Các cuộc đàm phán nước rút giữa hai bên diễn ra khi Anh dự kiến rời EU vào ngày 12/4 tới, nếu Quốc hội nước này không thông qua thỏa thuận Brexit hay EU không gia hạn cho thỏa thuận Brexit.
Trả lời trên kênh truyền hình BBC, lãnh đạo phe Bảo thủ ở Hạ viện Anh, bà Andrea Leadsom cho biết, đề xuất về một dàn xếp hải quan với Liên minh châu Âu sau khi Anh rời khỏi khối giữa Đảng Bảo thủ và Công đảng đối lập đã không còn quá nhiều khác biệt. Bà cũng nhấn mạnh, nếu Anh nhất quyết rời EU thì điều quan trọng là các bên phải thỏa hiệp, dù đây là điều vô cùng khó khăn.
“Lãnh đạo Công đảng đối lập trước đó cho biết muốn một Liên minh hải quan với không có tự do lưu thông hàng hóa và con người, khả năng đàm phán các thỏa thuận thương mại tự do của riêng mình. Đó là chính sách của lãnh đạo Công đảng đối lập. Bây giờ đó cũng là những đề xuất hải quan Thủ tướng Theresa May đưa ra. Vì vậy câu hỏi là tại sao Công đảng lại không thể ủng hộ thỏa thuận này?
Thủ tướng Anh đang tiếp tục bảo vệ quyết định đàm phán với Công đảng đối lập bất chấp sự phản đối của một số lực lượng trong đảng Bảo thủ, để tiến tới một thỏa thuận về mối quan hệ tương lai với EU. Trong khi miêu tả các cuộc đối thoại mấy ngày qua là tích cực, nhiều quan chức Công đảng vẫn cho rằng, chưa có sự thay đổi thực sự với thỏa thuận gốc. Người phụ trách chính sách kinh doanh của Công đảng, bà Rebecca Long-Bailey cho biết, hai bên cam kết tiếp tục hợp tác. Công đảng có thể linh động trong lập trường về liên minh hải quan, tuy nhiên phía chính phủ cũng cần có các bước nhượng bộ. Thủ tướng Anh Theresa May hôm qua cũng bày tỏ quyết tâm để đạt được thỏa hiệp với Công đảng:
“Có nhiều điều tôi bất đồng với Công đảng về các vấn đề chính sách. Tuy nhiên về vấn đề Brexit, có những điều chúng tôi đã nhất trí như chấm dứt tự do đi lại, đảm bảo chúng tôi rời EU với một thỏa thuận tốt, bảo vệ việc làm, bảo vệ an ninh. Chúng tôi đang đối thoại để đảm bảo rằng có thể nhận được một thỏa thuận được thông qua tại Quốc hội. Điều đó cần sự thỏa hiệp của cả hai bên, nhưng tôi tin rằng Brexit bây giờ là điều quan trọng nhất”.
Bất chấp vẫn tồn tại những bất đồng giữa hai đảng về thỏa thuận, có một điều chắc chắn là họ nhất trí rằng thời gian để đảm bảo việc Anh ra khỏi EU một cách có trật tự đang cạn dần. Thủ tướng Theresa May cảnh báo các nghị sĩ ủng hộ Brexit rằng, thời gian càng kéo dài, nguy cơ Anh rời EU càng khó. Trong nỗ lực để tránh việc Anh ra khỏi EU không có thỏa thuận, Thủ tướng Theresa May trong tuần này lại đến Brussels để đề nghị kéo dài Brexit đến ngày 30/6 tới. Bất cứ sự gia hạn nào cũng đòi hỏi sự thống nhất của 27 nước thành viên và kèm theo điều kiện. Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk có kế hoạch đề xuất kéo dài Brexit lên đến 1 năm, nhưng thời gian này có thể bị rút ngắn lại nếu quốc hội Anh phê chuẩn thỏa thuận.
Rõ ràng với những diễn biến hiện nay, viễn cảnh lạc quan nhất là chính phủ và Công đảng đối lập đạt được sự thỏa hiệp để thông qua thỏa thuận Brexit tại Quốc hội. Mặc dù vậy, vẫn có những ý kiến không mấy lạc quan, vì để điều này xảy ra cần có sự thay đổi lớn đối với lập trường bấy lâu nay của Thủ tướng Theresa May. Bộ trưởng Tài Đức Olaf Scholz hôm qua một lần nữa kêu gọi Chính phủ Anh và Công đảng đối lập nỗ lực tìm kiếm một thỏa hiệp hợp lý và thực tiễn cho quá trình Anh rời khỏi EU, để tránh một Brexit hỗn loạn.
Nếu những bế tắc tại nước Anh không được khai thông, quốc gia này vẫn tiếp tục đối mặt với những kịch bản khó định đoán trong những ngày sắp tới, như tiếp tục đề nghị EU gia hạn Brexit, hay một lần nữa trao quyền quyết định tương lai nước Anh vào tay người dân nước này trong một cuộc bỏ phiếu trưng cầu ý dân mới. Đặc biệt một viễn cảnh mà không ai mong muốn đó là nước Anh phải ra khỏi EU không có thỏa thuận. Nghị viện Anh đã bỏ phiếu nhiều lần để loại trừ khả năng này, nhưng viễn cảnh Brexit không thỏa thuận vẫn có thể xảy ra nếu EU từ chối kéo dài thời hạn Brexit. Với việc các nhà lãnh đạo EU đang mất dần kiên nhẫn với những bế tắc chính trị tại Anh, khối này khẳng định sẽ chỉ đồng ý trì hoãn Brexit nếu Anh phá vỡ thế bế tắc và đưa ra một kế hoạch mới./.