Tờ báo Cambodia Dailya hôm nay đăng tải lời nói có ý chê trách Campuchia liên quan tới vấn đề Biển Đông và phán quyết của Tòa Trọng tài thường trực PCA hôm 12/7 vừa qua của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe.

Theo đó, Thủ tướng Nhật Bản đã nói rằng, cần phải tôn trọng các phán quyết của Tòa án quốc tế về chủ quyền lãnh thổ mà Trung Quốc yêu sách trên Biển Đông.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại cuộc gặp tại Mông Cổ. Ảnh: The Himalaya Times

Ý kiến này của Thủ tướng Nhật đưa ra chỉ một ngày sau khi Trung Quốc cam kết hơn nửa tỷ USD viện trợ cho Campuchia mà nhiều lần từ chối tham gia cùng các quốc gia ASEAN khác trong việc phản đối sự ảnh hưởng của Bắc Kinh trong tranh chấp trên biển.

Khoản viện trợ đã đẩy vị trí của Nhật Bản xuống thứ hai trong danh sách các nhà đầu tư nước ngoài vào Campuchia.

Theo một tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nhật Bản hôm thứ Bảy tuần trước, ông Shinzo Abe đã gặp Thủ tướng Campuchia Hun Sen bên lề Hội nghị Á - Âu lần thứ 11 ở Ulaanbaatar, Mông Cổ.

Thủ tướng Abe khẳng định "quy tắc pháp luật" nên là cơ sở cho việc giải quyết các vấn đề khu vực một cách hòa bình. Điều đó là rất quan trọng đối với hòa bình và sự ổn định của toàn bộ khu vực bao gồm cả Nhật Bản", tuyên bố nói rõ như một bản tham chiếu rõ ràng đối với Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường khi khẳng định lặp lại rằng các tranh chấp ở Biển Đông không liên quan tới Nhật Bản.

"Đối với Nhật Bản, Biển Đông có tầm quan trọng như một hành lang vận chuyển. Quyết định của Tòa Trọng tài là điều tuyên bố cuối cùng và ràng buộc đối với hai bên và cũng là cơ sở cho các cuộc đàm phán sau này", truyền thông Nhật Bản nhận định.

Về phần mình, Thủ tướng Hun Sen nói với ông Abe rằng ông hy vọng Trung Quốc và ASEAN đạt tiến bộ trong việc giải quyết các tranh chấp.

Ý kiến của ông Abe vừa qua là lần thứ hai trong vòng chưa đầy một tháng khi Nhật Bản kín đáo quở trách Campuchia và nêu bật những chính sách nhận viện trợ nước ngoài rủi ro giữa nước này và Trung Quốc.

Nhật Bản đã cho Campuchia vay khoảng 150 triệu USD nhằm tài trợ và hỗ trợ kỹ thuật vào năm 2014 thông qua Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản, Cambodia Daily thông tin. Nhật Bản từ lâu đã là một trong những nhà tài trợ lớn nhất.

Kể từ năm 1992, Trung Quốc cũng đã cung cấp khoảng 3 tỷ USD vốn vay ưu đãi và viện trợ cho Campuchia. Trong giai đoạn 1994-2013, đầu tư của Trung Quốc tại Campuchia khoảng 10 tỷ USD.

Hôm 18/7,  Thủ tướng Campuchia Hun Sen cho hay Trung Quốc đã rót thêm viện trợ tài chính khoảng 600 triệu USD trong giai đoạn từ 2016- 2018.

"Theo yêu cầu của tôi, những người bạn Trung Quốc đã đồng ý cung cấp viện trợ cho tiến trình bầu cử, y tế, giáo dục và chương trình nước sạch, như đào giếng, những dự án đem lại lợi ích cho nhân dân chúng ta”, ông Hun Sen cho hay.

Tuyên bố về việc rót viện trợ không hoàn lại được đưa ra chỉ chưa đầy một tuần sau khi Bộ Ngoại giao Campuchia ra tuyên bố tái khẳng định quan điểm của Chính phủ Hoàng gia nước này rằng Trung Quốc và Phillipines nên giải quyết tranh chấp lãnh thổ bằng đàm phán song phương.

Tân Hoa xã cho rằng, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã chủ động nói với ông Hun Sen về vấn đề Biển Đông, cho rằng việc Campuchia có lập trường công bằng khách quan, trượng nghĩa trong vấn đề trọng tài Biển Đông góp phần bảo vệ luật pháp quốc tế thực sự và trật tự khu vực, phát huy vai trò không thể thay thế trong việc giữ gìn đại cục quan hệ Trung Quốc-ASEAN và hòa bình ổn định khu vực…

Thủ tướng Campuchia Hun Sen (trái) và Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường. Ảnh: AP

Nhận định về khoản viện trợ khổng lồ này, Giáo sư Carl Thayer, Học viện Quốc phòng Australia cho rằng, ông Hun Sen sẽ tiếp tục ủng hộ Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông.

"Trung Quốc cung cấp nguồn viện trợ an toàn cho Campuchia vô điều kiện, chắc chắn giúp Đảng Nhân dân Campuchia có nguồn lực để củng cố quyền lực của mình" - ông Thayer nói.

Kim Hoa (Theo Cambodia Daily, ĐVO)