Cũng trong ngày 23/02, khi phát biểu trong phiên điều trần tại Ủy ban Ngân sách Hạ viện, Thủ tướng Shinzo Abe đã phản đối hành động xâm nhập lãnh hải Nhật Bản của tàu hải giám Trung Quốc ở khu vực gần quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư. Ông Shinzo Abe cũng khẳng định, không tồn tại vấn đề chủ quyền lãnh thổ tại quần đảo Senkaku/Điếu Ngư và sẽ không một ai được phép thay đổi hiện trạng bằng vũ lực.

Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị tiếp Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Mỹ Antony Blinken

Ngày 22/02, 3 tàu hải giám Trung Quốc đã xâm nhập lãnh hải Nhật Bản tại khu vực quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Cũng trong ngày 22/02, tờ Want Daily (Đài Loan) cho biết, Nhật Bản sẽ tổ chức trưng cầu dân ý để quyết định triển khai lực lượng Phòng vệ Mặt đất tới đảo Yonaguni, cách Đài Loan 111 km và cách quần đảo Senkaku/Điếu Ngư 150 km.

Cùng ngày 22/02, trang mạng sina.com của Trung Quốc đăng lại bài viết của tác giả Justin McCurry trên tờ The Christian Science Monitor, đề cập tới khả năng Nhật Bản điều Lực lượng Phòng vệ Trên không và Trên biển đến Biển Đông tuần tra để ngăn chặn tham vọng của Trung Quốc tại khu vực này. Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Gen Nakatani từng tuyên bố, đang có kế hoạch này và sẽ hợp tác với Mỹ bởi tình hình Biển Đông ảnh hưởng đến an ninh quốc gia của đất nước mặt trời mọc.

Ngày 23/02, Bộ Ngoại giao Hàn Quốc đã triệu Công sứ Đại sứ quán Nhật Bản ở Seoul Kenji Kanasugi tới để trao công hàm phản đối việc Chính phủ Nhật Bản cử Hạ nghị sĩ Yohei Matsumoto thuộc Văn phòng Nội các Nhật Bản tham dự lễ kỷ niệm "Ngày Takeshima" nhằm tái khẳng định chủ quyền đối với quần đảo tranh chấp Takeshima/Dokdo. Khi nhấn mạnh đây là năm thứ 3 liên tiếp Tokyo cử đại diện cấp cao tham dự lễ kỷ niệm "Ngày Takeshima" được tổ chức hôm 22/02 ở tỉnh Shimane, Nhật Bản, Bộ Ngoại giao Hàn Quốc đã cáo buộc Nhật Bản tái diễn "hành vi thụt lùi" khi chối bỏ lịch sử quân phiệt.

Ngày 22/02, Hãng Yonhap dẫn thông báo của Bộ Giáo dục Hàn Quốc cho biết, Seoul đã xuất bản hàng nghìn tập tài liệu mới nhằm tăng cường tuyên bố chủ quyền đối với quần đảo tranh chấp Dokdo/Takeshima. Khoảng 15.000 tập tài liệu giới thiệu bằng tiếng Hàn và tiếng Anh, sẽ được phân phát tại những trường học do các đại sứ quán Hàn Quốc điều hành ở nước ngoài và tại các trường tư quốc tế cho con em người Hàn Quốc.

Trong khi đó, giới chuyên môn quan tâm tới thông tin của Hãng CNN khi dẫn bình luận của nhà phân tích chính trị lâu năm Willy Lam đến từ Đại học Trung Quốc ở Hongkong (16/02), theo đó kể từ khi lên nắm quyền (tháng 11/2012), Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Chủ tịch Quân ủy Trung ương Tập Cận Bình đã tận dụng tối đa những khó khăn của Washington trong các vấn đề trong và ngoài nước Mỹ để phô trương sức mạnh quân sự, làm gián đoạn chiến lược “xoay trục” của Tổng thống Barack Obama.

Trong khi đó, ông Thời Ân Hoằng, Giáo sư đại học Nhân dân Trung Quốc dự đoán, đối đầu ngày càng tăng giữa Bắc Kinh và Washington là một viễn cảnh đáng lo ngại. Theo ông Thời Ân Hoằng, "lợi ích chiến lược" của Trung Quốc ở Tây Thái Bình Dương (bao gồm cả quần đảo Senkaku/Điếu Ngư) sẽ được đề cập nhân chuyến thăm chính thức Mỹ trong tháng 09/2015 của ông Tập Cận Bình. Theo giới phân tích, thế giới đang chứng kiến 3 cuộc cạnh tranh Mỹ - Trung, Nhật - Trung và Ấn - Trung tại Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.

Theo nhận định của chuyên gia quân sự Ridzwan Rahmat, tuyên bố hôm 30/01 ở Singapore của Ngoại trưởng Anh Philip Hammond (từng là Bộ trưởng Quốc phòng) cho thấy, các lực lượng vũ trang của xứ sở sương mù đã sẵn sàng hành động ở Châu Á - Thái Bình Dương (cụ thể là Biển Đông và Biển Hoa Đông) một khi lợi ích quốc gia và các đồng minh của London bị đặt vào tình thế rủi ro xuất phát từ các thách thức an ninh khu vực.

Tờ Want Daily vừa trích nhận định của 2 chuyên gia người Mỹ Richard Bush đến từ Học viện Brookings và Cud Cole của trường Cao đẳng Chiến tranh Quốc gia, theo đó sự hiện diện thường xuyên của Trung Quốc có ảnh hưởng lớn đối với biển Hoàng Hải, Biển Đông và biển Hoa Đông, và có thể gây ra tranh chấp tại vùng Chuỗi đảo thứ 2. Và Trung Quốc cũng đang đẩy mạnh diễn tập hải quân với mục tiêu tăng tầm ảnh hưởng ở Chuỗi đảo thứ 2 (là các đảo kéo dài từ quần đảo Nhật Bản ở phía bắc đến quần đảo Bonin và Marshall) của Thái Bình Dương và Eo biển Đài Loan.

Theo Hội đồng các mối quan hệ nước ngoài (CFR) của Mỹ tại Washington, tranh chấp hàng hải trên Biển Đông là 1 trong 10 cuộc giao tranh mà Mỹ ưu tiên ngăn chặn trong năm 2015. Tờ Vượng Báo cũng vừa bình luận, cục diện Biển Đông hiện vô cùng phức tạp bởi các bên liên quan đều có tính toán riêng. Bên cạnh đó, Mỹ - Nhật cũng muốn đóng vai trò “người bảo hộ” tích cực và hợp tác mang tính xây dựng tại khu vực nhạy cảm này. Báo chí Trung Quốc cũng vừa đồng loạt dự báo tương lai Biển Đông.

Tuấn Quỳnh

Theo Petrotimes