Theo TTXVN, Thượng nghị sỹ John McCain cho rằng quyết định của Trung Quốc hạ đặt giàn khoan thăm dò dầu khí ở ngoài khơi Việt Nam cùng với việc triển khai hàng chục tàu hải quân để hậu thuẫn cho hành động mang tính khiêu khích này là đáng quan ngại và chỉ nhằm leo thang căng thẳng ở Biển Đông.

Theo ông McCain, các tàu của Trung Quốc bao vây và tông vào các tàu của Cảnh sát biển Việt Nam là hành vi hung hăng và hiếu chiến. Trung Quốc phải gánh chịu hoàn toàn trách nhiệm về hành động đơn phương hòng thay đổi nguyên trạng này.

Thông cáo báo chí của Thượng nghị sỹ John McCain viết: “Các hành động của Trung Quốc dựa trên những yêu sách lãnh thổ không có cơ sở theo luật pháp quốc tế. Sự thực là hành động của Trung Quốc diễn ra trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam đã được xác định rõ ràng theo luật pháp quốc tế. Tất cả những quốc gia có trách nhiệm đều lên tiếng yêu cầu các nhà lãnh đạo Trung Quốc có ngay các bước đi giảm leo thang căng thẳng, trở lại với nguyên trạng.

Trước đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki đã chỉ trích dữ dội Trung Quốc về hành động “khiêu khích” và “đơn phương nguy hiểm… làm phương hại tới sự ổn định trong khu vực và làm gia tăng căng thẳng”.

Tuyên bố của Mỹ ngày 07/05 tiếp nối hàng loạt diễn biến trong những tháng vừa qua mà chính quyền Obama tỏ ra cứng rắn chỉ trích trực tiếp các hành động của Trung Quốc ở biển Đông.

Đây cũng là chủ đề quan trọng trong nghị trình của Tổng thống Obama nhân chuyến thăm vừa qua của ông ở châu Á. Chính quyền Mỹ cũng ủng hộ những nỗ lực của Philippines tìm cách dàn xếp các tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc ở tòa án quốc tế.

Tàu Trung Quốc xịt vòi rồng vào tàu Việt Nam - Ảnh: Cảnh sát biển Việt Nam

Ngày 07/05, tại Rome, Viện nghiên cứu các vấn đề chiến lược quốc tế, Viện nghiên cứu chiến lược quốc phòng và Bộ Ngoại giao Ý đã phối hợp tổ chức Hội thảo về "Vai trò của Italy tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương". Đại sứ Việt Nam tại Italy Nguyễn Hoàng Long đã tham gia hội thảo này với tư cách khách mời và diễn giả.

Sau khi nghe Đại sứ Nguyễn Hoàng Long thông báo về tình hình căng thẳng trên Biển Đông, nhất là những diễn biễn mới nhất về việc Trung Quốc đưa giàn khoan vào vùng biển của Việt Nam là vi phạm luật pháp quốc tế, nhiều học giả, diễn giả và đại biểu đã lên án hành động trên của Bắc Kinh, cho rằng Trung Quốc đang cố tình gây căng thẳng, đe dọa hoà bình, an ninh, ổn định và an toàn hàng hải trong khu vực. Các đại biểu kêu gọi một giải pháp hòa bình, đối thoại và tôn trọng lẫn nhau.

Tàu Trung Quốc ép, xịt vòi rồng và đâm thẳng vào tàu Việt Nam - Ảnh cắt từ video

Trong khi đó, Singapore đã kêu gọi tất cả các bên liên quan kềm chế và tránh những hành động làm gia tăng căng thẳng ở biển Đông.

Channel News Asia dẫn một tuyên bố của Bộ ngoại giao Singapore ngày 07/05 nói Singapore rất quan ngại về những diễn biến mới đây ở biển Đông. Bộ ngoại giao Singapore ra thông báo để trả lời các câu hỏi của báo chí về các sự cố mới đây ở biển Đông, bao gồm vụ va chạm giữa các tàu Việt Nam và Trung Quốc gần quần đảo Hoàng Sa.

Bộ Ngoại giao nói Singapore hối thúc các bên tuân thủ đầy đủ Tuyên bố của các bên về ứng xử trên biển Đông. Singapore hy vọng các bên liên quan sẽ xử lý xung đột một cách hòa bình theo luật quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hiệp Quốc 1982 về luật biển (UNCLOS).

Singapore cũng sẽ tiếp tục hối thúc ASEAN và Trung Quốc hợp tác để sớm đạt được thỏa thuận về Bộ quy tắc ứng xử trên biển Đông.

Trung Quốc đã phản ứng giận dữ với những bình luận của Mỹ về việc nước này đưa dàn khoan dầu trị giá 1 tỉ USD vào lãnh hải Việt Nam ở biển Đông.

“Mỹ không có quyền than phiền về những hoạt động của Trung Quốc trong vùng chủ quyền của chúng tôi”, Tân Hoa xã dẫn lời người phát ngôn Bộ ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói trong cuộc họp báo hàng ngày của bộ ngày 07/05.

“Những hoạt động gây rối của phía Việt Nam là vi phạm chủ quyền Trung Quốc”, bà Hoa nói tiếp. Trung Quốc trước đó đã tuyên bố cấm các tàu nước ngoài tiến vào khu vực bán kính 4,8 km xung quanh dàn khoan.

HẢI MINH

Theo TTXVN