Trước đó (11/05), Tân Hoa xã trắng trợn vu khống Việt Nam “đang phá hoại việc khai thác dầu của Trung Quốc và bôi nhọ hình ảnh của Trung Quốc đối với cộng đồng các nước Đông Nam Á nói riêng và thế giới nói chung”.

Tuyên bố của bà Hoa Xuân Doanh - bày tỏ sự lo lắng của Trung Quốc trước việc bị nhiều nước trong và ngoài khu vực, cũng như trên thế giới lên án sau khi hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trái phép trong vùng biển Việt Nam, khiến dư luận vừa bực mình vừa buồn cười. Bởi trên thực tế, Việt Nam không lôi kéo bất cứ quốc gia nào ngoài việc công khai với thế giới những gì Trung Quốc đang gây hấn, khiêu khích, âm mưu, cưỡng đoạt quyền lợi của Việt Nam. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn đang kiên trì biện pháp hòa bình đấu tranh trước việc Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng đặc quyền kinh tế biển của Việt Nam.

Tàu Trung Quốc phun vòi rồng công suất lớn vào tàu thực thi pháp luật của Việt Nam.

Trên trang web của Bộ Ngoại giao Anh, Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Hugo Swire khẳng định sự ủng hộ của London đối với tuyên bố của Liên minh châu Âu (EU) và đã nêu vấn đề này (cấp Bộ trưởng) với Bắc Kinh; đồng thời kêu gọi tất cả các bên kiềm chế và tìm cách hạn chế căng thẳng leo thang. Trước đó, người phát ngôn của Cao ủy phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của EU đã đưa ra quan điểm về những diễn biến căng thẳng ở Biển Đông, sau khi Trung Quốc đơn phương đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào hoạt động trái phép tại vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa Việt Nam. Theo đó, kêu gọi các bên cần tuân thủ UNCLOS, tránh những hành động đơn phương có thể ảnh hưởng đến tình hình an ninh khu vực và EU sẽ tiếp tục theo dõi sát các diễn biến này.

Ngày 12/05, khi phát biểu với báo giới trước thềm cuộc Đối thoại chiến lược Mỹ-Singapore lần thứ 3 tại thủ đô Washington DC, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho rằng, hành động hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam là hiếu chiến và đặc biệt gây quan ngại. Đây là lần đầu tiên ông John Kerry chính thức bày tỏ quan ngại sâu sắc về việc Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 và tàu hộ vệ vào hoạt động trái phép tại vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Về phần mình, Ngoại trưởng Singapore Sanmugam nêu rõ: Ngoại trưởng các nước ASEAN đã ra tuyên bố về vấn đề khu vực và Biển Đông bởi không muốn căng thẳng, mong muốn thúc đẩy việc xây dựng COC.

Cũng trong ngày 12/05, trong nhận định trên tờ New York Times, ông David Zweig (Thôi Đại Vĩ), Giám đốc Trung tâm quan hệ xuyên quốc gia của Trung Quốc tại Đại học khoa học và công nghệ Hongkong cho rằng, quan điểm cứng rắn của Trung Quốc đối với Việt Nam có thể khiến mục tiêu ngoại giao của Bắc Kinh tại khu vực bị đẩy vào tình trạng nguy hiểm.

Giáo sư Carlyle Thayer thuộc Đại học New South Wales (Australia) đánh giá cao tuyên bố Nay Pyi Taw về xây dựng Cộng đồng ASEAN 2015 và Tuyên bố Chủ tịch về các kết quả của hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 24 bởi "thể hiện ASEAN ngày càng siết chặt lập trường", đồng thời cho thấy "một sự đồng thuận" hiếm hoi về vấn đề chủ quyền biển tranh cãi.

Với tiêu đề “Trung Quốc làm căng thẳng cuộc họp cấp cao Asean tại Myanmar”, trang web tiếng Anh của nhật báo Kim Tự Tháp, tờ báo uy tín hàng đầu của Ai Cập, đã trích lời Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu tại cuộc họp nêu rõ: Đây là lần đầu tiên Trung Quốc ngang nhiên đưa giàn khoan vào hạ đặt tại địa điểm nằm sâu trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của một nước trong ASEAN.

Tại sao Trung Quốc luôn lo sợ quốc tế hóa vấn đề Biển Đông, đàm phán đa phương, công khai nhờ trọng tài quốc tế phân xử? Nguyên nhân rất đơn giản, đó là do Bắc Kinh không có cơ sở để chứng minh cho những hành động, cũng như tuyên bố chủ quyền “đường lưỡi bò” là hợp pháp. Trong bài viết trên tờ Forbes (Mỹ), tác giả Gordon G. Chang, người chuyên viết về Trung Quốc và châu Á cho rằng, chỉ có Việt Nam mới ngăn được Trung Quốc hiện thực hóa “đường lưỡi bò” trên Biển Đông. Bởi trong suốt chiều dài lịch sử, Việt Nam không bao giờ khuất phục trước sức mạnh của người “khổng lồ” láng giềng.

Tân Hồng - Tiên Du

Theo Petrotimes