Hội thảo có sự tham dự của hơn 200 đại biểu là chuyên gia, học giả đến từ nhiều nước trên thế giớ như Mỹ, Ấn Độ, Canada, Anh Pháp, Trung Quốc... và các nước Đông Nam Á.

Hội thảo diễn ra 7 phiên, gồm các nội dung chính: Các nhân tố ảnh hưởng đến vấn đề Biển Đông; các bên tham gia và lực lượng hoạt động trên biển Đông; Tình hình chung ở Biển Đông và chính sách của các bên có liên quan; Quan hệ Quốc tế và trật tự ở biển Đông; Luật pháp quốc tế; Đất liền, Đại dương và bầu trời; Luật biển Quốc tế-các yêu sách và giải pháp và Các biện pháp xây dựng lòng tin và chính sách ngoại giao phòng ngừa.

Các đại biểu tham dự hội thảo.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Đặng Đình Quý, Giám đốc Học viện Ngoại giao cho rằng: Đánh giá về tình hình Biển Đông trong năm qua, có nhiều quan điểm khác nhau. Có quan điểm cho rằng Biển Đông vẫn hòa bình, ổn định, tự do đi lại trên biển và trên không, không có gì phải lo ngại. Quan điểm khác thì cho rằng, hòa bình ổn định và tự do đi lại bị đe dọa nghiêm trọng, nếu không có sự kiềm chế và các nỗ lực hợp tác của các bên liên quan thì bất ổn tất yếu sẽ xảy ra. Do những khác biệt như vậy nên những kiến nghị, chính sách vẫn nằm trên giấy. Và vì vậy trên Biển Đông, môi trường ngày càng xuống cấp, các nguồn lợi hải sản bị suy giảm và “nguyên trạng” đang dần bị thay đổi. Riêng trong năm nay, đã xảy ra những vụ việc hết sức nghiêm trọng, kéo dài về thời gian, dồn dập về diễn biến.

"Nếu so sánh bức ảnh chụp nguyên trạng trên biển Đông trong những năm qua ai cũng thấy rõ xu hướng nguyên trạng đang bị thay đổi. Riêng trong năm nay, đã có sự thay đổi mang tính đột biến và nguyên trạng đã không còn nguyên nữa. Hậu quả lớn nhất của tình hình này là lòng tin giữa các bên liên quan ngày càng suy giảm, niềm hi vọng của nhân dân trong khu vực về một biển Đông hoà bình, hợp tác và phát triển bị xói mòn bởi sự lo ngại”, ông Quý nhấn mạnh.

Tàu Trung Quốc dùng súng bắn nước cao áp phun thẳng vào tàu chấp pháp của Việt Nam trong vùng biển Việt Nam.

Ông Đặng Đình Quý cũng đề nghị các học giả trao đổi sâu về những diễn biến gần đây, về lợi ích và chính sách của các bên liên quan và đưa ra những kiến nghị mới để đóng góp thiết thực vào hòa bình, ổn định ở Biển Đông: “Biển Đông ngày càng phức tạp, chúng ta cần nỗ lực lớn hơn, sáng tạo hơn để công chúng quan tâm hơn hơn tới Biển Đông, giới lãnh đạo các nước tính toán kỹ hơn lợi ích của chính mình, của dân tộc mình trước khi quyết định tiến hành các hoạt động ở Biển Đông và liên quan đến biển Đông; để thiết lập các cơ chế kiểm soát hiệu quả tranh chấp, ngăn ngừa xung đột ở Biển Đông”.

Đồng tình với nhận định trên, ông Văn Hữu Chiến, Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng dẫn chứng, tình hình biển Đông trở nên căng thẳng trong tháng 5-6 vừa qua đã làm cho lượng khách quốc tế đến với TP.Đà Nẵng giảm so với năm 2013, môi trường đầu tư nước ngoài vào TP cũng ít nhiều bị ảnh hưởng.

"Các sự cố xảy ra với ngư dân chúng tôi khi đánh bắt trên biển Đông nói chung và ngư trường truyền thống ở Hoàng Sa nói riêng gây ra nhiều bức xúc trong dân chúng, ảnh hưởng xấu đến tình cảm hữu nghị của người dân thành phố. Điều chúng tôi quan tâm hơn đấy là sự suy giảm lòng tin. Công cụ ngăn ngừa xung đột hiệu quả nhất không phải là sự hiện diện của quan hệ thương mại và sự tuỳ thuộc lẫn nhau về kinh tế giữa các quốc gia mà là lòng tin giữa các quốc gia có liên quan", ông Chiến nói.

Theo ông Chiến, tình hình Biển Đông hiện nay đang đặt ra yêu cầu cấp thiết về một giải pháp lâu dài cho các tranh chấp trong khu vực này. Vấn đề Biển Đông chỉ có thể được giải quyết dựa trên nhận thức đầy đủ, hiểu biết sâu sắc về các thách thức cũng như cơ hội đặt ra hiện nay và với sự chủ động, nỗ lực tích cực dựa trên tinh thần hợp tác của tất cả các bên liên quan khi đối mặt với những thách thức và cơ hội đó.

Hàn Giang

Theo Petrotimes