Ngày 11/9, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố đã rút quân khỏi nhiều địa điểm tại tỉnh Kharkov của Ukraine.
Chiến dịch phản công chớp nhoáng và đầy bất ngờ của Kiev tại tỉnh miền Đông Bắc Ukraine này được giới quan sát nhận định là thách thức lớn nhất mà quân đội Nga từng phải đối mặt kể từ khi cuộc xung đột với quốc gia láng giềng nổ ra.
Ukraine nhanh chóng mở rộng phản công, giành lại quyền kiểm soát nhiều vùng lãnh thổ ở Kharkov trong chiến dịch phản công chớp nhoáng (Bản đồ: Aljazeera).
Sau khi rút khỏi Kharkov, giới phân tích đang cố gắng dự đoán động thái tiếp theo của quân đội Nga.
Ổn định đội hình, tái tổ chức lực lượng và phản công
Các chuyên gia quân sự của cả Nga và phương Tây nhận định, ưu tiên chiến lược của Moscow vào thời điểm hiện tại là ổn định đội hình tại tiền tuyến, chặn đứng đà tiến công của Ukraine, tái tổ chức lực lượng và có thể tiến hành phản công nhằm giành lại những vùng lãnh thổ đã mất.
Tuy nhiên, đó sẽ là một kế hoạch dài hơi và không thể được thực hiện trong một sớm một chiều. Quân đội Nga đã chịu nhiều thiệt hại sau khi căng mình chống đỡ những đợt phản công của Ukraine tại Kharkov. Nhiều trang thiết bị quân sự hạng nặng Nga cũng đã phải bỏ lại trên đường rút lui.
Xe tăng của quân đội Nga bị phía Ukraine thu giữ sau khi rút khỏi Kharkov (Ảnh: Bộ Quốc phòng Ukraine).
Moscow có thể huy động thêm binh sĩ từ Tập đoàn quân số 3 cùng lực lượng của nước Cộng hòa Chechnya. Ngày 12/9, lãnh đạo Cộng hòa Chechnya thuộc Nga Ramzan Kadyro cho biết họ sẽ tái triển khai lực lượng đặc nhiệm tinh nhuệ tới chiến trường Ukraine. Bên cạnh đó, Nga được cho là vẫn duy trì một lực lượng dự bị khoảng 2 triệu binh sĩ đã được huấn luyện quân sự.
Mặc dù vậy, giới phân tích cho rằng các lực lượng tiếp viện này là không đủ để bù đắp cho các binh sĩ và phương tiện quân sự chủ lực mà Nga đã mất ở Kharkov. Do đó, Moscow sẽ gặp nhiều khó khăn nếu quyết tâm triển khai phương án này.
Dồn lực đáp trả bằng tập kích tên lửa
Với ưu thế vượt trội của lực lượng không quân và tên lửa chiến lược, quân đội Nga nhiều khả năng sẽ thực hiện các cuộc tập kích hỏa lực dữ dội vào nhiều mục tiêu trên lãnh thổ Ukraine trong thời gian tới.
Một nhà máy điện ở Kharkov bốc cháy dữ dội sau màn tập kích tên lửa của quân đội Nga tối 11/9 (Ảnh: Reuters).
Ngay trong ngày 11/9, Tổng thống Volodymyr Zelensky cùng các quan chức cao cấp Ukraine xác nhận nhiều phần lãnh thổ tại miền Nam nước này đã chìm trong bóng tối sau các cuộc tấn công của tên lửa Nga nhằm vào "các cơ sở hạ tầng quan trọng".
Tổng thống Zelensky cho biết 2 tỉnh Kharkov và Donetsk đã mất điện hoàn toàn trong khi hệ thống điện tại các khu vực Sumy, Dnepropetrovsk, Poltava, Odessa và Zaporizhzhia cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Bên cạnh đó, các vụ tập kích trên còn làm gián đoạn hệ thống giao thông và gây thương vong về người ở Kharkov.
Thị trưởng Kharkov Igor Terekhov cho rằng, sự cố mất điện là "đòn trả đũa của Nga sau những thành công của quân đội Ukraine trên chiến trường, đặc biệt ở Kharkov".
Đến ngày 13/9, Bộ Quốc phòng Nga ra tuyên bố khẳng định sẽ tấn công Ukraine trên toàn chiến tuyến.
"Các lực lượng không quân, pháo binh, rocket của chúng tôi đã tấn công quy mô lớn nhằm vào các đơn vị quân sự của Ukraine theo mọi hướng", Bộ Quốc phòng Nga hôm nay 13/9 cho hay.
Cơ quan này cho biết thêm, quân đội Nga đã tấn công với độ chính xác cao nhằm vào những vị trí của lực lượng Ukraine xung quanh Sloviansk và Konstantinovka ở khu vực Donetsk. Binh sĩ của Nga ở những khu vực này đã báo cáo các cuộc giao tranh khốc liệt với phía Ukraine vài ngày trở lại đây.
Phát biểu tại cuộc họp báo hôm nay, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov cho hay, trong vòng 24h qua, Nga đã tấn công 12 sở chỉ huy quân sự của Ukraine, phá hủy nhiều khí tài.
Các phi vụ tập kích đường không chắc chắn sẽ được quân đội Nga tiếp tục đẩy mạnh trong thời gian tới.
Tìm kiếm một thỏa thuận với Ukraine
Khả năng cuối cùng và được nhận định là rất khó xảy ra đó là việc Nga sẽ cố gắng tìm kiếm một thỏa thuận với Ukraine sau khi rút lui khỏi Kharkov.
Phái đoàn Nga và Ukraine trong vòng đàm phán ở Belarus hồi cuối tháng 2 (Ảnh: Getty).
Về phía Ukraine, các quan chức nước này đã nhiều lần khẳng định sẽ chỉ đàm phán sau khi Nga rút toàn bộ lực lượng khỏi lãnh thổ Ukraine, bao gồm cả bán đảo Crimea và khu vực Donbass.
"Chúng tôi sẵn sàng ngồi vào bàn đàm phán khi khôi phục hoàn toàn toàn vẹn lãnh thổ. Chúng tôi đang nói rõ điều này với tất cả các đối tác và họ cũng không loại trừ khả năng đàm phán", Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba bình luận trong cuộc trả lời phỏng vấn với trang tin RBC của Ukraine ngày 13/9.
Bên cạnh đó, ông Kuleba cũng khẳng định rằng ngay cả khi Nga chấp nhận yêu cầu trên, Ukraine cùng các đối tác vẫn sẽ cần "xem xét kỹ lưỡng" trước khi phản hồi.
Một số nguồn tin cho rằng Nga có thể hủy thỏa thuận gỡ phong tỏa Biển Đen và chặn đường xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine để tăng thêm vị thế trên bàn đàm phán. Tuy nhiên, đây không phải là một phương án khả thi do thỏa thuận tại Biển Đen được ký kết song song với Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc.
Các phương tiện chiến đấu của binh sĩ Nga bị bỏ lại tại Kharkov, Ukraine (Ảnh: Reuters).
Vì các lý do trên, các chuyên gia phân tích đều cho rằng việc chấp nhận ngồi vào bàn đàm phán cùng những điều kiện trên của Kiev sẽ là "một điều không tưởng" đối với nhà chức trách Moscow. Đây sẽ được coi là một thất bại chính trị lớn, nhất là khi các lực lượng phòng thủ của Nga tại vùng Donbass và bán đảo Crimea vẫn đang đứng vững trước những vụ tập kích nhỏ lẻ của đối phương.