đỏ'' hay các hành động mà Manila không chấp nhận ở Biển Đông, bao gồm hoạt động xây dựng ở bãi cạn Scarborough.

Theo Ngoại trưởng Philippines Alan Peter Cayetano, trong số các vấn đề lãnh thổ mà Philippines thảo luận với Trung Quốc có hoạt động khai thác đơn phương của Trung Quốc đối với dầu mỏ và khí đốt ở Biển Đông.

“Không ai có thể tự ý khai thác các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Tổng thống (Philippines) đã tuyên bố rằng nếu có bất kỳ ai khai thác tài nguyên thiên nhiên ở biển Tây Philippines (cách Philippines gọi Biển Đông), ông ấy sẽ tuyên bố chiến tranh”, nhà ngoại giao Philippines cho hay.

Tuyên bố của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đưa ra không lâu sau khi Thượng nghị sĩ Philippines Panfilo Lacson kêu gọi chính phủ đưa ra phản ứng trước hành động quân sự hóa ở các vùng biển tranh cấp. Ông này cho rằng Manila có thể tìm kiếm sự giúp đỡ của đồng minh để gây áp lực buộc Trung Quốc ngừng các động thái quân sự.

Mặc dù chỉ khoảng hơn 1 tuần trước đó người đứng đầu Philippines tuyên bố sẽ không khiêu khích Trung Quốc vào một cuộc chiến sau thông tin về máy bay ném bom tầm xa của Bắc Kinh ở Biển Đông.

"Chúng ta sẽ trang bị cho mình những gì nếu chiến tranh nổ ra? Bản thân tôi còn không mua nổi một khẩu súng trường. Vậy chúng ta làm thế nào để chiến đấu với Trung Quốc", ông Duterte nói.

Ông cho rằng không có gì bảo đảm Mỹ sẽ hỗ trợ Philippines nếu chiến tranh nổ ra: "Tốt hơn hết không nên kích động một cuộc chiến với Trung Quốc. Một giải pháp khả thi hơn là thúc đẩy một hiệp ước chung với nước này''.

Ngày 18/5, trang web của Bộ quốc phòng Trung Quốc cùng tài khoản mạng xã hội của một số tờ nhật báo lớn của nước này ngang nhiên khoe clip các oanh tạc cơ trong đó có H-6K bay thử cất hạ cánh trên đường băng ở sân bay trái phép đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam trên Biển Đông.

Thông báo của Không quân Trung Quốc cũng xác nhận gần đây đã tiến hành hoạt động huấn luyện cất cánh và hạ cánh các máy bay ném bom trên một đảo, nhưng không nêu rõ là đảo nào ở Biển Đông. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc điều oanh tạc cơ tới một sân bay trên Biển Đông.

Bình luận về động thái này của không quân Trung Quốc, trang tin UDN Đài Loan ngày 18/5 cho rằng mặc dù phía Trung Quốc không nói máy bay ném bom H-6K cất hạ cánh trên đảo ở Biển Đông, nhưng thông thường thì vùng biển này chính là Biển Đông.

Bonnie Glaser, chuyên gia về an ninh Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế của Washington cho rằng địa điểm này có thể là đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.

Cùng ngày, phát ngôn viên Lầu Năm Góc - MỹChristopher Logan lập tức lên tiếng lên án hành động "quân sự hóa liên tục của Trung Quốc tại Biển Đông" và cho rằng động thái mới nhất trên đây "làm gia tăng căng thẳng và gây bất ổn cho khu vực".

Quân đội Trung Quốc thông tin về cuộc diễn tập với máy bay H-6K chỉ vài tuần sau khi có các báo cáo nói rằng Trung Quốc lắp đặt các trang thiết bị radar và triển khai những tên lửa đầu tiên tại những cơ sở mà nước này xây dựng trái phép tại quần đảo Hoàng Sa.